İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ

1979’da tamamlanan UNESCO’nun McBride Raporunda “iletişim hakkı” ele alınmış ve bu hakkın artık haberleşme hakkının ötesinde, ileti alma ve bilgilendirme hakkını da içerdiği ve iletişimin, tarafların bireysel ve kolektif olarak içinde demokratik ve dengeli bir diyalog sürdürdükleri, çift yönlü bir süreç olduğu kabul edilmiştir. Raporda henüz olgunlaşmamış ama gelişmekte olan bir hak olarak tanımlanan iletişim hakkının içeriği, kesin olarak bunlarla sınırlanmamakla birlikte şöyle doldurulmuştur:

a) Toplanma hakkı, tartışma hakkı, katılma hakkı ve diğer ortaklık hakları,

b) Soruşturma hakkı, bilgilendirme, bilgilendirilme hakkı ve diğer enformasyon hakları,

c) Kültür edinme hakkı, seçme hakkı, özel yaşamın korunması hakkı ve insan gelişmesiyle ilgili diğer haklar...

Görüldüğü üzere E şıkkında verilen "tartışma hakkı" raporda ortaklık haklarından biri olarak yer almıştır.

Basın özgürlüğü mücadelesi hem din, inanç ve vicdan özgürlüğü mücadelesi hem de düşünce özgürlüğü mücadelesi ile iç içe geçmiştir. Batı Avrupa’da reform hareketinin güçlenmesinin ardından, dinsel özgürlükler dini kitap ve risalelerin yayımı aracılığıyla talep edilmiş; Tanrı’nın insana bahşettiği aklın dini kurumlar ve devlet tarafından sınırlandırılması ve engellenmesinin dini duyguları zedeleyeceği gerekçesiyle her türlü sansüre karşı çıkan düşünürler, yayıncılık sektörünün gelişmesine destek vermişlerdir. XVII. yüzyıla kadar sayıları hızla artan, başta yerel dillerdeki İncil olmak üzere, dini kitapları, haritalar, atlaslar, antolojiler ve şarkı bültenleri izlemiştir. Doğru cevap D’dir.

Batı Avrupa’da XVII. yüzyılda güçlenen liberalizm akımının basın özgürlüğü alanındaki ilk önemli temsilcisi John Milton’un basın özgürlüğü tarihi açısından bir klasik sayılan Areopagitica: John Milton’dan İngiltere Parlamentosu’na Sansürsüz Basın Hakkında Söylev başlıklı yazısı, XVII. yüzyılın ortalarında 1644’te sansür yasasının geçerli olduğu bir dönemde kaleme alınmıştır. Milton yazısında basın özgürlüğünün toplum açısından yararlarını altı noktada toplamıştır: • Kötü ve yanlış fikirlerin yok edilebilmesinin en güvenceli yolu olan basın özgürlüğü, gerçeklerin serbest olarak yayılımına olanak sağlar. 
 • Bize yeni ve garip gelmeleri nedeniyle iyi fikirleri de kötü olarak mahkûm etmemiz tehlikesi her zaman vardır; basın özgürlüğü bunun önüne geçer. • Kötülük kaynakları çoktur ve bunların çoğuna insanların ulaşabilmesinin önüne basılmış eserlerin sansür edilmesi ile geçilemez. 
 • İnsanların pek çoğu sansür görevini yapabilecek yetenekte değildir; bu yetenekte olan insanların ise pek azı böyle bir görevi kabul eder. • Eserlerin ancak pek azı bütün kısımları itibariyle kötüdür; böyle olunca sansürlenen bir eserde az sayıdaki kötü kısımlar için okuyucu, eserin kapsadığı bütün iyi kısımlardan mahrum edilir. • Bir kişinin okuduğu eserdeki iyi ve kötü kısımları bizzat kendisinin ayırması hayat tecrübesi bakımından en önemli yararı sağlar. Doğru cevap C’dir.