İLKÇAĞ FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 11

Aristoya göre insanı diğer varlıklardan ayıran özellik akıldır. Gelişme ve büyüme sonucu oluşan mutluluk da bu özelliğin en etkili kullanılmasıyla olacaktır. Belirtilen durumlar içerisinde bir matematik kuramı geliştirmek bu konuda ileri bir mutluluk kaynağı olabilir. Bu nedenle yanıt B seçeneğidir.

Aristoya göre tragedyanın en önemli işlevi duygusal bir boşalım yaşanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Aristo ve Platon’un ruh anlayışlarındaki temel fark; Aristoya göre ruhun sonlu Platon’a göre sonsuz olmasıdır. Bu nedenle yanıt A seçeneğinde verilmiştir.

Devletin yetenekli bir kesim tarafından yönetilmesi aristokrasi, bazen çoğunluğun yetenekli bu kesimden daha doğru karar alabileceği önermesi ise demokrasidir. Bu bakımdan yanıt C seçeneğidir.

Aristo’ya göre, insan sosyal bir varlıktır. İhtiyaçlarını sosyal ortamlarda karşılayabilir. Bunun için de en ideal ortam şehirlerdir. Doğru cevap B'dir.

Nedensellik ilkesini sonsuza kadar götürmek mantıksız olacağından bir noktada bilgi kendinden öyle var sayılır. Buna aksiyom denilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Aristoteles’e atfedilen eserlerin tamamının ona ait olup olmadığı, metinlerin özgün yapılarını koruyup korumadıkları gibi meseleler tartışılmakla birlikte genel olarak modern Aristoteles çalışmalarının temelini oluşturan külliyat Immanuel Bekker’in derlediği Corpus Aristotelicum’dur.

Bir şey kendisi ile aynıdır. Örneğin A=A ifadesi bu duruma işaret etmektedir. Buna özdeşlik ilkesi denir. Doğru cevap A'dır.

Bir şey aynı şartlar altında ve aynı anda hem kendisi hem de kendisinden başka bir şey olamaz. Buna çelişmezlik ilkesi denir. Doğru cevap B'dir.

Bir şey ya kendisidir ya da kendisinden başka bir şeydir. Üçüncü bir ihtimal yoktur. Buna üçüncü halin imkânsızlığı ilkesi denir. Doğru cevap C'dir.

Aristoteles’in kurduğu mantık disiplininin üç temel ilkesi vardır. Bunlar; özdeşlik, çelişmezlik ve üçüncü halin imkansızlığıdır. Doğru cevap D'dir.

Aristoteles’in felsefesi yalnızca Batı düşüncesini etkilemekle kalmamış, İslam düşüncesinde de derin izler bırakmıştır. Kurucusu olduğu mantık disiplini yüzyıllar boyunca medrese müfredatının vazgeçilmez dersleri arasında yer almıştır.

Konuşma Sanatı adlı Aristotales'in şiir ve belagate dair eserleri arasında yer alır.

Eğer (kanıtlanabilir) bilgi daha önce mevcut olan bir bilgiden doğmaktaysa bu durumda önceden var olan bilginin 1- doğru, 2- ilksel-aslî-iptidaî, 3- dolaysız olması, elde edeceğimiz bilginin 4- sebe- bi ve 5- öncülü olması ve de 6- elde edeceğimiz bilgiden daha bilinir olması gerekir. Aristoteles’in “sistemli olarak yapılandırılmış bilgi” anlamında bilim anlayışının temelini bu ilkeler oluşturmaktadır.

De Anima (Ruh Üzerine) adlı eserinde ruh ve beden arasındaki münasebetleri araştıran Aristoteles ruhun bedenden ayrı düşünülemeyeceği kanaatindedir. Ruh bedenden ayrılamayacağı için beden öldüğünde ruh da varlığına devam edemez. Burada ruhun varlığı konusunda hemfikir olduğu hocası Platon’dan farklı olarak Aristoteles ruhun ölümsüz olduğu ve bedenden ayrı olarak var olabildiği kanaatinde değildir.

Aristotales'e göre devlet daha doğumdan önce bireye müdahaleye başlar. Sağlıklı nesiller için devlet kimlerin bir biriyle evlenebileceğini belirlemelidir. Yine genç nesillere verilecek eğitimin ortak ve kamusal nitelikte olması gerekir, zira tüm şehir aynı ortak amacı paylaşmaktadır. Devlet tüm alanları düzenler çünkü yurttaşlar devlete aittir, kendilerine değil.

Aristoteles’in ahlak üzerine yazdığı kitaplarının ikisi ‘ethika’ başlığını taşımaktadır. Türkçede de ahlaki konulara atfen kullanılan etik kelimesi kökeninde karaktere dair meseleleri işaret eder.

Eudaimonia yaşamımızın gayesidir. Demek ki kişi serpilmek, inkişaf etmek, insan olarak tekemmül etmek emeli taşır. Eudaimonia, Aristoteles’e göre, ruhun mükemmellik ile uyumlu faaliyetidir. Onun tanımından şunu anlayabiliriz: Başarı, inkişaf, serpilme, tekemmül etme bir hal değil bir faaliyet ya da faaliyetler dizisidir.

Aristoteles için devlet bir yurttaşlar topluluğudur; devletin faaliyetleri doğrudan yurttaşları tarafından yürütülür. Anlaşılıyor ki yurttaşlık Aristoteles için yargısal faaliyetlere ve kamu hiz- metlerine iştirak etmek anlamı taşımaktadır.

Mimesis kelimesinin nasıl anlaşılması gerektiği üzerine farklı yorumlar getirilmiştir. En genel manada mimesisin tabii süreçlere bir müdahale olduğu anlayışı kabul görmektedir. Yani mimesisin doğanın bir taklidi ya da doğanın taklit edilmesi olduğu söylenebilir.