İLK DÖNEM İSLAM TARİHİ - Deneme Sınavı - 16

Ridde

Sa‘d b. Ubâde

Ecnâdeyn

Hâlid b. Velîd

Sâsânî

İman ettikten sonra İslâm dininden dönmek

Hz. Ebu Bekir'in ilk seferi Sasaniler'in elinde olan Hire topraklarıdır.

Suriye fetihlerinde Sad bin Ebu Valkkas kumandan olarak görevlendirilmemiştir.

Hz. Ebu Bekir'in sık sık uyguladığı en önemli davranışlarından biri istişaredir. Yani bir konuda insanların fikrini sorma ve konu üzerinde fikirlerini almak anlamına gelir

Suriye Fetihleri

Hz Ebubekir'in Halife Seçimi

Şahsiyeti

Câhiliyye döneminde, Mekke şehir devletinin sifâre (elçilik) görevi Adiy ailesinin elindeydi. Bir savaş yada anlaşmazlık çıkması durumunda karşı tarafa elçi olarak bu kabileden biri gönderilir ve dönüşünde onun verdiği bilgi ve görüşlere göre hareket edilirdi. Ayrıca kabileler arasında çıkan anlaşmazlıkların çözümünde Adiy kabilesi etkin rol alır ve verdiği kararlar bağlayıcılık vasfı taşırdı. Okuma yazma bilen Ömer b. Hattab da hem Câhiliye hem de İslamî dönemde uygun olduğu zamanlarda elçilik görevini yapmıştır. Dolayısıyla, doğru cevap A seçeneğidir.

Hz. Ömer, sert bir mizaca sahip olup, İslâm’a karşı aşırı tepki gösterenlerin arasında yer almaktaydı. Sonunda o, “dedelerinin dinini inkâr eden ve tapındıkları putlara hakaret ederek insanları onlardan yüz çevirmeğe çağıran Hz. Muhammed'i” öldürmeyi bile düşündü. Ancak Kur’ân’ın merak uyandıran, çekici ve etkileyici ayetlerini de dinlemekten kendini bir türlü alamayan Ömer b. Hattâb, sonunda bu ayetlerden etkilenerek Müslüman oldu. Zaten kız kardeşi ve eniştesi de gizlice Müslüman olmuşlardı. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneğidir.

A, B, D ve E seçeneklerinde ifade edilenler, Hz. Ömer’in Peygamber Efendimiz dönemindeki yerini ve neler yaptığını anlatan doğru ifadelerdir. Ancak C seçeneğinde verilen bilgi, Hz. Ömer ile ilgili yanlış bir bilgidir. Çünkü Hudeybiye'de yapılan antlaşmanın müşrikler lehine görünen maddelerine karşı çıkmış olmasına rağmen, Hz. Peygamber’in ısrarı ve Hz. Ebû Bekir’in konuşmaları üzerine tavrını değiştirmiştir. Oysaki Hz. Ömer, bütün meselelere karşı net ve tavizsiz tavır koymakla tanınırdı. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.

Hz. Peygamber’in hastalığı sırasında Haşimîlerin Hz. Ali’yi hilafet makamına geçirmek için bir çaba içine girdiklerini düşünen Hz. Ömer, onların Hz. Peygamber’i bir vasiyet yazmaya zorladıklarını hissettiğinden buna engel olmuştur diyebiliriz. Rasûlullah'ın vefatı sonrasında ortaya çıkan karışıklığın Hz. Ebû Bekir'in halife seçilmesiyle bertaraf edilmesinde Hz. Ömer, büyük rol oynamıştır. Hz. Ebû Bekir'in kısa halifelik döneminde de en büyük yardımcısı Hz. Ömer oldu, ona müşavirlik ve kadılık yaptı. Dolayısıyla, doğru cevap D seçeneğidir.

Hz. Ömer Halife seçilince insanlar kendisine “Halîfetü Halîfeti Resûlillah” (Rasûlullah’ın halifesinin halifesi) diye hitap etmeye başladı. O, bunu kabul etmeyip; “Siz müminlersiniz, ben de sizin emirinizim” diyerek kendisine, müminlerin idarecisi olduğuna vurgu bakımından “Emîru’l- Mü’minîn” denmesini istedi. İslâm tarihinde “emîrü’l-mü’minîn” tabiri ilk defa Hz. Ömer için kullanılmıştır. Dolayısıyla, doğru cevap E seçeneğidir.

Hz. Ömer bid’at ve hurafelere karşı tavır takınır ve bunların önlenmesi için gerekli tedbirleri alırdı. Hz. Peygamber zamanında, Hudeybiye’de Bey‘atü’r-Rıdvan’ın gerçekleştiği ağaca, halifeliği döneminde halk ilgi göstermeye onu kutsal saymaya başlamıştı. Halife, ileride tevhid inancını zedeleyebilir endişesiyle bu ağacı derhal kestirmiştir. Bir gün, Hacerülesved’in karşısına geçerek yüksek sesle şunları söylemiştir: “Senin sadece bir taş olduğunu, iyilik ve kötülük yapamayacağını biliyorum. Ancak Rasûlullah’ın sana ellerini sürdüğünü gördüğüm için ben de aynısını yapıyor ve bununla yetiniyorum.” Dolayısıyla, doğru cevap A seçeneğidir.

Irak cephesinde gerçekleşen Nihavend Savaşı neticesinde Sâsânî ordusu tamamen dağıldı. Savaşın ardından Nihavend’i kuşatan Müslümanlar şehri ele geçirdiler. Nihâvend Savaşı İslâm tarihinde önemli dönüm noktalarından biridir. Sâsânîler burada uğradıkları ağır yenilginin ardından bir daha toparlanamadılar. Nihâvend zaferi Dînever, Hemedan ve İsfahan gibi bölgede bulunan Sâsânîler’e ait birçok şehrin fethine ve en nihayet Sâsânî İmparatorluğu’nun yıkılışına zemin hazırladı. Bu sebeple Nihâvend zaferine “fethu’l-fütûh” (fetihler fethi) adı verilmiştir. Dolayısıyla, doğru cevap B seçeneğidir.

Hz. Ömer döneminde Filistin’in fethine devam edildi ve Kudüs kuşatıldı. Patrik Sophronios şehrin anahtarlarını o sırada inceleme ve görüşmelerde bulunmak için Suriye’ye gelen ve Cabiye’de bulunan Hz. Ömer’e teslim etmek istediğini belirtti. Halife bizzat Kudüs’e giderek halka eman verip kendileriyle bir antlaşma yaptı. Daha sonra Filistin’in sahil şehirleri başta olmak üzere diğer yerleşim yerleri de fethedildi. Dolayısıyla, doğru cevap C seçeneğidir.