İLETİŞİM ORTAMLARI TASARIMI

Açıklık: Yayın, içindeki çok sayıda karmaşık bilgiyi anlaşılır ve kolay algılayacak şekilde tasarlanmalıdır. Görsel biçime dönüştürülen bilgi, sözlü tanımlar ya da istatistiklerden daha kolay kavranmaktadır. Açıklık şu unsurlarla sağlanmaktadır:

Web tasarımında; içerik, amaç, görseller, teknoloji ve yayın olarak beş alanı bilmek ve hâkim olmak gereklidir. Bu alanların tasarıma etkisi ise sitenin türüne göre değişiklik göstermektedir. Kişisel bir site ile bir haber sitesi ya da bir holding sitesinin yayım konuları ve amaçları birbirinden farklılıklar göstermektedir. Web ta- sarımındaki beş alan şunlardır:

Eğer bir site enformasyon ya da görev odaklı ise bu sınıfta yer almaktadır. Bu tür siteler “doküman merkezli” ya da “başvuru merkezli” olarak da adlandırılmaktadır. Doküman merkezli siteler:

Doğru cevap A'dır.

Web siteleri görünümlerine göre de gruplandırılmaktadır. Görsel gruplamalar şöyledir:

Metaforik (benzetmeli) siteler: Benzetmeli siteler, gerçek yaşamdan fikirler almaktadır. Örneğin; arabalar üzerine bir sitede, tasarımda ya da gezinti çubuklarında çamurluk ya da direksiyon unsurlarını kullanmak gibi.

Doğru cevap E'dir.

Statik (durağan) web sayfaları, yalnızca bilgi sunan, internet kullanıcısının herhangi bir aktif katılımının olmadığı sayfaları tanımlamaktadır. Statik web sayfaları, gazete, dergi, televizyon gibi geleneksel iletişim araçlarına benzer bir enformasyon sunumu gerçekleştirmektedir. Statik web sayfalarının özellikleri şunlardır:

Doğru cevap B'dir.

Web sitelerini durağanlıktan kurtarmak için sayfaya sayaç, forum, e-posta gönderme, hareketli elemanlar ve diğer etkileşim elemanları eklenmektedir. Sayfalara eklenen bu etkileşim elemanları, sayfaların dinamik hâle gelmesini sağlamaktadır. İçeriği bir veri tabanında saklanan ve genellikle bir web arayüzü ile içeriği güncellenebilen web siteleri dinamik web siteleri olarak tanımlanmaktadır. Dinamik web sitelerinin özellikleri şunlardır:

Doğru cevap C'dir.

Sayfada yer alacak tüm unsurların görünür kılınmasını sağlamaktır. Hiçbir eleman diğerini kapatmamalı, büyük unsurlar küçük unsurları bastırmamalı, karanlık ele manlar açık olanları örtmemelidir. Birçok web sayfasında kullanılan koyu zemin rengi, yazılar ve görseller dâhil birçok unsurun görünürlüğünü ortadan kaldırmakta ve denge unsurunu yok etmektedir.

Simetrik denge: ile kurulmuş kompozisyonlardaki ögeler, birbirleriyle dikey ve  yatay olarak birbirine paralellik gösterirler.


Asimetrik denge: Birbirine benzemeyen görsel ögeler arasında dinamik bir düzen sağlar. Simetrik dengede olduğu gibi asimetrik dengede de bir optik ağırlık merkezi vardır. Fakat bu merkez geometrik merkezden farklı bir konumdadır. Bu, gözün estetik açıdan belirlediği bir merkezdir.

Radyal denge: Sayfadaki elemanlar, merkezî nokta etrafında yayılmış bir pozisyondadır. Burada, görsel odak noktasını ve etrafındaki dengeyi oluşturmak oldukça kolaydır.
Doğru cevap A'dır.

Tasarım yalnızca bir sayfanın düzenlemesi olmayıp içeriğe odaklanan, onu ön plana çıkaran bir yapıda olmalıdır. Sayfada tasarım için kullanılan her eleman, ziyaretçinin, sayfadaki enformasyona odaklanmasına yardımcı olacak basitlikte olmalıdır. Sayfadaki herhangi bir tasarım elemanı, içeriğin önünde, tek başına dikkat çekici bir özellikte olmamalıdır. Doğru cevap D'dir.

Siteyi oluşturan sayfalardaki bazı tasarım öğelerinin aynı olması gerekmektedir. Basılı yayınlarda belirlenen yazı karakteri ve puntonun yayının tümünde etkin olması gibi web sitelerinde de belirlenen yazı karakteri, büyüklüğü, rengi, logo kullanımı, gezinti (navigasyon) çubukları, başlıklar, haber özetleri ve metinleri gibi ögeler tüm sayfalarda aynı olmalıdır. Bunlar, tasarımda tutarlılığı göstermektedir. Örneğin, bazı sayfalarda linklerin bağlantı öncesi mavi, bağlantı sonrası kırmızı iken, bazı sayfalarda değişik renkler alması, okurun sayfalar arasındaki gezintisini zora sokmaktadır ve bu tür tutarsız uygulamalar web tasarımında uygun değildir. Doğru cevap C'dir.

Web sitelerinde, tutarlılık kapsamında belirlenen grafik stil listesine bağlı olarak, her sayfada farklı tasarım elemanlarından yararlanarak özgün sayfa tasarımları oluşturmak, çeşitliliği ifade etmektedir. Burada göz önünde bulundurulacak şey; “tasarım okura tutarlılık sunar, içerik ise çeşitlilik” ilkesi olmalıdır. Web sitesinde çeşitlilik, sayfalara çeşitli resimler, alıntılar, grafikler ve linkler ekleyerek daha canlı hâle getirilebilir. Doğru cevap B'dir.

