İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ

İletişim, herkesin bildiği ve gündelik yaşamında deneyimlediği ancak tanımlaması kolay olmayan bir olgudur çünkü iletişim bir taraftan pek çok disiplin içerisinden çalışma yapılan bir alandır ve farklı tanımları mevcuttur. Doğru cevap B'dir.

İlk iletişim alanında çalışmalar 20. Yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri ardından da Kanada’da yapılmaya başlanır. Dolayısıyla iletişimin bir ileti/mesaj aktarımı olarak ele alınması daha çok Anglo-sakson sosyal bilim geleneği içerisinde yer alır. Doğru cevap C'dir.

Tüm iletişim etkinlikleri bir süreçtir ve en basit düzeyde bile üç temel öğeye dayanır: Kaynak, ileti ve hedef veya hedef-kitle. Medya izleyicisiyle iletişimde bulunduğunda bile bu süreç işliyor demektir. İletişim sürecinin üç öğesini de geribildirim, kanal, araç, kodlama-kodaçma, gürültü öğeleriyle olarak genişletmek mümkündür. Doğru cevap D'dir.

Kaynak iletişimi başlatan taraftır. Bir duygu, düşünce, haber veya enformasyonu anlaşılır şekilde dışa vuran veya dile getirendir. Bireylerarası iletişim sözkonusu olduğunda kaynak bir insandır; kitle iletişiminde ise medya kuruluşlarıdır. Bir televizyon kanalı, radyo istasyonu, bir gazete kaynak olabilir ancak burada söz konusu olan teknik anlamda cihaz değil medya kuruluşunda çalışan profesyonel kadrodur. Doğru cevap E'dir.

Gösterge  kendinden başka şeyi temsil eden kavram, simge, nesne vb. her şeydir. Doğru cevap C'dir.

Kod uzlaşımsal şekilde göstergelerin nasıl kullanılması gerektiğini anlatan kurallar bütünüdür ve yazılı değildir. Doğru cevap A'dır.

Sofistler de dili bir sistem olarak ele almışlar; dilbilimsel ve dilbilgisel konularla ilgilenmişlerdir. Dilin gündelik toplumsal yaşamda ve siyasal hayatta nasıl kullanılması gerektiği konusunda kafa yormuşlardır. Onlara göre, dil kuramının asıl işlevi konuşma/söylev sanatının geliştirilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Toplumsal örgütlenme ve kültürel yapının doğrudan iletişim teknolojilerinde değişime bağlı olduğunu öne süren yaklaşımlar vardır. Bu yaklaşım teknolojik determinizm olarak adlandırılır.Doğru cevap B'dir.

Yazı sayesinde insan düşüncesini somutlaştırmış zihninden çıkarıp içinde yaşadığı fiziksel dünyaya uyarlamıştır. Düşünce, yazıyla birlikte unutulmaktan ve belleklerden silinmekten kurtularak kalıcı izlere dönüşmüştür. İnsanlar kültür birikimini daha sonraki nesillere aktarma olanağı elde etmiştir.

Telgraftan doğan gelişmeler habercilik ve gazetecilik alanında da yansımasını bulmuştur: 19 yüzyılın ikinci yarısında fikir gazeteciliği ve magazin haberciliği olmak üzere iki model belirginleşmiştir. Fikir gazeteleri siyaset ve ekonomi haberciliği ile iş dünyasına hitap ederken, magazin gazeteciliği genişleyen işçi sınıfının dramatik, şaşırtıcı ve gündelik yaşamına yönelir. Doğru cevap E'dir.

İlk iletişim alanında çalışmalar 20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri ardından da Kanada’da yapılmaya başlanır. Dolayısıyla iletişimin bir ileti/mesaj aktarımı olarak ele alınması daha çok Anglo-sakson sosyal bilim geleneği içerisinde yer alır.Doğru cevap B'dir.

Kaynak : Bir iletişim etkinliğinde konuşan, yazan, bir hareket yapan veya anlamı kodlayan bir birey ya da bir reklam politikası formüle eden bir gruptur.Doğru cevap A'dır.

