İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 11

Kitlesizleştirme: Yeni medya düzeninin kişilerarası -yani yüz yüze- bağlantı olanağı sayesinde, araç üzerinden bireyin kontrolünün sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu, geniş bir seçenek menüsünden internet kullanıcısının seçim yapabilme yeteneğidir. Bu sayede kitle iletişim sisteminin kontrolü, mesajı üretenlerden iletişim mesajlarını tüketenlere doğru kaymaktadır. İnternet kullanıcıları, her geçen gün daha da büyük bir hızla kitlesizleşme çağına adım atmaktadırlar. Doğru Cevap B’dir.

Siber-uzay sayesinde ulus-devletlerin coğrafi uzamsal oluşumları ortadan kalkarken, ulus-devlete ait değerlerin yerini de çok daha küçük elektronik topluluklara ait değerler almaktadır. Sanal cemaat olarak adlandırılan bu küçük gruplar, “siber-uzayda kişisel ilişki ağlarını şekillendirmek üzere yeterli sayıda insanın, yeterli uzunlukta kamusal tartışmayı, yeterli insani hislerle gerçekleştirdiği zaman ağda ortaya çıkan” postmodern kabileler olarak görülmektedir. Bireyler, benzer ortak yaşam tarzlarından haberdar oldukları sanal bir dünyada, vücutlarını geride bırakıp bedensizleşerek, bu tehditlere karşı birbirlerine sıkıca sarılır ve kolektif bir iletişimsel eylem dünyası oluşturur hale gelmiştir. Sanal cemaatler içinde bireyler,bir enformasyon arayışından ziyade “ötekinin yok edildiği” bir toplumsal ilişkiler arayışı içindedirler Doğru Cevap C’dir.

Sanal cemaatlerde, -muhafazakar, Marksist, anarşist, vb. gibi- çok farklı düşüncelere sahip olanların sadece kendileri gibi düşünenlerle bir araya gelmeleri, “grup kutuplaşması” adı verilen olguya yol açmaktadır . İnternette giderek yaygınlaşan bu eğilim, hem demokrasi ortamını tehdit etmekte hem de sistem açısından toplumsal denetimi zorunluluğa dönüştürmektedir. Sanal cemaatler, sosyo- ekonomik ve siyasi konularda kamusal alan oluşturmak yerine, giderek çok daha farklı bir kimliğe bürünmüşlerdir. Doğru Cevap D’dir.

Yoneji Masuda (1985; ), enformasyon toplumlarında demokrasinin farklı bir nitelik alacağını ve “enformasyon demokrasisi”nin ortaya çıkacağını söyler. Bu da, dört kriter üzerinde yükselecektir: İlki, özel yaşamın gizliliğinin korunmasıdır. İçeriği negatif haklardan oluşmakta ve kişilerin özel yaşamlarını kendi denetimlerine bırakmaktadır. İkincisi, bilme hakkıdır. Pozitif içerime sahip olan buradaki haklar, kişinin kamu kuruluşlarının elinde bulunan ve kendisini yakından etkileyecek her türlü gizli enformasyonu bilme garantisini içerir. Üçüncüsü, kullanım hakkıdır. Bu, her vatandaşın her türlü enformasyona ve veri bankalarına, hem düşük ücretle hem de istediği yer ve zaman diliminde özgürce erişimi anlamına gelir. Dördüncüsü de, her vatandaşın küresel enformasyon alt yapısının yönetimine doğrudan katılım hakkıdır. Ancak günümüzdeki uygulamalar, dört aşamanın da sadece teoride kaldığını ve gerçek yaşama geçirilemediğini göstermektedir. Doğru Cevap E’dir.

Birçok bilim insanı toplumu tanımlamak için bazı kavramlar kullanmıştır. Bunlardan bir tanesi de Yoneji Masuda'dır. Masuda enformasyon toplumu" kavramı üzerinden açıklamalar yapmıştır. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Bilişim teknolojilerinin bellek kapasitesi ve hızında yaşanan gelişmeler maliyetleri de düşürmektedir. Buna karşılık kalite ve performans hızı artmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

Murdock yeni medyayı ekonomi politik açısından ele almaktadır. Bilim teknolojilerini piyasasının büyümesi ve ihtiyaçların üretilmesi noktasında araç olarak kabul eder. Küreselleşme ve ticarileşmenin egemenliğini kurduğu bu süreçte, bilim teknolojilerinin desteğiyle “hedef kitleler” daha küçük birimlere bölünmüş ve medya ürünleri daha önce olmadığı kadar piyasayla içi içe girmiştir.Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

