İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 10

Demokrasi ve internet arasında gerçek bir ilişkisellikten bahsedebilmek için, internet kullanıcısı gruplar üzerinde yoğunlaşmak gerekir. Kullanıcıların büyük çoğunluğu, iyi bir eğitim almış, kültürel düzeyleri yüksek ve gelir seviyeleri standartların üzerinde olan kesimlerden oluşmaktadır.

Marshall, yurttaşlığı üç aşamada açıklar. Sivil öğe, bireysel özgürlük için gerekli olan ifade, düşünce ve inanç özgürlüğü gibi haklardan oluşur. Siyasi öğe, siyasi otoriteye sahip bir organın üyesi olarak ya da böyle bir organın üyelerinin seçmeni olarak, siyasi iktidara katılım hakkını içerir. Sosyal öğe, ekonomik, refah ve güvenliğe sahip olma hakkından, sosyal mirastan pay almaya kadar geniş haklar dizisini ifade eder.

Yeni Medya Düzeni ve Bilişim Teknolojileri sayesinde bireyler hiç olmadığı kadar savunmasız "şeffaf" bir yapıya kavuşmuş ve birtakım riskler almışlardır. Bunların korunması için "Kişisel Mahremiyetin İhlali" konusu Hukukçuların araştırdığı konu olmuştur.

Toplumsal Yapı'nın zaman, mekan sınırlayıcılıklarından arındığı düzenden kaynaklı olarak seçeneklerde sıralanan Radyo, Mektup, Telgraf ve Matbaa Bilişim Teknolojileri altında yer almazken, Uydu Yayıncılığı sorunun karşılığıdır.

Castells, yeni medya düzeni içindeki gerçek sanallık kültürüne vurgu yapar. “Sanal gerçekliğe” karşıt olarak “gerçek sanallık” içinde; medya gerçek deneyimlerin yerini almaz, gerçek deneyimlerin bizzat kendisi haline dönüşür. Böylece Castells yeni medya düzeni ile bunun farklı izleyici grupları hedef alan gücünün; McLuhan’ın “araç iletidir” şeklindeki kitlesel medya yorumlamasının karşısında, “ileti araçtır” sonucunu doğurduğunu belirtir. Örneğin çokuluslu şirketler, gençlere yönelik müzik yayını gibi belli iletiler alır ve bu iletileri MTV gibi bir hücre içinde şekillendirirler. Böylelikle MTV, günümüz gençliğinin gerçek müzikal deneyimi haline dönüşür.ya gerçek deneyimlerin yerini almaz, gerçeğin kendisine dönüşür.

Zbigniew Brzezinski “teknokratik çağ”, Daniel Bell “sanayi-sonrası toplum”, Peter F. Drucker “bilgi toplumu”, Yoneji Masuda “enformasyon toplumu”, Manuel Castells “network toplumu” ve Marshall McLuhan “küresel köy” kavramlarını kullanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Burada “yeni” olan, yüksek teknoloji ve onun interaktif yapısıdır. Gazete, radyo ve televizyon, klasik anlamda “basın” olarak tanımlanırken; mikro-işlemciler, fiber optik, uydu yayıncılığı, kablolu televizyon, teletext, kelime işlemciler, video-konferans, vb. “bilişim teknolojilerini” oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yeni medya düzeninin başlıca göstergesi, toplumsal yapının zaman ve mekan anlayışlarına yönelik sınırlandırıcı etkilerinin artık aşılmakta olduğudur. Gerek enformasyona ulaşım gerek iletişim gerekse yeni bir kamusal alan noktalarında siberuzay, neredeyse hiçbir sınır(laman)ın söz konusu olmadığı yeni bir evrene işaret etmektedir.

iletişim ve bilişim teknolojileri karmaşıklaşmamakta ve gitgide basitleşmektedir.

Devletlerin güçlenmesi, yeni medya düzeninin merkezi rol oynadığı bir süreç değildir.

İletişim araçlarının ekonomik etkenlerden öte duyumsal nedenlerle toplumları biçimlendirdiğini belirterek; algılama ve tanıma bi- çimlerinin, insan duyularının uzantısı olarak işlev gördüğünü ve nihai aşamada da kullanıcılarının ki- şiliklerini etkilediğini söyler.

Evrensel ağa bağlı tek bir bilgisayar; yazılı metinleri, durağan-devingen imgeleri ve görsel-işitsel materyalleri siber-uzayda sınırsızca aktarabilir; her konuda bilgi, enformasyon ve eğlence kanallarına ulaşmak için veri bankalarına ulaşabilir; internette yapılacak aramaları kolaylaştırmak için bilişsel yetilere dayanı- larak “hiper-metin” denilen yazılımlar geliştirilebilir. World Wide Web (www), farklı kaynaklar arasında ortak bir dil kuran ve bunlara ulaşmayı sağlayan bir sistemdir

Yeni media kitlesizleştirme özelliğine sahiptir. Kitleleştirme özellikleri arasında yer almaz.

