İLETİŞİM VE ALTERNATİF İLETİŞİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 9

Biçimbilgisi bozukluğu bulunan çocuklarda gözlenen özellikler

Geçmiş zaman şimdiki zaman, gelecek zaman eklerini kullanmada zorluk

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar

Otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuklar genellikle ekleri kullanmakta özellikle zaman ekle­rinin kullanımında sorun yaşarlar zaman eklerini, çoğul eklerini kullanmazlar.

Türkçe’de bu sıra “özne-nesne-yüklem” olarak gerçekleşmektedir. Sözdizimi bozukluğu bulunan çocuklar dile özgü sözcük sıralamasını kullanmakta zorluk yaşarlar ya da karmaşık cümle yapılarını anla­makta zorlanırlar.

Kullanımbilgisi bozukluğu bulunan çocuk­ların özellikleri

Sözel olmayan dil kullanımında zorluk yaşar

Motor bozukluklar (Gelişimsel Apraksi ve Serebral Palsi Tanılı Çocuklar)

Serebral palsili çocuklar, motor bozuklukları nedeni ile baş kontrolünü geç kazandıklarından bulundukları sosyal ortamda iletişim partnerle­riyle göz kontağı kurmakta zorlanırlar. İçinde bu­lundukları sosyal ortamlar genellikle sağlık ve özel eğitim verilen kurumlarla sınırlı kalır. Sosyal ortam sınırlılığı kullanımbilgisi gelişimi olumsuz etkiler.

Dil süreçleri ; Alıcı dil; dilin anlaşılması boyutu, İfade edici dil; dilin üretim boyutu.

Dil bileşenleri; Anlambilgisi, Sesbilgisi, Biçimbilgisi ,Sözdizimi ,Kullanımbilgisi.

Bu sebeple cevap B seçeneğidir.

Gelişimsel dil bozuklukları doğum öncesi nedenler (çocuklarda beyin hasarı oluşması, serebral palsi, beyin felci durumlarının dışında dil bozukluklarının oluşmasında az bir öneme sahiptir), genetik faktörler (Down sendromu, Fragile-X sendromu gibi) ve çevresel etmenler (çevre ve aileden verilen uyaran eksiklikleri) sonucunda ortaya çıkabilir. Bu sebeple cevap C seçeneğidir.

İşitme yetersizliği olan çocuklarda koklear implant kullanımı, işitme cihazı kullanımı, implant kullanımının başladığı yaş, cihazlandırıldığı yaş, ailenin çocuğun iletişim yöntemleri ile ilgili aldığı karar (implant kullanımı, cihaz kullanımı, sözel dil kullanımı, işaret dili kullanımı), ailenin kültürü, aile bireylerinin eğitim seviyesi, işitme yetersizliğine eşlik eden başka bir bozukluğun olup olmaması gibi faktörler dil gelişimini etkilemektedir. Bu sebeple cevap C seçeneğidir.

Serebral palsi, anne karnında gelişmekte olan bebeğin beyninde oluşan, ilerleyici olmayan ve doğumdan sonra bebekte hareket kısıtlılığına neden olan bir grup kalıcı hareket (motor) bozukluğudur. Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Kullanımbilgisi dilin sosyal ortamlarda iletişim amaçlı olarak kullanılmasıdır. Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Otizmli çocukların anlambilgisi düzeyinde yaşadıkları en büyük problem nesnelerin fonksiyonları ile dil ilişkisini anlayamamalarıdır . Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Zihinsel yetersizliği olan çocuklar,  konuşmalarında sözcüklerin temel anlamlarını kullanırlar ve temel anlamları anlarlar. Örneğin, “hava çok soğuk” cümlesinde hava sıcaklığının düşük olduğunu, üşüyeceklerini anlarlar, ancak “çok soğuk bir insan” cümlesinde ise o kişinin cana yakın olmadığı anlamını kavrayamaz, o insanın vücut sıcaklığının düştüğünü düşünürler.

Sözdizimi bozukluklarında karmaşık cümle yapılarını anlamada ve hikayeyi tekrarlamada zorluklar yaşanır. Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Biçimbilgisi bozukluğu bulunan çocuklarda gözlenen özellikler • Bağımsız morfemleri edinmede zorluk, gecikme • Bağımlı morfemleri yani dile ait ekleri edinmede zorluk • Ekleri kullanmada zorluk, kullanmama • Geçmiş zaman şimdiki zaman, gelecek zaman eklerini kullanmada zorluk yaşanır. Bu sebeple cevap A seçeneğidir.

Zihinsel yetersizliği olan çocuklarda,  fonolojik bozukluk görülme sıklığı daha fazladır, genellikle ünsüz düşmesi ve son hece düşmesi gözlenir. Bu sebeple cevap B seçeneğidir.

Dil bozuklukları, alanyazında dil süreçlerine ya da dilin bileşenlerine göre sınıflandırılabilmektedir.

Dil süreçleri

Dil bileşenleri

Doğru cevap A’dır.

Gelişimsel dil bozuklukları doğum öncesi nedenler (çocuklarda beyin hasarı oluşması serebral palsi-beyin felci durumlarının dışında dil bozukluklarının oluşmasında az bir öneme sahiptir), genetik faktörler (Down sendromu, Fragile-X sendromu gibi) ve çevresel etmenler (çevre ve aileden verilen uyaran eksiklik­leri) sonucunda ortaya çıkabildiği gibi birçok farklı bozuklukla birlikte de ortaya çıkabilir. Bu bozukluklar İşitme Yetersizliği, Zihinsel Yetersizlik, Otizm Spektrum Bozukluğu Özgül Dil Bozukluğu ve Motor Bo­zukluklar (Gelişimsel Apraksi ve Serebral Palsi)dır.  Doğru cevap B’dir.

Anlambilgisi, dilde sözcüklerin ve cümlele­rin anlamlarını yöneten kurallar sistemidir. Kısa­ca “ne demek istiyorsun” cümlesinin karşılığıdır.  Doğru cevap C’dir.

Çocuklarda dinleme becerisi Fark etme, Ayırt etme, Tanımlama ve Anlamlandırma olarak dört aşamada gerçekleşir. Fark etme aşamasında çocuk sesi işitir, sese dönüt verir, ayırt etme aşamasında ise çocuk işittiği seslerin birbirinden farklı sesler mi aynı sesler mi olduğunu ayırt eder. Tanımlama aşamasında çocuk konuşma sesleri ile çevre seslerini birbirinden ayırır, basit sözcükleri ya da cümleleri tekrarlamaya çalışır, anlama aşamasında ise işittiği sesleri, sözcükleri, cümleleri, çevre seslerini algılar ve anlamlandırır. Doğru cevap D’dir.

Sesbilgisel gelişim için önemli olan tanımlama aşamasıdır. Çocuklar dillerine ait seslerin özelliklerini, benzerlik ve farklılıklarını bu aşamada algılayıp, ayırt etmeye başlarlar. Doğru cevap E’dir.