Sözsüz İletişim

İletişim, belirli bir bağlam veya durumda ileti alışverişi yaptığımız ve bu iletileri yorumladığımız dinamik ve geri döndürülmez bir süreçtir.

İletişim; dinamiktir, geri döndürülmezdir, bir süreçtir, anlamların değiş tokuşu ve yorumlanmasıdır ve iletişim belli bir durum ya da bağlamda ortaya çıkar. 

Verili bir durum ya da bağlamda sözsüz davranışların, sözel iletişim davranışlarıyla birlikte ya da tekil olarak kullanılarak anlamların değiş tokuş edilip yorumlandığı dinamik ve geri döndürülmez bir süreçtir.

Diğer insanlarla iletişim kurarken kullandığımız sözcükler ve semboller olarak bu davranışları tanımlayabiliriz.Konuşma bu kategoriye örnek verilebilecek bir iletişim davranışıdır. 

Sesin kullanılmadığı bir iletişim davranışıdır. Sözlü sessiz davranışlar
yapılandırılmış sembol sistemleridir. Çoğunlukla da kendi gramer kuralları vardır. Yazı bu tür iletişim davranışlarına örnek olarak verilebilir.

Konuşmanın içeriğinden çok nasıl söylendiğini belirleyen, anlam konusunda ipuçları veren iletişim davranışları da bu kategoriye girer. Örneğin, konuşmanın hızı, sesin yüksekliği, ses tonu gibi ses karakteristikleri bu tür iletişim davranışlarıdır.

Bu kategoriye giren davranışlar ses yoluyla olmayan tüm ileti değiş tokuşlarını ifade eder. Örneğin, vücut tipi, şekli, duruşunuz sizin hakkınızda bir mesaj verir. Giyim kuşam tercihleriniz ya da saç biçiminiz de öyle. Konuşurken yaptığınız jestler, yüz ifadeleriniz, mekânı kullanım biçiminiz de bu kategori içine girer. Ayrıca dokunma davranışları da burada değerlendirilir.

            Sözsüz:                    Sözlü:

• Yapılandırılmamışlık  X Yapılandırılmışlık 
• Linguistik olmayan X Linguistik 
• Sürekli X Kesintili
• Doğuştan gelme X Öğrenilmiş
• Sağ X Sol beyin lobunda işlenme

• İletişim yokluğunu olanaksız kılma
• Duygu ve coşkuları yetkin biçimde dile getirme
• Kişiler arasındaki ilişkileri tanımlama ve belirleme
• Sözlü iletişimin içeriği hakkında bilgi verme
• Güvenilir iletiler aktarma
• Kültüre göre biçimlenme

Sözel bir iletişimi durdurabilir, kesebilirsiniz fakat kişilerin gözleri, yüz ifadeleri, vücutlarının duruşu, jestleri, el kol hareketleri, kıyafetleri halen konuşmaya devam edecektir. Hiçbir sözel ifadenin olmadığı bir anda dahi mimari öğeler, renkler hatta
ortamın kokusu bir mesaj iletecektir. Sesin olmadığı susma anları dahi bir mesaj vermektedir. Suskunluk bazen büyük bir cevaptır.

Bir kişinin konuşmasının ardından ne söylediğini kelimesi kelimesine hatırlamayabilir
ama nasıl söylediğini kesinlikle hatırlarsınız. Bir metni dümdüz okuyan bir kişinin yaratacağı duygusal ve coşkusal etki ile sesinin tonunu, yüz ifadesini, jest ve
mimiklerini metnin anlamındaki duyguyu aktaracak biçimde kullanan birinin ileteceği anlamlar elbette birbirinden farklı olacaktır. Bazen kelimeler duygularımızı ifade etmekte yetersiz de kalabilir. Bir dudak bükülmesi, gözlerin kısılması ya da ellerin titremesi, ses tonumuz o anda aktarmaya çalıştığımız sözel içerikten çok daha fazlasını anlatacaktır.

