İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ

Tegin aslında köle demek olup, rivayete göre çocukları hakanın huzuruna çıktıklarında saygı ifadesi olarak “köleniz (tegininiz) şöyle yaptı, böyle işledi.” demeleri nedeniyle zamanla bu kelime onları ifade eden bir ad olarak kalmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Hanedan soyundan gelen her yaştan kadının genel unvanı tarımdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Teşrifatçı veya perdeci başılık yapan bırku (hâcib)’nun temel görevleri idare edenle idare edilen arasındaki ilişkiyi düzenlemek ve gelip giden elçileri ağırlamaktı. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yatgak ve Turgaklar, saray muhafızlarındandır. Yatgaklar, sarayın gece nöbetini tutmakla görevli idiler.  Gündüz nöbetlerini tutanlara ise turgak denmekte idi. Doğru cevap E şıkkıdır.

Toplumda üst tabakayı tüplüğ eren veya tüplüğ yıldızlığ denilen asaletli kimseler, yani boy beyleri temsil ediyordu. Doğru cevap B şıkkıdır.

Hakanlık devri para birimlerinden en meşhuru, Tamgaç Han İbrahim (1041-1068) ve onun parlak iktisadi devrine izafeten söylenen tamgaciyye veya müeyyidü’l-adliyye dirhemleri idi. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ktadgu Bilig'deki dört unsura göre, Ögdülmiş (Övülmüş) adlı vezirin oğlu Ukuş (Akıl)ı temsil etmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Mebsûd, Şemsü’l-Eimme Serahsî tarafından yazılmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hakanların ilk Müslüman atası Satuk Buğra Han’a İslâm’ı anlatan ve Müslüman olmasına vesile olan Ebu Nasr Sâmânî mürşid mertebesinde bir mutasavvıf idi. Doğru cevap B şıkkıdır.

Şemsü’l-Mülk Nasr, Semerkand’a giden yol güzergâhında Buhara yakınlarında başlangıçta belki de bir sarayolarak inşa edilen Ribât-ı Melik’i diğer adıyla Ribâtı-Murabba’yı yaptırmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Hanedan soyundan gelen her yaştan kadının genel unvanı tarımdır. Bunların tecrübeli ve yaşlı olanlarına altun tarım denilmektedir.

Hanedan soyundan gelen her yaştan kadının genel unvanı tarımdır. Bunların tecrübeli ve yaşlı olanlarına altun tarım denilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Saray muhafızlarından yatgaklar, sarayın gece nöbetini tutmakla görevli idiler. Gündüz nöbetlerini tutanlara ise turgak denmekte idi. Doğru cevap C'dir.

Saray muhafızlarından yatgaklar, sarayın gece nöbetini tutmakla görevli idiler. Gündüz nöbetlerini tutanlara ise turgak denmekte idi. Onlar hakanı sadece saray- da değil, saray dışında korumakla da mükelleftiler. Yatgak ve turgakların başında sübaşı bulunuyordu. Doğru cevap C'dir.

Aile müessesesinde evlat edinme mevcuttu. Hem oğul, hem de kız evlat edinilebiliyordu. Erkek evlatlıklar yufga veya tutunçu oğul, kız evlat- lıklar kızlandı şeklinde ifade ediliyordu. Doğru cevap D'dir.

Hısım-akraba anlamında oğuş, yaguk kişi, öz kişi ve uruğ turığ ifadeleri kullanı- lırdı. Yurç, hatunun küçük erkek kardeşi, ini ise kocanın küçük kardeşi için kayını ifade ederdi. Enişteye yezne, halaya kükü, dayıya tagay, bacanağa manija, halaoğlu ve yeğene çıkan, büyük kardeşin karısına yenğge, kocanın küçük kız kardeşine sinğil, büyük kız kardeşine eke, hatunun kız kardeşine baldız, büyük kız kardeşine yine eke deniyordu. Doğru cevap E'dir.

Kutadgu Bilig'deki dört unsurdan Ay-Doldu'nun temsil ettiği kavram; siyasi iktidardır. Doğru cevap B'dir.

Teşrifatçı veya perdeci başılık yapan bırku (hâcib)’nun temel görevleri idare edenle idare edilen arasındaki ilişkiyi düzenlemek ve gelip giden elçileri ağırlamaktı.

Kapucubaşı muhtelif hizmetler için saraya eleman alır, saray hizmetlilerini huzura takdim eder, onların tayin ve terfi işlerine bakar ve saray hizmetinin usulüne uygun yürütülüp yürütülmediğini kontrol ederdi.

Hakanın ya da vezirin başkanlık ettiği meclis-i âlî (büyük divan) mevcut olduğu gibi, bu divanın üyelerinin başkanlık ettiği ikinci dereceden divanlar, dîvân-ı tuğra ve inşâ, dîvân-ı istîfâ, dîvân-ı işrâf ve dîvân-ı ârız v.s. de bulunmakla birlikte haklarında pek fazla bilgiye rastlanmamaktadır.