İLK DÖNEM İSLAM TARİHİ

M. Ö. 1400-650 yılları arasında Yemen’de hüküm süren Maîn krallığının merkezi San‘a’nın doğusunda harabeleri bulunan Maîn şehri idi.

Güney Arabistan’da Maînliler, Sebeliler ve Himyerîler hüküm sürmüş, ardından bölgeye Habeşliler ve Sâsânîler hakim olmuştur.

Filistin’de yaşayan Hz. İbrahim zaman zaman Hâcer ile İsmail’i ziyarete gelmekteydi. Mekke’yi üçüncü ziyaretinde Allah’ın emri doğrultusunda oğlu İsmail ile birlikte Kâbe’yi inşâ etti.

Hz. İbrahim Kâbe’nin inşâsını tamamlayınca Cebrail (a.s.) gelip kendisine hac ibadetinin nasıl yapılacağını öğretti.

Huzaalılar zamanında kabilenin ileri gelenlerinden Amr b. Luhay, Mekke ve Kâbe idaresini eline alınca tevhid geleneğini bozup şehirde putperestliğin başlamasına sebep oldu.

Dârünnedve, Kureyş kabilesinin önemli meseleleri görüşüp karara bağladığı toplantı yeriydi. Dârünnedve esas itibariyle bir asiller (mele’) meclisiydi. Bu mecliste her türlü savaş ve barış kararı alınır ve çeşitli konularda ortak görüşler belirlenirdi.

Lât, Menât ve Uzzâ en çok saygı gören putların başında yer almakta ve Allah’ın kızları olarak kabul edilmekteydi. Bunlar içerisinden Uzzâ anne olarak Lât ve Menât ise onun kızları olarak görülürdü.

Arafat’a bir fersah (yaklaşık 6 km.) mesafedeki Zülmecâz adlı yerde kurulan panayır, Zilhicce ayının ilk sekiz günü devam ederdi. Hacılar Mecenne panayırının ardından buraya gelip sekiz gece kaldıktan sonra tevriye günü (8 Zilhicce), Arafat’a gitmek üzere buradan ayrılırlardı.

Arabistan’ın asıl sakinleri Araplar’dır. Araplar tarihî açıdan iki büyük kısma ayrılır: 1) Arab-ı bâide. Bunlar tarihin eski devirlerinde yaşamış olup çeşitli sebeplerle yok olmuşlardır.. Âd, Semûd, Medyen, Amâlika vs. soyları yok olmuş kabilelerdendir. Soyları devam eden Araplar arasında  Arab-ı Âribe koluna ait Kahtânîler adı verilen kabileler grubu bulunur. Bunların anavatanı Yemen'dir. Bu sebeple Güney Arapları olarak da bilinirler.

Azad edilen kölelere mevâlî denilirdi ve bunlar hür insanlarla evlenemezdi.

Hz. Muhammed’in babası, Kureyş’in Benî Hâşim kolundan Abdullah b. Abdülmuttalib, annesi ise Kureyş kabilesinin Benî Zühre koluna mensup Vehb b. Abdümenâf’ın kızı Âmine’dir

Fil Vak‘ası: Ebrehe’nin Kâbe’yi Yıkma Teşebbüsü ve Helâkı

Ebrehe’nin ordusuyla Kâbe’ye saldırısı ve helâk oluşu Fîl sûresinde anlatılır.

Peygamberimiz Arap yarımadasının batısındaki Hicaz bölgesinde yer alan Mekke şehrinde dünyaya geldi.

Peygamber Efendimiz’in doğumunu Süleyman Çelebi (ö. 825/1422) asıl adı Vesîletü’n-necât olan meşhur Mevlid’inde edebî bir dille anlatır.  Mevlid’in bu kısmına  “Vilâdet bahri” adı verilir.

Kaynaklarda yer alan ve tarihçiler tarafından ihtiyatla karşılanan diğer rivayetlere göre Hz. Peygamber’in doğduğu gece Medâin’deki Sâsânî sarayının on dört burcu yıkıldı. Mecusi İranlıların bin yıldan beri yanan ateşgedeleri sönüverdi. Sâve gölünün suyu çekildi. Semâve vadisini sel bastı. Bazı yahudi alimlerinin de o gece bir yıldızın doğduğunu görünce âhir zaman peygamberinin dünyaya geldiğini söyledikleri, bazılarının ise “Artık İsrailoğullarından peygamberlik gitti; ellerinden kitapda çıktı” şeklinde hayıflandıkları nakledilir. Doğum gecesi Kâbe içindeki putların yıkıldığı da rivayetler arasındadır.

Şehirlerde yeni doğan erkek çocukların emzirilmek ve belirli bir yaşa kadar büyütülmek üzere havası ve suyu temiz, hayat tarzı da sade olan çöle gönderilmesi Kureyş ve diğer Araplar arasında yaygın bir gelenekti. Süt annesine verilmesinde temel sebep çocukların şehir yerine daha sağlıklı olan çöl havasında büyümelerini sağlamak, ayrıca konuşma çağında fasih Arapça öğrenmelerine imkân vermekti. Peygamberimiz de bu geleneğe uyularak Hevâzin kabilesinin Sa‘d b. Bekir koluna mensup Halîme bint Ebû Züeyb’e verilmiştir.

Peygamberimiz (s.a.v.) de Mekke’deki birçok Kureyşli gibi ticaret ile meşgul olmuştur. Kumaş ve tahıl ticaretiyle uğraşan Ebû Tâlib’e yardım etmek suretiyle ticaret hayatına başlamış ve amcasının yaşlandığı yıllarda kendisi ticarete devam etmiştir.

Peygamber Efendimiz’in Hz. Hatice ile evliliğinden iki erkek ve dört kız çocukları dünyaya geldi.

Câhiliye döneminde Arap kabileleri arasında çeşitli sebeplerle sık sık savaşların çıktığı bilinmektedir. Genel olarak Eyyâmü’l-‘Arab diye isimlendirilen bu savaşların sayısı çeşitli müelliflere göre 75 ilâ 1700 arasında değişmektedir.