Her birimiz farklı yerlerde yaşamaktayız. Yaşadığımız çevrenin özellikleri iletişim biçimlerimize de etki etmektedir. Örneğin şehirlerde yaşayanlar kırsal alanlarda yaşayanlara göre daha fazla insanla iletişime geçerler. Dolayısıyla mesajlarını daha fazla
çeşitte insana göre düzenlemek zorundadırlar. Ya da yine şehirlerden yaşayan insanlar kırsal alanlarda yaşayanlara nazaran çok daha fazla ileti bombardımanına maruz kalırlar ve bunun için de kendilerince algı süzgeçleri geliştirmişlerdir. Aynı durum kırsal alanda yaşayanlar için doğa olaylarıyla ilgili olarak geçerlidir.

Örneğin, tropikal iklimlerde yaşayanlar daha az üretken bir yaşam sürerken daha soğuk bölgelerde yaşayanlar imkânlar daha kısıtlı olduğu için paylaşımı sağlayabilmek adına çok daha fazla kural oluşturmuştur. Ayrıca sosyal ilişkileri daha karmaşık ve kurallar da daha serttir.

• Çevresel Faktörler
• Kişisel Faktörler 
• Sosyal Faktörler
• Amaç İlişkili Faktörler 

• Davranışsal sınırlanma
• Azalan kontrol
• Aşırı uyaran yüklemesi

Mehrebian’a göre: İletişimimizin %55’ini beden dili oluşturur, %38 ses kodlarıdır ve yalnızca %7’si sözel kodlardan oluşmaktadır.

Bu iletişim biçiminde, ifade edilen şeyi gösteren şeyler üzerinde özellikle
kesin bir uzlaşıma gerek olmadan ya da daha önceden öğretilmiş olmadan, davranış ya da işaretin kendisinden ifade edilen şey anlaşılabilir. Örneğin saate bakıp saati anlamaktan farklı olarak, saatimi işaret etmemi ele alalım, bundan bir şeyler anlaşılması için illa ki üzerinde kesin ve özel olarak uzlaşılmasını ya da saati nasıl okuyacağımı öğrenmemi gerektirmemektedir. Buna “analog dil” denir.

Vücudumuzun duruş biçimi bizim ruhsal yapımız hakkında da birçok iletiler gönderir.
Örneğin, kendinizi kötü hissettiğiniz zamanlarda, omuzlarınız düşük, başınız önde, çok az göz kontağı kurmaya meyilli hâlinizle, çevrenin umurunuzda olmadığını iletişim kurmak istemediğinizi iletiriz.

Kullanım, Kod ve İşlevdir.

En çok kullanılan kod türü budur. Bunlar keyfi olarak adlandırılır çünkü
kod ile işaret ettiği şey arasında doğrudan bir ilişki yoktur. En çok bilinen örnek, merhabalaşmalarda elini kaldırmak, el sallamak vs.

Bunlar intrinsic olarak adlandırılırlar çünkü sembolik anlam ve fiziksel
görünüşleri ayrılamaz biçimde birbirlerine yapışıktırlar. İşaret ettikleri şey ile doğrudan görsel bir ilişkileri vardır. Örneğin kızgın bir insanın titremesi, kızarması, yumruğunu sallaması gibi.

• Amblemler
• Illustratörler
• Duygu Göstergeleri

• Düzenleyiciler
• Uyumlandırıcılar

• Duygusal işlev
• İzlenim yönetimi işlevi
• Düzenleme işlevi

a. Sesin Yüksekliği(Loudness)
b. Sesin Perdesi(Pitch)

c. Sesin ritim hızı(rate)
d. Süre(duration)
e. Sesin niteliği(Quality)
f. Sesin düzenliliği(regularity)
g. Boğumlama(articulation)
h. Telaffuz(pronunciation)
ı. Sessizlik(Silence)