İLETİŞİM VE ALTERNATİF İLETİŞİM SİSTEMLERİ

Tanımlayıcı yöntem, çocukların hangi dil becerilerini hangi yaşta edindiklerini kronolojik olarak belirlemeye ve tanımlamaya çalışır.

Davranışçı yaklaşıma göre zihnimiz doğduğumuzda boş bir levha gibidir. Dünyaya boş bir tank ile gelen çocuk öğrenme ile gelişir, tüm davranışlarının kaynağı öğrenmedir.

İlk kez sindirim sistemini inceleyen  Ivan Pavlov tarafından kazayla sayılabilecek şekilde keşfedilmiştir.

İstenilen bir şeyi elde etmek ya da hoşlanılmayan bir şeyden kaçınmak amacıyla yapılan ve kendi sonucundan etkilenen, öğrenilmiş davranışlara edim ya da edimsel davranış denmektedir.

Davranışçı görüş genetik-çevre tartışmasının çevre tarafındayken doğuştancılık genetik tarafındadır.

Doğuştancı yaklaşımın en önemli temsilcilerinden biri Noam Chomsky’dir

Dil ediniminde yetişkinlerin rolü sınırlıdır.

Bilişsel yaklaşımda sözü edilen en temel zihinsel yapılara şema denmektedir.

Sembolik dönemde çocuklar benmerkezcidirler.

Çocuğun kendi başına, bağımsız olarak yapabilecekleri ile ilgili seviyeye gerçek gelişim seviyesi denir.

Davranışçılığın en önemli özelliği, insan zihnindeki gözlenemeyen duygu ve düşünceler gibi özelliklerin incelenmesine karşı çıkmasıdır.

Klasik koşullanmanın gerçekleşmesi için:
• Doğal bir “uyaran-tepki” bağının olması (et-salya salgılama)
• Koşullu uyaran koşulsuz uyarandan hemen önce verilmesi, birleştirilmesi (zil sesi-et).
• Koşullu uyaran ile koşulsuz uyaran bağının tekrarlanması gerekir. Ancak, bazı korku yaratan durumlarda tek bir yaşantı da öğrenmeyi sağlayabilir.

Gürültü yapan üst komşusunu uyardığında gürültülerinin kesildiğini gören Şahbaz ailesi, benzer durumlarda aynı davranışı tekrarlamaktadır. Bu olay olumsuz pekiştirme örneğidir. Olumsuz pekiştireç ise gürültüdür.

Sommerville’e göre çocuklar dil edinimi sürecinde ebeveynlerini çok nadir taklit etmektedir. Sommerville bu görüşünü çocukların yapmış olduğu hataların daha önce hiç duyulmamış, karşılaşılmamış hatalar olması ile desteklemektedir. Ayrıca uyaran yoksunluğuna dikkati çekerek çocukların sınırlı dil girdisine maruz kaldıklarını
belirtmektedir.

Çocukların herhangi bir dili öğrenmek için kalıtsal bir yetiyle doğduğuna inanan Chomsky, çocukların doğru kullandıkları belirli dilsel yapıların zihinlerinde zaten var olduğunu ve her çocukta bir dilin temel kurallarını ve dilbilgisel yapılarını onun zihnine kodlayan bir “dil edinim düzeneği” olduğunu iddia eder.

Tüm bu bilgiler ışığında doğuştancılık yaklaşımının temel varsayımlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
• Çocuklar dile ilişkin bir kapasiteyle doğarlar.
• Dil özellikleri evrenseldir; yani tüm dillerde ortak olan bazı özellikler bulunmaktadır.
• Dil öğrenilmez, edinilir.
• Çocuklar dil edinimini kolaylaştıran bir mekanizmaya sahiptir.
• Dil ediniminde yetişkinlerin rolü sınırlıdır.
• Çocuklar daha önce hiç duymadıkları tümceleri üretip anlayabilir.

Bilişsel yaklaşımın en önemli noktası çocuğu dünyayı anlamak için araştıran bir bilim insanı gibi görmesidir. Piaget’ye göre çocuk, çevresindeki dünyayı anlamaya çalışırken aktiftir.

Gerçek gelişim seviyesi sosyo-kültürel yaklaşımın temel kavramları arasında yer almaktadır.

Eğitici kişi davranışlarıyla çocuğa model olabilir ve/veya çocuğa sözel yönergeler, ipuçları sağlar. Vygotsky bu sürece işbirlikçi diyalog adını vermiştir.

Sosyo-kültürel yaklaşımın öncüsü olan L. Vygotsky, Piaget ile aynı dönemlerde yaşamıştır. İki kuramcı birbirlerinin yaklaşımlarından hem etkilenmiş hem de birbirlerini eleştirmişlerdir. Sosyo-kültürel yaklaşım da bilişsel yaklaşım gibi etkileşimci bir yaklaşımdır. Başka bir deyişle, gelişimin biyolojik, bilişsel ve çevresel etkilerin etkileşimiyle mümkün olduğunu savunmaktadır.