İLETİŞİM VE ALTERNATİF İLETİŞİM SİSTEMLERİ

Yukarıdaki üç madde de bireyin özelliklerini dikkate alarak yapılacak uygulamalardır.

Yukarıdaki üç madde de yetişkin davranışlarının özelliklerindendir.

Yukarıdaki durum bireyin liderliğini izleme stratejisine uygundur.

Refleksiz ağlama ve istemsiz sesler 0-2 aylarda ortaya çıkmaktadır.

Motor kontrolün artma- sıyla beraber (2-4 ay) sesleri kontrol edebilme de başlamaktadır. Özellikle k-g-m-n seslerini çıkartmaya çalışma başlamaktadır.

Ses oyunları 4-6. aylarda ortaya çıkmaktadır.

Babıldama evresi 6-10. ayları kapsamaktadır.

Tek sözcük üretme dönemi 11-13. ay dönemleri kapsamaktadır.

Bireyin ilgisini çeken, almak isteyeceğini düşündüğünüz nesne ya da oyuncakları görebileceği ancak yardım istemeksizin alamayacağı hale getirmek ulaşılmaz hale getirme stratejine ulaşılmaz hale getirme adı verilmektedir.

Bireye boya yapma etkinliği sırasında kağıtları verip boyayı vermemek eksik bırakma  stratejisine örnektir.

Bireyin liderliğini izleme: Bireyin özelliklerini temel alan uygulamalarda da belirtildiği gibi doğal dil öğretim tekniklerini kullanırken bireyin ilgi alanları ve yeterlikleri etkileşim kurmak açısından önemli görülmektedir. Bireyin liderliğini izlemek,
onun o anda ilgilendiği, oynadığı, baktığı, dokunduğu olay ya da nesne ile yetişkinin de ilgilenmesi ve onun dünyasına girmesi anlamına gelmektedir.

Doğru cevap A'dır.

Yanıtlayıcılık: Yanıtlayıcılık çocuğun dünyasına girebilmiş olan yetişkinin, bireyin gelişim düzeyine uygun olacak ve dil gelişimini destekleyecek şekilde onun dünyası hakkında anlamlı girdiler sunmasıdır. Bir başka deyişle yetişkinin, bireyin ilgilendiği, oynadığı, sevdiği nesne ve durumları sözel olarak ifade etmesi ve birey için anlamlı hale getirmesidir. Yanıtlayıcılık, bireyin ilgilendiği nesnenin ya da durumun; isimlendirilmesi, hakkında soru sorulması, taklidinin yapılması ya da yorum yapılması gibi yollarla gerçekleştirilebilir.

Doğru cevap B'dir.

Jargon: Söz öncesi son dönem olan jargon kullanımında bebek bu aşamaya kadar öğrendiklerini ustaca kullanmaya çalışmaktadır. Sesini yükselterek, alçaltarak, mimik, jest kullanarak, sıra alarak sesleri diyalog kurarmışcasına kullanmaya başlamaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Cıvıldama ve gülme: Motor kontrolün artmasıyla beraber (2-4 ay) sesleri kontrol edebilme de başlamaktadır. Özellikle k-g-m-n seslerini çıkartmaya çalışma başlamaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Sınırlı oranda verme: Bireyin o an kullanmak istediği nesneyi, yiyeceği, içeceği, oyuncağı parçalar halinde vererek, her seferinde talep etmesini, istemesini, iletişim başlatmasını ve girişimde bulunması sağlayacak öğretim fırsatları yaratılabilmektedir. Örneğin, Ali beslenme etkinliğinde çubuk kraker yiyorsa, her seferinde bir tane çubuk kraker verilerek, Ali’ye çubuk kraker istemesi öğretilebilir. Başka bir örnek vermek gerekirse; Elif yap-boz yaparken, yap-boz parçalarının yetişkinin kontrolünde olması Elif’i iletişim kurmaya zorlayacak bir etki yaratabilir. Elif’in yetişkinle yap-boz parçasını almak için istekte bulunması yetişkinle etkileşime girmesi için öğrenme fırsatı oluşturacaktır.

Doğru cevap D'dir.

Seçim yapma fırsatları sağlama: Seçim yapma fırsatlarının sağlanması bireyin ilgisi doğrultusunda etkileşim kurma fırsatının yaratılmasının yanı sıra karar verme becerisi ve özerkliğinin gelişmesini de sağlamaktadır. Seçim yapma fırsatları sağlarken öncelikle en az ipucu sağlayarak seçim yaptırılmalıdır. Örneğin beslenme etkinliğindeyseniz seçenekler gösterilerek “Hangisini yemek istersin?”, “Ne yemek istersin?” denilerek sorulabilir. Bireyin cevap vermemesi durumunda seçim yapma fırsatı sınırlandırılabilir ve ipucu eklenebilir. Örneğin; “Çorba mı içmek istersin, makarna mı yemek istersin?” denilerek bireye sunulan seçim fırsatı sınırlandırılmış olacaktır.

Doğru cevap C'dir.

Paralel Konuşma: Paralel konuşma tekniği, bireyin yaptığı ne varsa bireyin gelişim düzeyine uygun olarak yetişkin tarafından bireye anlatılmasıdır. Örneğin çocuk yerde oturmuş, araba sürüyor olsun. Yetişkin çocuk arabayı sürerken; “Araba”, “Araba sürüyorsun”, “Kırmızı araba”, “düüt dütt”, “Kırmızı araba geliyor.” diyerek çocuğa, çocuğun yaptıklarını anlatması paralel konuşmaya örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap A'dır.

Doğal dil öğretim tekniklerinin bileşenleri;

olarak sıralanmaktadır.

Doğru cevap D'dir.

Doğal dil öğretiminde bireyin özelliklerini dikkate alarak yapılabilecek uygulamalar; (1) güçlü yönlerini temel alan uygulamalar, (2) ilgisini temel alan uygulamalar ve son olarak (3) amaç temelli uygulamalar olarak sıralanmaktadır. Bu uygulamaların her biri
bireyin insanlarla ya da materyallerle etkileşim başlatmasını kolaylaştırmaya yönelik olup, bakımdan sorumlu bireyler için öğretme fırsatları oluşturmaya yöneliktir.

Doğru cevap D'dir.

Yanıt beklemeden model olma tekniği üç farklı şekilde uygulanabilir. Bunlar; (a) sözcük bombardımanı, (b) paralel konuşma ve (c) kendi kendine konuşma şeklinde sıralanmaktadır. 

Sözcük ekleme ile genişletme genişletmeler kullanarak model olma tekniğinin uygulanma biçimlerindendir.

Doğru cevap C'dir.