Jean Baudrillard bilişim teknolojilerinin doğal dünyayı teknolojik olarak dolayımlanan bir üst gerçekliğe dönüştürdüğü görüşündedir. Bunu uygarlığın son aşaması olarak değerlendirir. Çok daha fazla enformasyon ama çok daha az anlam söz konusudur. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

McLuhan "araç iletidir" ifadesini iletişim kuramları içinde adeta bir slogana dönüştürmüştür. Çıkış noktası da İnnes ve Marx'ın görüşleridir. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Yeni medya düzenindeki bireylerarası bağlantı olanağı sayesinde araç üzerinden bireyin kontrolü sağlanabilmektedir. Bu sayede kitle iletişim sisteminin kontrolü mesajları tüketenlere doğru kaymaktadır. İnternet kullanıcıları her geçen gün daha da kitlesizleşme çağına adım atmaktadırlar. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

Castells yeni medya kültürü içinde gerçek sanallık ifadesine vurgu yapar. Böylece Castells McLuhan'ın "araç iletidir" şeklindeki yorumlaması karşısında "ileti araçtır" ifadesini öne sürer. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Habermas modern toplumun gelişimi paralelinde kitle iletişim araçlarının toplumu biçimlendirici rolü üzerinde durarak, bunların kamusal alanın başlıca kurumları olduğunu ileri sürer. Bu nedenle doğru yanıt c şıkkıdır.

Rheingold'un özgürlükçü ve ilerlemeci yaklaşımları içinde sansür yer almaz. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Amerika Birleşik Devletleri 1966 yılında kabul ettiği "Enformasyon Özgürlüğü Yasası" ile vatandaşlarının "çok gizli" sınıflaması dışındaki tüm belgelere ulaşma hakkını genişleterek toplumu mümkün olduğunca şeffaflaştırmayı amaçlamıştır. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

Yeni medya, bilgisayar ve bilgi-işlem alanlarındaki
gelişmelerin iletişim alanına uyarlanmasıyla
varlık kazanmıştır. Bu nedenle, çoğunlukla yeni
medya ile bilişim teknolojileri kavramları özdeş olarak
kullanılmakta veya birbirlerini ikame etmektedirler.
Yeni medya; “yüksek bir ivme hızı ve süreklilik
gösteren söz konusu teknolojik dönüşüm sürecinin
birbiriyle bağlantılı yeniliklerinin laboratuar ortamından
çıkartılıp piyasalarda tüketime sunulmuş ve
iletişim etkinliğinin sosyo-ekonomik değerine koşut
olarak günlük yaşamın ayrılmaz birer parçası haline
gelmiş ürünleri” şeklinde tanımlanabilir.

Yeni Medya bilgisayar ve bilgi-işlem alanlarındaki gelişmelerin iletişim alanına uygulanmasıyla varlık kazanmıştır. bu nedenle Yeni Medya yüksek teknolojilerinin sunduğu imkanlar doğrultusunda enformasyon ile bilginin elektronik ortamda yeniden yapılandırılması, biriktirilmesi, kullanıma hazırlanmasıdır. Bu imkanların bilginin paylaşımını engellemesi söz konusu bile olamaz.

Küresellik incelenirken, üretim, tüketim ve dolaşım faaliyetlerinin-enformasyon, teknoloji, yönetim, piyasalar, sermaye ve emekten oluşan-bileşenleri yanında, kilit faaliyetler ya da doğrudan doğruya ekonomik faktörler arasındaki bağlantılar ağı ile küresel ölçekte örgütlenmiştir.

Yeni medya düzeninin ortaya çıkış süreci, teknolojik açıdan üç kategoride ele alınabilir. Enformasyon aktarılmasında kapasite gelişimini sağlayan kablo sistemleri, uzunluk-mesafe iletişimini olanaklı hale getiren uydu sistemleri ve enformasyon işleme, saklama / dağıtmada bilgisayarın dijital yapısının kullanılmaya başlanmasıdır.

İnternetin sunduğu olanaklar öncelikle ses, görüntü, imaj ve metni birleştiren niteliğinden kaynaklanır.

Birincisi ilerlemeci perspektifte bilişim teknolojilerinin özgürleştirici etkilerini öne çıkaran teknolojik determinist yaklaşım.

İkinci görüş ise, teknolojik determinizme karşıt teknolojinin toplumsal inşaa edildiği yönde olan yaklaşımdır.