İLETİŞİM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 26

Sanayi öncesi toplumlarda insanların işleri onların kimliklerini oluştururken sanayi toplumlarında meslek ile kimlik arasındaki mesafe uzamaya başlar, bunun en önemli nedeni fabrikalarda montaj hatlarında yapılan üretim biçimidir. Fabrikalarda çalışan işçiler ürettikleri ürünün tamamı hakkında değil, sadece hatta kendi önlerine gelen parça hakkında bilgi sahibi olurlar. Bu, zaman içinde insanın hayatını da bütünlüklü bir şekilde algılayamamasına neden olur. İnsanoğlu bir türlü hayatının parçalarını birleştirerek bütüne ulaşamaz. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Alexis de Tocqueville, Emile Durkheim, Ferdinand Tönnies ve Ortega y Gasset kitle ile ilgili açıklamaları olan sosyologlar iken, Freud ise bir psikanalisttir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Kitle iletişiminde kamuya söyleyecek ya da gösterecek bir şeyleri olanlarla, bu iletileri alanlar ve iletiler hakkında geri bildirim verenler söz konusudur. Bu kapsamda, bir fabrikanın günlük üretimi kitle iletişimi ile ilişkilendirilemez. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Eşik bekçileri; kitleye ulaşan iletişim içeriğinin üzerinde kontrolü olan kişi ya da gruplardır. Eşik bekçileri bazen, gazete editörü, haber dairesi başkanı gibi “görünür” olurlar. Sonuç olarak okuduğumuz, izlediğimiz ya da dinlediğimiz her şey bize birilerinin kontrolünden geçmiş, denetlenmiş olarak gelir. Bu denetim kuruluşunun yayın politikasının da bir göstergesidir. Yayın editörü de bunlardan biridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

17. yüzyıl Avrupa’sında tek sayfa olarak çıkartılan Corantas modern gazetenin öncüsü olarak kabul edilmektedir. Corantas, 1620 yılında bir kitap satıcısı tarafından Hollanda’dan İngiltere’ye getirilmiştir. Bu gazetenin o yıllarda tek bir amacı vardı: 1618-1648 yılları arasında birçok Avrupa ülkesinin içine girdiği 30 Yıl Savaşları hakkında kamuoyunu bilgilendirmek. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Radyonun icadında James Clerk Maxwell, Henrich Hertz,Gulierra Marconi ve Lee De Forest’un çalışmalarının katkısı büyüktür. Radyonun teknik yapısıyla ilgili ilk icat, 1860 yılında telsizin babası olarak bilinen Maxwell tarafından yapılmıştır. Işık dalgalarına ek olarak elektromanyetik dalgaların varlığını ilk fark eden Maxwell’dir. Bu dalgaların ışık hızında yayılması gerektiğini söylemiştir. Ancak bu buluşunu kuramsal temellere oturtamamıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Eşik bekçileri, haber ile izleyici arasına giren kişilerdir. İstenmeyen malzemeyi sistem dışında tutan eşik bekçilerinin İnternet ile azalması bazı görüşlere göre olumludur; olaylar sansürsüzce verilmektedir, bazı görüşlere göre ise olumsuzdur; yanlış bilginin serbestçe insanlar arasında dolaşmasına neden olmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kitle iletişim araçları topluma bilmediği, gitmediği, görmediği yerler hakkında bilgi vererek, dolaysız yaşam ile gelişen insan bilgisinin dolaylı yaşam deneyimleri ile gelişmesini sağlar. Böylelikle, ülkeyi dış dünyaya bağlar. Ulusal pazarları genişletir. Akrabalık bağları gibi Orta Çağ ilişkileri içinde ve küçük gruplar halinde yaşayan insanların Büyük Toplum’a geçmelerine olanak verir. Toplumun ise geleneksel toplum yapısından modern toplum yapısına geçmesini sağlar. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Manuel Castells “ağ toğlumu” kavramıyla internet teknolojisinin toplum içinde nasıl bir yere sahip olacağını belirlemiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İletileri alan alıcılar çok büyük bir coğrafyaya yayılmış, sayılamayacak kadar fazla insandan oluşmaktadır. Buradan yola çıkarak kitle iletişimine maruz kalan kitlenin temel özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
• Heterojen,
• Anonim,
• Birbirinden ayrı,
• Aralarında sıkı bağlar olmayan.

