İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 13

Bu açıdan günümüz iletişiminin en yeni sistemlerinden internetin ilk uygulamalarının Körfez savaşı sırasında yapılmış olması şaşırtıcı değildir.

Lazarsfeld’in iletişim araştırmaları kategorileştirmesi ise “yönetsel araştırma” ve “eleştirel araştırma” şeklindedir.

Kitle İletişiminde Bilimsel Perspektiflerin Ortaya Çıkışı olarak adlandırılır. Bu dönemin çalışmaları, 1930’lu yıllarda ortaya çıkar

Algı, “insanların çevresindeki uyaranların ya da olayların ayrımında olması ve onları yorumlama süreci” ya da “insanın yakınındaki dünyadan etkin bir şekilde malzeme seçimi yapması ve bu malzemeyi anlamlandırması” olarak tanımlanır (Mutlu, 1995).

Kültür sosyoloğu Williams, geleneksel kültür tanımını daha da genişleterek “belirli bir halkın ya da sosyal grubun genel hayat tarzı” olarak tanımlamaktadır.

Bireyi ve onun varoluş sorunlarına ele alan roman sanatı 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Süreç okulu perspektifine sahip liberal medya kuramlarında kitle iletişim araçları veya medyadan topluma doğru
bir mesaj akışı olduğu ve bu mesajlarında bireyleri etkileme, yönlendirme, eğitme, manipüle etme gibi pek çok işlevi olduğu kabul görür ve ağırlıklı olarak bireylerin tutum ve davranışları üzerinde medyanın “etki”leri açığa çıkarılmaya çalışılır. Eleştirel medya çalışmaları ise daha geniş bir toplumsal bağlam içerisinde medyanın rolüne
odaklanır ve medyanın toplumdaki ideolojik etkileri ve iktidar ile ilişkileri bağlamında analizler yapmaya çalışır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İlk kurumsallaşan kitle iletişimi basın kurumu olduğu için ilk iletişim araştırmaları da Amerika Birleşik Devletleri’nde gazeteler üzerine yapılan çalışmalardır. Çünkü ABD’de gazeteler 1910 yılında hayli yüksek rakamlarda tirajlara ulaşmış; yine aynı yüzyılda kurumsallaşan reklam ve ilan sektörü sayesinde de gelirlerini artırmışlardır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

20. yüzyıl “kitle iletişiminin ilk çağı” olarak adlandırılmaktadır. Medya kuruluşlarının örgütsel yapısı, teknolojisi ve faaliyet göstermekte olduğu toplumun içerisinde önemli değişikliklere karşın medyanın politik ve toplumsal önemine ve gücüne değin tartışmalarda çok az değişme görülmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Kamusal alan fikrini ele alan düşünür Jürgen Habermas’tır. Kamusal alan, toplumda var olan sorunlara çözüm üretmek amacıyla bireyler arasında değerler ve ölçütler üzerinde mutabakata varılma olanağının olduğu kamusal yaşam alanıdır. Habermas, kamusal alana dair görüşlerini feodal yapının çözülerek yerini liberal siyasal düzenin alma sürecinde oluştuğunu belirtir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Medya, ideolojik bir araç olarak, toplumsal bütünlük etrafındaki imajları, temsilleri ve düşünceleri üretir; bölünmüş ve parçalanmış halde bulunan tüm bu temsiller, imajlar vb. bir bütün olarak algılanabilir. Stuart Hall işte bunu medyanın “büyük kültürel işlevi” olarak tanımlar. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İletişim araştırmaları yaklaşık yüzyıllık bir tarihi geçmişe sahiptir; 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk iletişim araştırmaları yapılır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İletişim alanında başlangıcı yapan ve 1940’ların sonlarına kadar egemen olan yaklaşım, psikoloji disiplininden gelen uyaran-tepki modelidir. Uyaran-tepki modeli bir uyarana yine bu uyaranın hedefi doğrultusunda cevap ya da bir tepki vermedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İletişim çalışmalarında son dönemde yapılan araştırmalarda etnografi yöntemi daha önem kazanmış durumda. Etnografi, antropoloji disiplinin araştırma yöntemi olmakla birlikte 1970’li yıllarda sosyal bilimler içerisindeki interdisipliner yaklaşım, dilbilimin sosyal teori içerisinde yaygın kabulü ve kültürel çalışmalar içerisinden geliştirilen alımlama çalışmaları etnografinin daha yaygın kabulüne yol açtı. İletişim etnografisinin araştırma nesnesi, iletişim durumlarıdır. İletişim  durumları, iletişim sürecinin belirli bir zamanda alınmış kesitidir ve iletişimin, etkinliğin o anda gözlemlenebilen veya gözlenemeyen bütün bileşenlerini içerir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İlk kurumsallaşan kitle iletişimi basın kurumu olduğu için ilk iletişim araştırmaları da Amerika Birleşik Devletleri’nde gazeteler üzerine yapılan çalışmalardır. Çünkü ABD’de gazeteler 1910 yılında hayli yüksek rakamlarda tirajlara ulaşmış; yine aynı yüzyılda kurumsallaşan reklam ve ilan sektörü sayesinde de gelirlerini artırmışlardır.Doğru cevap B'dir.

