İLETİŞİM ORTAMLARI TASARIMI

Tipografi, Yunanca’da “typos” (form) ve “graphia” (yazmak) sözcüklerinden türemiş olan “typographia” sözcüğünün Türkçe halidir. Forma uygun yazmak anlamına gelmektedir. Yazı tipi, punto büyüklüğü, satır uzunluğu, satır arası boşluk ve benzer etkenlerin kombinasyonlarını kapsar. Harf ve yazınsal-görsel iletişime ilişkin diğer elemanların görsel, fonksiyonel ve sanatsal düzenlemesi ve aynı zamanda bu elemanlarla oluşturulan bir tasarım dili, anlayışıdır.

Parşomen (özel hazırlanmış hayvan derisi), papirüsün en parlak döneminde ona zorlu bir rakip olarak ortaya çıkmıştır. Çobanlıkla geçinen uluslar yazılarını evcil ve yaban hayvanı derileri üzerinde yazdılar. Ancak derinin yazı yazmaya uygun bir madde; yani parşomen haline gelebilmesi için iyice işlenmesi gerekti.

Tipo baskı, baskı işlemlerinin en eskisidir. Yüksek baskı sistemidir.

Ekonomik zorluklar ve kültürel bağlamlar bir süre geleneksel yaklaşım ve yeni yaklaşımların birlikte bir zeminde yürütülmesini şart koştu. Tasarımcılar harf formlarını ve başlıkları kopyaladıkları tipografi kaynaklarından yararlanarak elle çizdiler ve yazdılar. PMT kamera (photo mechanical transfer) bulunarak, fotomekanik transfer teknolojisi geliştirilene kadar, yazıları çoğaltma işlemi el yordamıyla gerçekleştirildi. Bu makinalarla yazılar bir süre pozlanarak çoğaltıldı. Yazı karakterleri, font ölçüsü, satır ve harf aralığı gibi ayarlamalarda ustalaşan dizgiciler bu dönemde oldukça önem kazandı. Prodüksüyon (ortaya koyma/ürün) gerçek anlamını 80'li yılların sonuna doğru buldu ve tasarımcının tanımladığı anlamı aktarması sağlandı. PMT kameralar ile teknolojinin yönlendirdiği uygulamalar alışık olunmayan ürünler ortaya koymak için sıradanlaştı. Yazı ölçüsü ve çizgi kalınlıkları belirginleşti, mekanik olarak harflerin formları esnetildi. Harf formları küçük resim serileri gibi yönlendirilerek işlendi. Okunurluk daha da önem kazandı.

Erken dönemlerde basılı kitle iletişim araçları geniş bir politik çizgide, daha taraflı, propaganda amaçlı ve dini yayma amaçlıydı.

Yazı fontları Bringhurst tarafından 1992 yılında dört farklı sınıfta toplandı: tırnaklı, tırnaksız, elyazısı ve dekoratif yazılar gibi. Bu temel sınıflandırma sonunda yazılar yazı aileleri olarak gruplandırıldı.

Henry Fox Talbot bir takım kimyasal maddelere batırılmış kağıtlar üzerinde görüntü elde etmeyi başardıysa da yavaş yavaş kararması ve görüntünün net olmaması nedeniyle kolayca unutuldu. Ancak Talbot’un bu buluşu için ilk defa “FOTOĞRAF” tanımlaması kullanıldı. Bir süre sonra da negatiflerin pozitife çevrilmesi başarıldı ve modern fotoğrafçılığın temeli atıldı.

Türkiye’de ilk gazeteyi Fransızlar yayımlamıştır. Ardından ilk Türkçe gazete olarak tanımlanan “Takvim-i Vekayi” ise 1 kasım 1831’de yayımlanmaya başlamıştır. İlk resimli gazete olarak Ocak 1867’de çıkarılan “Ayıne-i Vatan” gazetesi bilinmektedir.

Türkiye’ye internetin girişi 1990’lı yıllarda başlamıştır. 12 Nisan 1993’te TÜBİTAK ( Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu), ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi-TR-NET) işbirliği ile DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) projesi çerçevesinde Türkiye internete bağlanmıştır. 64 kbit/san hızındaki bu hat ODTÜ’den uzun bir süre ülkenin tek çıkışı olmuştur.