İLETİŞİM ORTAMLARI TASARIMI

Bir röportaj paketi üç ana yapıdan oluşur. Bunlar giriş, bağlantılar ve geri anons veya kapanıştır. Doğru cevap B'dir.

Anlaşılırlık, çeşitlilik, renklilik, anlam ve mizah. Bütün bunlar başarılı bir sokak röportajında bulunması gereken özelliklerdir. Doğru cevap B'dir

Tartışma programları, belirli bir konu hakkındaki görüşlerin çarpıtmadan, doğallığını bozmadan ve konuşma formu içerisinde dinleyiciye aktarıldığı, değişik görüşleri savunan en az iki kişi ve bir yöneticinin bulunduğu program türüdür. Doğru cevap C'dir.

Bir yayıncı yapacağı çalışmalarda, halka karşı sorumludur. Temel olarak bu Anayasa, RTÜK Yasası ile diğer yasalar çerçevesinde idari, hukuki ve ceza-i sorumlulukları kapsar. Yasaların getirdiği sorumluluklar yanında mesleki sorum- luluklar da büyük önem taşır. Bu sorumluluklar:

Ulusal Sorumluluk: Bir radyo yayıncısı ulusal çıkarları gözetmek, kollamak ve yayınlarında bunu yansıtmak durumundadır. Doğruluk ve tarafsızlık temel değer- leri kapsamında, ulusal çıkarlar göz ardı edilemez.

Kurumsal Sorumluluk: Bir radyo istasyonunun elemanları tüm çalışmalarında temsil ettikleri kuruluşu göz ardı edemezler. Verilen her sözün, her davranışın bu kuruluşu bağlayacağı unutulmamalıdır. Yayın ilkelerine bağlılık ve uygunluğun yanı sıra davranışlarıyla da kuruluşlarının saygınlığını artırıcı şekilde davranılmalı, ona zarar vermekten kaçınılmalıdır.

Mesleki Sorumluluk: Radyo çalışanları mesleklerini tüm yönleriyle bilmek ve uygulamak zorundadırlar. Mesleki hata yapmaları, kuralları ve ahlaki değerleri göz ardı etmeleri, Basın Ahlak Yasası yanında insan haklarına ilişkin ilkeleri ihlal etmeleri de asla söz konusu olamaz.

Ulusal, kurumsal ve mesleki sorumlulukla birlikte, bir radyo programı hazırlanırken şu noktalar da büyük önem taşır:

Uygunluk; Programda kazalar ve olaylarla ilgili korkunç detaylara yer vererek dinleyici kızdırılmamalıdır. Kötü konuşanlara karşı dikkatli olmalı, kişisel saldırılara, ürkütücü konulara değinilmemelidir.

Yasalara Saygı; Programlarda kimsenin başını derde sokmamaya özen gösterilmelidir. Yayıncılık, halkın gözünde yasalara saygı duymaktır.

Eleştiriler; Yayıncılar, tarafsız olarak yapılan gerçek eleştirileri daima hatırlamalı, diğerlerini de dinlemek zorundadırlar. Fakat bunlar gerçeklere dayanmalıdır.

Denge; Üzerinde tartışılabilir programlarda, birbirine zıt noktalarla mutlaka denge sağlanmalıdır.

Tarafsızlık; Yayıncılar kendi düşüncelerini ifade edemezler ama diğerlerinin bunu yapması için doğru kanalları sağlarlar.

Tüm aşamaları kurallar ve inceliklerle dolu olan röportajın tanımı kısaca şöyledir. Röportaj, belli bir konu üzerinde sorulan sorulara konuşmacı veya konuşma- cıların kendi görüş, düşünce ve yorumlarını yine kendi sesleri ile anlatmaları ve bunun dinleyicilere anlatılması tekniğidir. İyi bir radyo röportajı için;

Röportajın Konusu

Röportajın konusunu nelerin başlatacağını ve nelerin bitireceğini bilmek, o röportajın özelliklerini bilmektir.

Röportaj Paketi şu üç yap›dan oluşur. Bunlar:

Giriş: Yapılan röportajın ne hakkında olduğunu gösterir. Ayrıca konuşmacıyı tanıtır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta bu bölümün mümkün olduğu kadar kısa, anlaşılır ve sade olmasıdır.

