İLKÖĞRETİME HAZIRLIK VE İLKÖĞRETİM PROGRAMLARI

Pek çok eğitimci okula başlamayı “doğumdan sonra çocuğun anneden ikinci kez ayrılışı kopuşu” biçiminde ifade etmektedir. Bu ayrılışı kimi çocuklar kolaylıkla severek isteyerek herhangi bir sorun çıkarmadan gerçekleştirirler.

Okula Hazır Bulunuşluk;“çocuğun tüm gelişim alanlarındaki temel bilgi ve becerilerle donanmış, kendine güvenen, kendisi ve çevresiyle barışık bir biçimde duygusal karışıklığa uğramadan ilköğretime başlaması ve ilköğretimdeki etkinliklere ilgi ve istekle katılabilmesidir” biçiminde tanımlanabilir.

Empati kurma çalışmaları

Baflkalarının duygusal tepkilerini dikkatle izleme

Duygularını ifade edenleri dikkatle dinleme

Duygularını ifade eden kişinin sözünü kesmemeye özen gösterme

Kendini o kişinin yerine koyarak duygularını anlamaya çalışma

Katz (1991) çocukların sosyal ve zihinsel gelişimlerinin okula hazırlık kavramı içerisinde düşünülmesi gerektiğini belirtir. Ona göre sosyal hazırlık; çocukların evden ve tanıdıkları yetişkinlerden uzaktaki bir grupta bulunma ve ailelerinin dışındaki yetişkinlerin otoritesini kabul etme yönünde olumlu deneyimlerini, yaşıtlarıyla ve ilk kez birlikte oldukları çocuklarla nitelikli zaman geçirmelerini içerir. Zihinsel hazırlık ise, çocukların okulda karşılaştıkları yaşıtlarının ve yetişkinlerin dilini anlayıp kullanabilmelerini, sınıftaki tartışmalarda ve etkinliklerde öğretmen ve diğer çocuklar tarafından belirtilen düşünce ve konularla bağlantı kurabilmelerini ve kendi yeteneklerine güvenmelerini içerir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Okula hazır bulunuşluk çocuğun bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal ve dil gelişim alanlarını, bu gelişim alanlarında sahip olduğu bilgi ve becerileriyle özbakım becerilerini kapsayan oldukça geniş bir kavramdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Okula hazırlığın en önemli zihinsel ögelerinden biri dil gelişimidir. Çocukların okulda ve yaşamda başarılı olmak için dil becerilerine gereksinimleri vardır. Dil, zihinsel yeteneklerin en önemlilerinden biridir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Duygusal etmenler çocuğun kendisini nasıl gördüğünü, başkalarının duygularını anlama ve kendi hislerini yorumlayıp ifade etme yeteneğini içerir. Normal olarak her çocuğun iletişim gücü arttıkça, çevresiyle iletişimi de artar ve annesine bağımlılığı azalır. Çocukta temel güven duygusu gelişmemişse okul yaşına geldiği halde annesine bağımlılığı sürer. Çocuğun okula severek gitmesi ve oradaki çalışmalardan zevk alması, annesine olan bağımlılığının azalmasına ve kendine güven duygusunun geliştirilmesine bağlıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yasal ilköğretime başlama yaşına gelmiş her çocuğun okula başlamaya hazır olduğunu düşünmek doğru değildir. Çünkü, yaş fiziksel etmenlerden yalnızca biridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Aile ve ailenin yaşadığı ortamın çocuğun okula hazır bulunuşluğu üzerinde etkisi büyüktür. Sosyal ve çevresel etmenler olarak adlandırılan özellikler şunlardır:

Doğru cevap E seçeneğidir.

El göz eş güdümü ve ince motor becerilere sahip olma çalışmaları fiziksek gelişime yönelik yapılacak çalışmalardan biridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Örüntüleme, kıyaslama, eşitleme, gözlem yapma, deneyerek ve yaparak öğrenme gibi çalışmalar zihinsel gelişime yönelik çalışmalardır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Verilen örnekte Elif, okula duygusal olarak hazır değildir. Bu yüzden duygusal gelişime yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kendini kaza ve tehlikelerden koruma ile ilgili çalışmalar, okula hazır bulunuşluğu artırmak için özbakım becerilerini geliştirmeye yönelik yapılacak çalışmalardan biridir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Okula başlama konusunda en yaygın olarak kullanılan ölçüt takvim yaşıdır.

Duygusal olarak sağlıklı olmanın en belirgin işareti; çocuğun kendi yaşıtlarına ve diğer insanlara rahatça yaklaşması ve öğrenme konusunda gösterdiği istekliliktir (Oktay, 2000).

Dikkat psiko-fizik enerjinin bir nokta üzerinde toplanması demektir. Bu da gözlerin bir noktaya dikilmesi, bazı kasların büzülüp gevşemesi, bir olayı ya da nesneyi iyice kavramak üzere organizmanın hazır bir duruma girmesidir (Baymur, 1990; Akt: Unutkan, 2003).

Genel anlamda bellek; beynimizin ilgili bölgeleri tarafından uyaranların algılanması, düzenlenmesi, saklanması ve gerektiğinde tekrar hatırlanarak kullanılması sürecini düzenleyen yetimizdir.

Eğer belleğimiz olmasaydı her şeyi her defasında yeni baştan öğrenmek zorunda kalırdık. Bellek olmasaydı kavrayış diye bir şey de olmayacaktı.

Küçük çocukların beyin yapıları ve beyin gelişimleri ile bağıntılı olarak ilk yıllarda bellekleri de çok sınırlıdır ve genellikle duyularına dayalıdır. Hatırlamanın gelişmesi çocuğun zihinsel gelişimi ile ilgilidir. Çocuk şekilleri bildiği için daha kolay hatırlamakta, sözcüklerin anlamlarını bilmediği için onları hatırlamakta güçlük çekmektedir.

Fonolojik Duyarlılık: Dili anlamından bağımsız, tek tek ses birimleri dizisi olarak algılayabilme, verilen bir sözcüğü oluşturan ses birimlerinin farkına varabilme, sözel olarak bir sözcüğü oluşturan ses birimlerini birbirinden bağımsız olarak inceleyebilme ve dile ait ses birimlerini yönlendirme becerisi.

Dikkat ve bellek becerilerinin gelişmesine yönelik olarak şu çalışmalar yapılmalıdır:

1. Ev ve okul çevresine dikkati yoğunlaştırma çalışmaları