Medya sadece devletlere veya devletin resmi aktörlerine değil, mevcut toplumsal düzene muhalefet edenlere de kendilerini ifade etme ve ortak hedefler etrafında toplanma ve birlikte eyleme geçmede destek veren önemli bir taraf ve güç olduğunu da kanıtlamıştır. “Arap Baharı” olarak adlandırılan Mısır, Libya ve Suriye’de yaşanan halk hareketleri ve çoğunluğunun genç insanlardan oluşan siyasal iktidarlara ve mevcut politikalara yönelik muhalif görüşlerini ve tepkilerini dışa vurmada yeni medyayı kullandıkları görülmüştür. Doğru cevap D'dir.

Henüz geride bırakmamızın çok yeni olduğu 20. yüzyıl “kitle iletişiminin ilk çağı” olarak adlandırılmaktadır. Medya kuruluşlarının örgütsel yapısı, teknolojisi ve faaliyet göstermekte olduğu toplumun içerisinde önemli değişikliklere karşın medyanın politik ve toplumsal önemine ve gücüne değin tartışmalarda çok az değişme görülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Kitlesel hareketlerin en önemlisi Sosyalist Devrim’dir. Çünkü Sosyalist Devrim sadece ayaklanmayla kalmamış, kitlelerin yönlendirilmesiyle belli sonuçların alınabileceği ve toplumda radikal değişimlerin yapılabileceğini de göstermiştir. Sosyalist Devrim, I. Dünya Savaşı koşullarının bir ürünüdür.Doğru cevap B'dir.

I. Dünya Savaşı’ndan itibaren Batı toplumlarının yaşamak durumunda kaldığı ekonomik, politik toplumsal ve askeri olaylar ve sorunlar iletişim teknolojisinin hızla gelişmesine yol açmıştır

Denis McQuail ise iletişim alanındaki araştırmaları “etki” analizi eksenli tasnif etmekte ve üç temel araştırma döneminden söz etmektedir.

Güçlü Etkiler Dönemi: İlk dönemi kapsar ve medyaya sonsuz güç ve önem atfedilen çalışmalardır.

Sınırlı Etkiler Dönemi: 1930’lardan 1960’lara uzanan süreçtir. Saha çalışmaları ve deneysel araştırmaların olduğu, bilimsel yöntemlerin geliştirildi dönemdeki araştırmaları kapsar. Medya etkilerinin dolaylı, uzun vadeli ve bireylerin veya grupların sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak değişebileceğini öne süren araştırmalar yapılır.

Yeniden Etkiler Dönemi: 1970’lerden 1980’lere kadar olan dönemdir. Medya etkilerinin uzun vadeli açığa çıkacağı kabul görür. İletişim araştırmalarında ikinci döneminde katkısıyla araştırma soruları ve yöntemleri çeşitlenmiştir. Şiddeti sorunsallaştıran kuramlar, insanların gündemlerini medyanın nasıl belirlediği irdeleyen kuramlar, kadın temsillerini değerlendiren feminist medya analizleri yapılır. Doğru cevap C'dir.