Programda yer alacak konuların, müziklerin, efektlerin, röportajların, program metninin ve zamanlamanın tam olması gerekir. Program ister canlı olsun isterse banttan yayınlansın içeriğe dikkat edilmeli, konular arasındaki bağlantılar zekice hazırlanmalı, istenilen etkiyi elde etmek için de ustaca sunulmalıdır. Birbiriyle ilişkili olan bu konular şu başlıklar altında ele alınır:

Programı hazırlayanlara, sunanlara, teknik alt yapıyı oluşturup yayına hazır hâle getiren ve yayınlayanlara yayıncı adı verilir.

Prodüktör yani yapımcı diğer insanların yeteneklerini ve yarattıklarını işleyip, ona yeni şekiller veren bir sanatçıdır. Programı yaratan, ona biçim veren kişi prodüktördür.

Bir yayıncı yapacağı çalışmalarda, halka karşı sorumludur. Temel olarak bu Anayasa, RTÜK Yasası ile diğer yasalar çerçevesinde idari, hukuki ve ceza- i sorumlulukları kapsar. Yasaların getirdiği sorumluluklar yanında mesleki sorum- luluk, kurumsal sorumluluk ve ulusal sorumluluk da yayıncının sorumlulukları arasındadır. Uluslararası soeumluluk bunlardan bir tanesi değildir.

Bir radyo programı hazırlanırken konular şu başlıklar altında ele alınır:

Radyo metni

Röportaj

Sunuş ve sunuculuk

Telefonun programlarda kullanılması

Programlarda müzik seçilmesi ve kullanılması

İyi bir radyo röportajı için;

iyi bir röportajcı

iyi bir konuşmacı

Mantıklı ve iyi bir konu gerekir.

Röportaj Paketi şu üç yapıdan oluşur. Bunlar:

Giriş

Bağlantılar

Röportajın bitiminden sonra yapılan anons veya kapanış

Sunucu eğer hata yapar, dili sürçerse cümleyi baştan alıp tekrar etmelidir. Bu nedenle D şıkkında söylenen "Hata yaptığı zaman başa dönmemeli, cümleye kaldığı yerden devam etmelidir." ifadesi yanlıştır.

Telefon konuflmalarını programa almanın teknik olarak sayısız şekli varsa da genelde şu yollar kullanılır:

Gelen çağrıları canlı olarak cevaplama,

Birkaç çağrıyı kaydedip, bunların hepsine birden aynı anda cevap verme,

Yayın anında birden fazla çağrıyı alma,

Çağrıyı gerektiği kadar tutup, bunu program içinde cevaplama ve

Telefonları cevaba göre alma.
Konuşmayı önceden kaydedip yayın esnada yayına verme bu yöntemlerden bir tanesi değildir.

Bir radto mwtni hazırlarken basit kelimelerden, kısa cümlelerden ve doğrudan anlatım kaçınılmamalı tam tersi metin bu şekilde yazılmalıdır. Sıfat ve zarflar ise kesinlikle kaçınılması gereken öğeler değillerdir. Ancak kalıplaşmış deyimler kullanmaktan kaçınmak gerekir.

İyi bir röportajcının kim olduğu sorusunun cevabı için özelliklerinin belirlenmesi önemlidir. İyi bir röportajcının özellikleri şu başlıklar altında ele alınabilir:

Röportajı yapacağı kişi ve röportaj konusu hakkında bilgi sahibi olan ve rö- portajın kimler için yapıldığın› çok iyi bilen,

Verilen cevaplara uygun, onlara yakın kısa ve sade sorular sorabilen,

Kibar, tarafsız ve dinleyicinin sözcüsü olan,

Gerçek olmayan yalan, yanlış, yetersiz, ahlaksız ya da çok kötü cevaplara

izin vermeyen, bu konuda kararlı ve mücadeleci olan,

Yayıncı olduğunu hiçbir zaman unutmayan, sağlıklı bir röportaj çıkartacak

kadar teknik bilgiye sahip olan kişidir.