Kitle iletişiminin doğasında beş öğe bulunmaktadır. Bunlar:
1. Kitle iletişimi karmaşık ve biçimsel kuruluşlar tarafından üretilir,
2. Kitle iletişim kuruluşları çeşitli eşik bekçilerine (gatekeeper) sahiptir,
3. Kitle iletişim kuruluşlarının çalışmasını sağlamak çok büyük miktarda para gerektirir,
4. Kâr amaçlı kuruluşlardır,
5. Bu kuruluşlar rekabetin çok olduğu ortamlarda bulunurlar.

Kitle gazetelerinin ortaya çıkabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi
gerekmekteydi:
• Gazetelerin çok kısa zamanda, büyük miktarlarda ve düşük maliyetlerde basılması için
matbaanın icat edilmesi gerekmekteydi,
• Basını desteklemesi için yeterli sayıda insanın okuma bilmesi gerekmekteydi,
• Kitle izleyicisi ortaya çıkmak zorundaydı.

Gazetenin öncülünü araştırmak için Sezar Dönemi’nin Roma İmparatorluğuna gitmek gerekmektedir. Roma İmparatorluğunda senato kararları bal mumu tabletlere yazılarak şehir meydanına asılmaktaydı. Fethedilen topraklar, toplumsal olaylar, senato kararları, gladyatör dövüşlerinin sonuçları gibi konular bu tablette yazmaktaydı. Okuma bilen yurttaşlar bu tabletleri yüksek sesle okuyarak içeriğin, okuma bilmeyenler tarafından da öğrenilmesini sağlarlardı. Bu tablet Acta Diurna idi.

MÖ 100 Acta Duirna
1600-1620 Avrupa’da il gazete üretimi
1620 İlk İngilizce gazete: The Courat (Amsterdam)
1729 Benjanin Franklin’in gazetesi: Pennyslvania Gazette
1795 Türkiye’de ilk gazete: Bulletin de Nouvelle
1831 İlk resmî Türkçe gazete: Takvim-i Vekayi
1840 Ceride-i Havadis
1860 Türkiye’de ilk özel gazete: Tercüman-ı Ahval

1864 Maxwell radyo dalgaları varsayımını ortaya attı
1817 Henrich Hertz laboratuvarda radyo dalgalarıyla deney yaptı
1888 Marconi telsiz telgrafı icat etti
1901 Marconi ilk elsiz sinyalini Atlantik Okyanusu üzerinden yolladı
1912 Radyo yayınları başladı
1920 İlk radyo istasyonu KDKD Pittsburgh’da kuruldu
1922 İlk eadyo reklamı New York’ta üretildi
1927 Türkiye’de radyo yayınları başladı
1949 DJ’ler ortaya çıktı
1983 CD tantıldı
1987 MP3 icat edildi
2001 Uydu üzerinde radyo yayını başladı
2002 Sayısal radyo

Kitle iletişim araçlarının işlevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir

Dikkati Odaklaştırır: Toplumdaki tehlikeler, olanaklar ve olaylar hakkında farklı kaynaklara kulak veren geleneksel toplumun kitle iletişim
araçlarına yöneltilmesini sağlar

Hayatımızın her alanında etkili olan İnternet ile ilgili tartışmalar genel olarak
olumlu ve olumsuz etkiler üzerine yapılmaktadır. Bu tartışmaların ana noktalarını özetleyelim:

Gözetim

Daha az eşik bekçisi

İfade Özgürlüğü

Telif Hakkı

Mahremiyet

1940’larda bir kitle iletişim aracı haline gelen televizyon; reklam, haber ve eğlencenin en önemli kaynağı oldu.

Radyonun elektromanyetik dalgalar aracılığıyla sesi yayması 1920’lere dayanır

Durkheim, anomi kavramını geliştirmiştir.