Web tasarımı için Dreamweaver, Frontpage, Flash, Photoshop, Fireworks gibi programlar kullanılmaktadır.

Grafik tasarımda Freehand, InDesign, Illustrator, Corel, Photoshop, QuarkXpress programlarından yararlanılmaktadır.

Web sayfası; Explorer, Firefox, Google Chrome gibi tarayıcı bir programın bir defada ekranda görüntülediği veri miktarıdır. Bu kısa bir sayfa, birkaç satır uzun­luğunda bir yazı sayfası olabileceği gibi yazı-resim-ses gibi birçok unsurun bir ara­ya geldiği biçimde de olabilir.

Web ta­sarımındaki beş alan şunlardır:

Organizasyonel siteler: Bunlar, bir örgütsel yapı tarafından oluşturulup ya­yımlanan siteler olup beş ana başlıkta ele alınmaktadır:

Ticari siteler: Bu gruptaki bir site, bir kurum, örgüt ya da firma tarafın­dan yayımlanabildiği gibi, ticari amaçlarla bireysel bir girişim olarak, bir kısım mal ve hizmet satışı ya da promosyonu gibi e-ticaret kapsamında da şekillenebilir,

Devlet siteleri: Bunlar, devlet kurumları tarafından oluşturulan, bilgi verme, işlem gerçekleştirme, sosyal ve yasal ihtiyaçlara yanıt bulma amaçlarıyla ya­yımlanmaktadırlar ,

Eğitim siteleri: Eğitim kurumları tarafından çoğunlukla devlet kurumlarıyla da ilişkili olan, eğitim-öğretim ve araştırma amaçlarına hizmet eden sitelerdir, Yardım kuruluşları siteleri: Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından, yardım amaçlı kurulan, bireysel veya örgütsel yardım girişimlerini anlatan sitelerdir,

Kişisel siteler: Bazı kişi ya da grupların hoşgörü çerçevesinde oluşturdukla­rı, yaratıcı içeriklerin kişisel ifadelerle sunulduğu sitelerdir

Statik (durağan) web sayfaları, yalnızca bilgi sunan, internet kullanıcısının herhan­gi bir aktif katılımının olmadığı sayfaları tanımlamaktadır. Statik web sayfaları,

gazete, dergi, televizyon gibi geleneksel iletişim araçlarına benzer bir enformasyon sunumu gerçekleştirmektedir. Statik web sayfalarının özellikleri şunlardır:

Web sitelerini durağanlıktan kurtarmak için sayfaya sayaç, forum, e-posta gönder­me, hareketli elemanlar ve diğer etkileşim elemanları eklenmektedir. Sayfalara ek­lenen bu etkileşim elemanları, sayfaların dinamik hâle gelmesini sağlamaktadır, İçeriği bir veri tabanında saklanan ve genellikle bir web arayüzü ile içeriği güncel-lenebilen websiteleri dinamik web siteleri olarak tanımlanmaktadır.

İllüstrasyon, web sayfasında yazı ve negatif boşluklar ile zemin dışında kullanılan her şeyi ifade etmektedir. İllüstrasyon olarak; resim, fotoğraf, karikatür, çizim, tab­lo, grafik, harita, sembol, ikon, logo, çizgi ve diğer şekilli unsurlar anlatılmaktadır, İllüstrasyon, okuyucunun dikkatinin çekilmesinde önemli bir tasarım öğesidir. Bu, ayrı elemanlar olabileceği gibi birleşik elemanlardan da oluşabilir. Bunlar, sayfaya görsel çeşitlilik katmaktadır. Bu elemanların temel amacı, kullanıcıya sunulan en­formasyonun anlaşılmasına yardımcı olmaktır.

Hiç bir şekilde son kullanıcıların mühadele edemediği ve sanal robotlar tarafından sürekli geliştirildiği ve daha çok arama motorları için uygulanan web mimarisi Web 3.0 olarak tanımlanmaktadır. Web 3.0 dönemi; içeriğin bizzat yazılımlar tara­fından kullanıcı için özel üretildiği, içeriklerin anlam olarak irdelendiği ve buna göre değerlendirildiği özelliklerdedir. Web 3.0, semantik web, yani "yapay zekalı web" demektir. Burada; veritabanlarının birbiri ile iletişimi sayesinde, internet kul­lanıcısının ne istediğini ve neyi sevdiğini anlayan ve buna göre içerik üreten bir web dünyası oluşturulmaktadır. Diğer bir anlatımla Web 3.0, internet kullanıcısını anlayan robotik teknolojilerin bütünü olarak düşünülebilir.

CGI (Common Gateway Interface), web sunucuları ile bu sunucuların dışındaki programlar arasında etkileşim, diğer deyişle ortak çalışma platformu oluşturmak için geliştirilmiş bir standarttır. CGI, bir programlama dili değil, bir programdır, web'in statik yapısına, HTML kodu içinden çağrılan CGI programları dinamik bir ni­telik kazandırmaktadır, internet üzerindeki hemen bütün kullanıcı arayüzleri, CGI kullanılarak hazırlanmıştır. CGI, web kullanıcılarının web sunucusunun çalıştığı ma­kine üzerinde belirlenen programları çalıştırmasını sağlayan bir arayüz programıdır.