İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 10

Kitle iletişimin doğrusal bir süreç olarak işlediğini ileri süren Lasswell,
klasik olarak kabul edilen formülü oluşturan soruları sormuştur: Kim, Kime, Neyi, Hangi Kanalla,
Hangi Etkiyle Söyler

Kültürel Göstergeler George Gerbner’in önderliğinde Pensilvanya Üniversitesi Annenberg İletişim Okulu’nda 1960’larda başlayan ve çok uzun
süre devam eden “kültürel göstergeler” projesi televizyonda yaratılan dünyayı özellikle bu dünyadaki
şiddetin miktarını saptamayı amaçlıyordu.

Weimar Cumhuriyeti döneminde, Max Horkheimer ve ekonomist Friedrich Pollock gibi düşünürlerin de bulunduğu bir grup akademisyen tarafından Frankfurt Üniversitesinde Toplumsal Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Enstitü, dönemin Almanya’sında var olan akademik araştırmalarına karşı bağımsız ve Marksist çalışmaların yapılmasını sağlamak üzere, işadamı Felix Weil’in parasal katkısıyla kurulmuştur. 1923 yılında kurulan ve daha sonra Frankfurt Okulu olarak anılan Enstitü’nün başına 1930 yılında Max Horkheimer geçince yapılan çalışmalara yeni bir yön verir. Doğru cevap B'dir.

Suskunluk Sarmalı: E. Noelle-Neumann 1965
yılında İletişim Araştırmaları Başkanı olduğunda
“Kamuoyu ve Toplumsal Denetim” konusunda
çalışmıştır. Temel iddiası kamuoyu kavramı anlaşılmadan ve açıklanmadan medyanın etkilerini
anlamanın mümkün olamayacağıdır. Etki odaklı
iletişim araştırmalarına farklı bir boyut kazandıran
Noelle Neumann, araştırmalarını “suskunluk sarmalı” kavramı üzerine oturtur. Suskunluk sarmalı,
bir toplumda üzerinde uzlaşılan belli değerler ve
hedeflerin varlığı üzerine kuruludur. “Kamuoyu”
olarak tanımlanabilecek bu uzlaşma ya da anlaşma
sadece siyasal konularda değil moda, gelenek gibi
konularda da aranır.
Suskunluk sarmalı, yalnızca küçük gruplarda
değil, aynı zamanda toplumun da oydaşmadan
sapan bireyleri dışlama ile tehdit ettiği varsayıma
dayanır. Toplum üzerinde uzlaşılmış olduğu varsayılan düşünce ve değerlerin dışına çıkanları yani
sapkınları dışlama ve ihraç ile tehdit eder. Bu dışlanma korkusu, insanların etraflarında olan biteni
yakından takip ederek ona göre güvenli
bir konum almaya
itmektedir. Bu anlamda insanlar kendi
düşüncelerinin kamuoyundaki oydaşma içinde yer aldığını
bilirlerse açıkça dile
getirmekten çekinmeden yüksek sesle konuşma cesaretine gösterirler.
Tersine azınlıkta olduklarını hissederlerse düşüncelerini saklamak için çeşitli stratejiler geliştirerek
suskun ve temkinli davranırlar. Bu durum belirli
düşüncelerin ya da inançların tabu haline gelmesine veya yok olmasına kadar sürebilir.

Kitle iletişim araştırmaları konusunda yapılan ve alandaki ilk kavramsallaştırmayı gerçekleştiren bu nedenle de bir anlamda başlangıç olarak kabul edilen araştırma 1927 yılında Harold Lasswell tarafından yapılmıştır. Dünya Savaşında Propaganda Teknikleri (Technicques in the World War), insanlık tarihinin tanıklık ettiği ilk büyük savaşın analizini yapmıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Medyanın etkisini ifade etmek için Lasswell’in geliştirdiği “hipodermik şırınga” ya da “sihirli mermi” modeli kullanılır.Güçlü etki dönemi olarak anılan bu dönemde, medya izleyicileri sorgusuzca her şeye inanan hatta etkilenen kişiliksiz, hiçbir politik tercihi olmayan atomize bireyler olarak düşünülür. Kitle iletişimin doğrusal bir süreç olarak işlediğini ileri süren Lasswell, klasik olarak kabul edilen formülü oluşturan soruları sormuştur: Kim, Kime, Neyi, Hangi Kanalla, Hangi Etkiyle Söyler. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Lazarsfeld, Berolson ve Gaudet Halkın Tercihi (The People Choice) adlı çalışmalarında 1940 ve 1948 ABD’de yapılan başkanlık seçimlerini incelemişlerdir. Halkın Tercihi adlı bu çalışmada, Lazarsfeld ve arkadaşları seçim kampanyaları sırasında kitle iletişim araçlarının seçmen üzerinde doğrudan etkisinin daha önce yapılan araştırmaların abartılı bulgularının tersine çok sınırlı olduğunu ileri sürmüşlerdir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Lazarsfeld, Berolson ve Gaudet Halkın Tercihi (The People Choice) adlı çalışmalarında 1940 ve 1948 ABD’de yapılan başkanlık seçimlerini incelemişlerdir. Halkın Tercihi adlı bu çalışmada, Lazarsfeld ve arkadaşları seçim kampanyaları sırasında kitle iletişim araçlarının seçmen üzerinde doğrudan etkisinin daha önce yapılan araştırmaların abartılı bulgularının tersine çok sınırlı olduğunu ileri sürmüşlerdir. İki aşamalı akış olarak kavramsallaştırılan bu bulguya göre insanlar aslında içinde bulundukları toplumun kanaat önderlerinden daha fazla etkilenmektedirler. İzleyici-okuyucunun en önemli referans kaynağı medya değil yüz yüze ilişkilerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Hovland ve iki yanlı sunum: ABD’inde Ordu Enformasyon ve Eğitim Bölümü iletişimin özellikle de propagandanın etkileriyle ilişkili araştırma yapmaları için psikolog ve sosyolog çalıştırmışlardır. İşte bu amaçla psikolog olan Carl Hovland, önderliğinde kitle iletişim araçları tarafından gönderilen iletilerin ikna etme ve öğrenme üzerindeki etkilerini ölçmek üzere araştırmalar ve deneyler yapıldı. Bu araştırmalar iletişimin tutum değişimindeki etkisini bir diğer ifade ile daha önce sahada yapılan araştırmaların etkisini laboratuarda bulmayı amaçlamaktaydı. Ordunun askere yeni alınan erler için hazırladığı oryantasyon filmlerinin ikna edicilik gücü araştırılmıştır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Suskunluk Sarmalı kuramı E. Noelle-Neumann tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Evrensel köy ve araç mesajdır gibi savları ile çok ünlenmiş kuramcı Marshall Mcluhan'dır. Doğru cevap C'dir.

Frankfurt okulu 1923 yılında kurulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Gündem belirleme, Ekonomi Politik yaklaşımın temel ilgi alanları arasında yer almaz. Doğru cevap D'dir.