İLKÇAĞ FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 14

Kelimenin tam karşılığı bilgi sevgisi, bilgeliktir. Cevap C'dir.

Terim ilk kez phytagorasçılar tarafından kullanılmıştır.Cevap B'dir.

Thales, Anaksimenes ve Anaksimandros Milet okulu düşünürleridir.Cevap A'dır.

Söz, sophos olabilmek için tecrübe ve ahlaki bir iç görgülülüğün olması gerektiğini söyleyen Ksenophanese aittir.Cevap D'dir.

Homeros’un, aşağı yukarı MÖ 800’lerde yaşadığı söylenir. Destanlarında, MÖ 1200’lü, 1100’lü yılları
anlatır. Bunlar, bir toplumun efkârından çıkmış açıklama biçimleridir. Anlatılan öyküler, Eski Yunan dünyasının belkemiğini oluşturuyor. Homeros’un eserlerine yakından baktığımızda, bütün bu sorulara
cevap verdiğini görürüz. Homeros belli bir anlamda Eski Yunan dilinin temsilcisidir. Cevap A'dır.

Eski Yunan düşüncesinin temel kabulleri şunlardır: Başlangıçta hep ezelî ve ebedî bir madde vardır. Bu başlangıç maddesi, belli bir zamanda, bildiğimiz anlamda düzenli evren olan kosmosa dönüşmüştür. Bu madde canlıdır. Bu maddenin canı var. Eski Yunan dünyasında can kelimesinin adı psykhedir. Bu ruh, ilahi bir ruh değil, bir meteordur. Homeros’ta temel madde okeanostur ve bu su da hareket hâlindedir. Yani hareketin kaynağı aranmamaktadır. Hesiodos’ta ise temel madde, khaostur
ve hareket etme görevi erosa yüklenir. Cevap B'dir.

Mitolojik düşünce, doğal olaylar arasındaki ilişkiyi nedensellik açısından değil, mitolojik olarak açıklamaktadır. Doğadaki her varlığın nedeni doğal olmayan bir güçtür. Ayrıca, mitolojik düşünce, insanların içinde bulunduğu toplumsal ilişkileri doğaya yansıtmaktadır. Cevap D'dir.

Homeros’un destanlarında geçen Tanrı anlayışı, insan biçimlidir (antropomorfik). Yani tanrılar, insan şeklinde tasavvur edilmektedir. Ama onlar ölümsüz, biz ise ölümlüyüz. Yalnız, tanrıların yiyecekleri
özel yiyeceklerdir. Tanrılar insan biçimli olmakla kalmıyor, insanların bütün inançları onlarda da var, insanlar arasındaki savaşlara da katılıyor, taraf tutuyorlar. Cevap A'dır.

Hesiodos’un döneminde Eski Yunan dünyasında toprakta çalışan insanlar, şehirlere gelmişlerdir.
Çünkü toprak artık verimli olmaktan çıkmış, tarımda yetersizlikler baş göstermiştir. Toprak sahipleri elde edilen üründen daha çok pay istemişler, onun için de tarım alanında çalışanlar şehre gelmiştir.
Üç yüz sene kadar devam eden bir kavganın sonucunda toprak el değiştirmiştir; büyük kavgalar, gürültüler çıkmıştır. Belli süreçler sonucunda da demokrasiye geçilmiştir (eşitlikçi yönetim). Süregelen hiyerarşik yapı yıkılmış, tüm bu gelişmelere paralel olarak eski dinsel görüşler de eski inandırıcılıklarını yitirmişlerdir. İnsanlar artık çalışkanlık ve yasalara uyma gibi kavramları önemsemeye başlamışlardır. İşte böyle bir dönemde bu yeni toplumun bir üyesi olan Hesiodos ortaya çıkmıştır. Cevap E'dir.

Khronos zamandır. Cevap D'dir.

Felsefe yapma etkinliği  MÖ 600 dolaylarında bir İyonya kenti olan Milet’te (Miletos) yaşayan Thales ile başlamıştır.

Felsefe yapma etkinliği MÖ 600 dolaylarında bir İyonya kenti olan Milet’te (Miletos) yaşayan Thales ile başlamıştır.

Mythos (mitos), bir yaşama ve düşünme tarzı, dünyayı anlama biçimidir. Mitolojik düşünme elbette evren olayları, yani evrendeki durumlar, ögeler, dönüşüm ve değişimler arasında birtakım bağlar kurmak durumundadır. Fakat mitolojide bu bağlar genellikle çok gevşek biçimde kurulmuştur. Bu yüzden bilimsel düşünme biçiminde iyice alışmış olduğumuz sıkı nedensellik bağlarına mitolojik düşüncede rastlamak çok güçtür. Bu yüzden doğru cevap A'dır.

Evrenin temel maddesinin ezelî ve ebedîdir. Bu yüzden doğru cevap A'dır.

Homeros’un destanlarında geçen Tanrı anlayışı, insan biçimlidir (antropomorfik). Yani tanrılar, insan şeklinde tasavvur edilmektedir. Ama onlar ölümsüz, biz ise ölümlüyüz. Yalnız, tanrıların yiyecekleri özel yiyeceklerdir. Tanrılar insan biçimli olmakla kalmıyor, insanların bütün inançları onlarda da var, insanlar arasındaki savaşlara da katılıyor, taraf tutuyorlar. Doğru cevap A'dır.

Prometheus, pek çok kişi tarafından felsefe tarihinin piri olarak görülür. İdeal dünya ile reel dünyayı birbirinden ayırmıştır. Prometheus, insanlara bilgeliği, tekniği ve insan olmayı öğreten tanrıdır. Ama bu tanrının özelliğinde ikiyüzlülük ve kandırma yatar.

Hesiodos’un yaşadığı dönemde Eski Yunan dünyası üzerine Persler hep siyasi ve askeri basınç yapıyorlardı. Eski Yunan dünyasında toprakta çalışan insanlar, şehirlere gelmişlerdir. Çünkü toprak artık verimli olmaktan çıkmış, tarımda yetersizlikler baş göstermiştir. Gerçekleşen siyasal ve toplumsal değişme sonucunda toplumun bir kesimi şehirde zanaat öğrenmeye ve ticaretle uğraşmaya başlamıştır. Gemiler yapılmış, Doğu Akdeniz’de Fenikeliler ve Mısırlılarla alışveriş yapılmıştır. Bunun sonucunda yeni kültürlerle tanışılınca düşünme ve algılama ufukları genişlemiş, ticaret ve gemicilikle zenginlik artmaya başlamıştır.

Dionysos denen bir tanrı ile ilgilidir. Bu tanrı neşenin, sevincin, çılgınlığın ve şarabın tanrısıdır. Doğru cevap A'dır.

Mysterie, iman edenlere günahlardan arınma, öte dünyada mutluluk içinde yaşama sağlayan gizli kült(din)lere verilen isimdir. Mysterie mensupları, törenlerini gizli tutmayı kutsal bir vazife sayarlardı. Dionyosçuluk, bu tür en önemli kültler arasında yer almaktadır. Bu kültün kurucusu olarak kabul edilen, Dionyos (Dionysos) bağ, şarap ve mistik vecd tanrısı olarak bilinmektedir. Doğru cevap A'dır

Antik Yunan şairi Homeros, belli bir anlamda Eski Yunan dilinin temsilcisidir. Doğru cevap C'dir.