Sanal cemaatlerde, -muhafazakar, Marksist, anarşist, vb. gibi- çok farklı düşüncelere sahip olanların sadece kendileri gibi düşünenlerle bir araya gelmeleri, “grup kutuplaşması” adı verilen olguya yol açmaktadır. (Nagel, 2002: 28) İnternette giderek yaygınlaşan bu eğilim, hem demokrasi ortamını tehdit etmekte hem de sistem açısından toplumsal denetimi zorunluluğa dönüştürmektedir.

Bilişim teknolojilerinin bellek kapasitesi ve hızında yaşanan gelişmelerle; bir yandan maliyetler düşerken diğer yandan kalite ve performans hızla yükselmektedir.

İnsanın tek başına olduğu kadar topluluklar halinde de varlığını sürdürmek için gerçekleştirdiği bütün pratikler, dilsel pratiklerle iç içe örülmüştür. Tarihsel olarak insanlar tarafından üretilen bütün uygarlıklar ve kültürler, önce bir sözellik aşamasından geçip daha sonra okuryazarlık aşamasına girmişlerdir. Bu, dil kullanımının yazıdan önce konuşmayla ve sözle başlamasının doğal bir sonucudur. Sözel dil, insanın ürettiği sembolik biçimleri sabitlemek için geliştirdiği ilk teknik araç sayılır. İnsanların düşünce ve dil arasında bağlantı kurarken geçirdiği aşamalar, mutlak sözellikten yazının kısmen belleğe yardımcı olduğu dönemlere; oradan yüksek okur-yazarlık dönemine ve nihai olarak elektronik sözelliğin hakimiyetine doğru sınıflanmaktadır.Doğru cevap E'dir.

Sözlü kültür, insanın doğayla ve birbirleriyle olan etkileşimine dayalı deneyiminin, bu deneyimin ürünlerinin temel olarak sözle ve konuşmayla paylaşılarak farklı zaman ve mekan bağlamlarına aktarıldığı kültürdür. Sözlü toplumlarda üretilen yaşam bilgisinin üretilme tarzı olarak sözlü iletişim, insanın algısında, zihinsel etkinliklerinde, düşünce süreçlerinde, mekân ve zamanla ilişkisinde, aidiyet duygusunda, bilişsel tutumlarında ve daha birçok yönde birtakım sonuçlara yol açmaktaydı. Sözlü kültür toplumunda bugün bildiğimiz anlamda iletişimden farklı bir iletişim geçerliydi ve değişik bir insan karşımıza çıkmaktaydı. Bu insan, gırtlağın ve kulağın sunduğu ses dünyasında yaşayan, sözcüklerin “kudretine” inanan, gerçekliği işitilen ve söylenen şeylerde bulan insandır. Doğru cevap C'dir.

Sözelliğin ağır bastığı ve yazının yaygınlaşmadığı toplumlarda, anlatım insan belleğine dayalıdır. Burada dilbilgisi kurallarından çok, canlı ortamın sağladığı topluluk enerjisi, anlamın belirlenmesine yardımcı olur. Bilginin bellekte depolanabilmesi için, kalıp ifadeler geliştirilmiştir. Kalıp ifadelerde, sıfatların bolca kullanılması, akılda kalıcılığı sağlamaktadır. Örneğin, “yürekli savaşcı”, “koca dağ”, “güzel prenses” gibi sıfatlar, kuşaktan kuşağa aktarılan kalıp ifadelere dönüşür.Doğru cevap B'dir.

Yazı, insanın ürettiği sembolik biçimleri ve deneyimin anlamını yaymak amacıyla sabitlemeyi sağlayan bir diğer teknik araçtır. Yazı, bir teknolojidir, yapaydır. Eğer bütün maddi şeyler insanların bir zamanlar bedenleriyle yaptıklarının bir uzantısı ise, yazı teknolojisi de, insan duyusunun bir uzantısı sayılabilir. Bunu ilk ortaya koyanlardan iletişimci Marshall McLuhan’a göre bütün iletişim teknolojileri, duyularımızın çeşitli şekillerde dışsallaştırılmasıdır; dışsallaştırılan bir duyusal yeti, dönüp dolaşıp duyu organlarında birtakım değişimlere de yol açar (McLuhan, 2001). Yani yazı da, hatta elektronik teknolojisi de insanın duyusallığının bir uzantısıdır ve yine duyusallığını belirler. Konuşma, insanların bütün dokusu boyunca doğallıkla yapılanırken yazı, bilinçli olarak icat edilen kurallara dayanmaktadır. Konuşmayla karşılaştırıldığında yazının, sembolik biçimleri ve anlamı sabitleme derecesi daha yüksektir.Doğru cevap E'dir.

Yunanlıların geliştirdiği fonetik alfabe, okuryazarlığı kendi toplumunda yaygınlaştırmaya olanak sağlamıştır. İlk kez fonetik alfabe yazısı, insanları işitsel ağın dışına taşımıştır. Çünkü sadece fonetik alfabe, anlam ile görsel kod arasında, göz ile kulak arasında bir ayrım yaratabilmiş, Marshall Mc Luhan’a göre insana ‘bir kulağa karşılık bir göz’ verebilmiştir.Doğru cevap B'dir.