Kanal : Bir sinyal taşıyan herhangi bir fiziksel araç (Mutlu, 1994: 198) veya iletiyi aktaran fiziksel ortamdır (Zıllıoğlu, 2009: 8). Kanal iletişim olaylarında daha çok teknik boyutu ilgilendiren bir öğedir. Örneğin radyo dalgaları, ses telleri, sinir sistemi, ses dalgaları vb. birer kanal işlevi görmektedir. Doğru cevap C'dir.

Pierce göstergeleri üçe ayırır: Görüntüsel gösterge, belirtisel gösterge ve simge. Görüntüsel gösterge temsil ettiği nesnesini doğrudan benzerlik taşır ve onu canlandırır. Bu benzerlik ise çoğu zaman şüpheye yer bırakmayacak şekilde nesnesini anlaşılır yapar. Örneğin haritalar, heykeller, fotoğraflar, maketler, geometrik çizimler. Belirtisel gösterge ise nesnesiyle doğrudan ve varoluşsal bağı olan göstergelerdir. Nesnesiyle bir ilişkisi olmadığında göstergede ortadan kalkar. Örneğin duman olduğu bir yerde ateş olduğunun rahatlıkla bilinmesi; yağmur bulutlarının olası yağışı işaret etmesi. Simge, bir şeyi temsil eden ama onunla doğal bir ilişkisi olmayan bir semboldür.Doğru cevap D'dir.

Saussure (1998: 44), dil ile söz arasında ayrımı yapan ilk düşünürdür. Ona göre dil, toplumun tüm bireylerini kuşatan soyut bir sistemdir; toplumsal ve kültüreldir olarak yapılandırılan bir sistemdir; söz ise konuşma ile ilişkilendirilebilir ve dilin bireysel kullanımıdır. Bebeklere konuşmayı öğretmek insan eğitiminin önemli bir parçasıdır.Doğru cevap E'dir.

McLuhan insanlık tarihini dört döneme ayırır. Bir dönemden diğerine geçiş iletişim teknolojisindeki değişimden önemli oranda etkilenmiştir:

• Kabile Çağı

• Edebiyat Çağı

• Basım Çağı

• Elektronik Çağ

Doğru cevap D'dir.

Childe’a (1998: 94) göre, bir yazı sisteminin icadı, onları ortak amaçlar için kullanırken simgelere verilecek anlamların ne olacağı hakkında toplumun bir uzlaşmaya varmasından başka bir şey değildir. Burada uygarlık tarihi açısından önem taşıyan bir başka nokta ise şudur: Yazıcıların güneşte kurumaya bırakılan veya fırına verilen yumuşak kil tabletlere kaydettikleri göstergeler, nesneleri ya da varlıkları ifade eder.Doğru cevap B'dir.

İlk düzenli iletişim sistemi gelişken bir yol ağına sahip olan Ahamenidler tarafından M.Ö.490-425 yılları arasında kullanılmıştır.

Sanayi kapitalizminin meta üretimi eksenli toplumsal düzeninde haberleşme de çok önemli bir yere sahiptir; kablosuz iletişim yani telgrafın icadıyla “mesajlar artık habercilerden daha hızlı yol almaktadır” Uzak mesafelerle iletişim için artık mevcut taşıma yolları ve bunu taşımak durumunda olan bir haberciye gerek yoktur. Böylelikle iletişim sistemleri açısından bir devrim yaşanmaktadır ve ulaşıma dayalı haberleşme modelinden, iletişime dayalı haberleşme modeline geçilmiştir. İletişime dayalı modele geçiş aynı zamanda insanın önemli çabası olan doğa olaylarına rağmen kesintisiz haber ve bilgi akışını sağlamada önemli bir adım ve haberleşmede önemli bir hız kazanımıdır.Doğru cevap A'dır.

Castells, ise teknoloji, toplum ve küreselleşme eksenli yaklaşımını ağ toplumu (the network society) kavramı ile ifade eder. Castells’in “Ağ toplumu” (The Network Society), gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri temelinde dünya çapında oluşturulan birtakım ağların çerçevesinde toplumsal yapının yeniden şekillenmesine dayanır.Doğru cevap C'dir.