İLKÇAĞ FELSEFESİ

İlkçağ doğa filozoflarından bir kısmı, her şeyin tek bir öğeden meydana geldiğini düşünmektedir. Örneğin Thales bu öğenin su olduğu kanaatindedir.

Empedokles, Anaksagoras, Demokritos ve Leukippos plüralist dönemin başlıca temsilcileridir.

Hylozoizm, Yunanca hyle (madde) ve zoon (canlı) kavramlarından türemekte olup “canlı-maddecilik” anlamına gelmektedir. Hylozoist filozoflar hareket ve değişimi maddenin bizzat kendisinden kaynaklanan bir husus olarak değerlendirirler.

Empirizm bilginin kaynağının duyu verileri olduğu düşüncesine verilen isimdir.

Daha açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, antropomorfizm Tanrı’yı veya tanrıları insan biçiminde düşünmek anlamına gelmektedir.

Demokritos ahlakın amacı olarak belirlediği ruh dinginliğini tanımlamak amacıyla çeşitli kavramlar kullanır. Eusteô (esenlik), athambia veya athaumastia (hayranlığın olmayışı), ataraxia (dinginlik), harmonia (uyum), summetria (simetri), eudaemonia (mutluluk) bunlardan bazılarıdır (Barnes, 2005, s. 422).

lk sofist yaklaşık olarak milattan önce 490 ile 420 yılları arasında yaşamış olan Protagoras’tır.

Gorgias’ın meşhur önermeleri ile ifade etmek gerekirse: hiçbir şey yoktur, olsa da bilemezdik, bilsek de başkalarına aktaramazdık (Sprague, 1972, s. 42). Bu önermelere şöyle bir ilavede bulunmak da mümkün gözükmektedir: Bildiklerimizi başkasına aktarabilseydik bile, aktardığımız kişinin bizimle aynı fikre sahip olduğundan asla emin olamazdık.

Kallikles ise nomos ve physis arasındaki karşıtlığı daha açık ifadelerle teşhis etmekte ve tercihini physisten yana kullanmaktadır. Ona göre, kanunları toplumun çoğunluğunu teşkil eden zayıflar koymaktadır.