İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 8

Nicel araştırmalarda yaygın biçimde kullanılan veri toplama araçları olarak anketler, performans testleri, ölçekler ve denetim listeleri ön plana çıkar. Görüşme, belge tarama, yapılandırılmış görüşme ve gözlem teknikleri ise nitel araştırma yöntemlerinden birisidir.

Korelasyon, t-testi, çoklu regresyon ve Ki-kare teknikleri, yordamsal istatistik teknikleridir. Bunların dışında kalan SWOT analizi ise yordamsal istatistik tekniklerinden birisi değildir.

Reklam mecrasına yönelik araştırmalar basın, televizyon, radyo, internet gibi ortamları kapsar. Bu mecralardaki reklamların etki ve boyutlarını incelemek için iletişim araştırmacıları diğer bilim dallarından da faydalanarak pek çok yöntem geliştirmişlerdir. Ayıca, iletişim araştırmalarında müşteri odaklı yaklaşımların oldukça önem kazandığı günümüzde, işletmelerin ürettikleri ürün ya da hizmete ve tüketicilere yönelik olarak araştırmalar yapması elbette ki kaçınılmaz olmuştur. Mimarlık ve konservatuar uygulama alanlarında iletişim araştırmaları doğrudan ve yakından ilişkili değildir.

Ön-test yaparken dikkat edilecek nokta, belli bir ön test yönteminin kullanılmasından önce amaçlanan kampanya etkilerinin ve ön testin amaçlarının açıkça belirtilmiş olmasıdır. Eğer alıcıların bir reklamla nasıl bir ilişki içinde oldukları saptanmak isteniyorsa, beğenilme ya da uygunluk ölçümü gibi tanısal yöntemler uygundur. Eğer amaçlanan şey, satın alma davranışını doğrudan etkilemekse, tutum değişimi ve/veya alım niyeti ölçümleri daha yerinde tercihler olacaktır. Bu nedenle amacımıza yönelik olarak, ön- test araştırmalarını niteliksel yöntemler (genellikle fokus grup) ya da niceliksel yöntemler (ürüne özel tasarlanmış anketler) kullanılarak çalışmalar gerçekleştirilir.

İhtiyacın tanımlanması, ürün ismi araştırmasında yapılması gereken bir işlemdir. II, III, IV ve V numaralı açıklamalardaki belirlemeler ise ön test aşamasındadır. İlave olarak bu aşamada ürünün ya da materyalin yayın öncesinde hedef kitle üzerinde yarattığı etkinin görülebilmesi ve ürün ya da reklam bütçesini tekrar gözden geçirme de ön test araştırmasının faydaları arasındadır.

Fikir yürüyüşü tekniği ile ürün-fayda ilişkisi incelenmeye çalışılır. Bu amaç doğrultusunda bu yöntemde katılımcılardan belirtilen ürünü kullandıkları ve memnun kaldıkları bir anı hatırlamaları ya da hayal etmeleri istenir. O anı düşünen katılımcılar, o anı tanımlamaya çalışırlar.

Birbirinden bağımsız farklı araştırmacılar; farklı katılımcılar ve/veya farklı ürün grupları üzerinde aynı araştırmayı “tekrarlayabilirler”. Bu yaklaşım bilimsel bilginin “tekrarlanabilirlik” özelliğine işaret eder.

“Yöntem” bölümü, bilimsel araştırma raporlarında yer alan temel bölümlerden biridir. Bu bölümde araştırma amacına “nasıl” ulaşılacağı gerekçeleriyle açıklanır. Diğer bir deyişle; araştırma amaçlarına ulaşmak için, neyin/kimin; nerede, nasıl gözlendiği ve gözlemin neden böyle yapıldığı detaylı biçimde açıklanır. Özetle, yöntem bölümünde araştırmada yapılacak gözlemlere ve gözlem süreçlerine dair tüm detaylar anlatılır.

Bilimsel bilginin tabi tutulduğu tekrarlı sınamalar aynı zamanda bilimin kendine yönelik “eleştirel” yapısını ortaya koymaktadır.

Araştırmacı amaçları doğrultusunda birinci elden gözlem yapar ve sonuçlarını kaydederek kendi verilerine ulaşır. Ancak bu her zaman gerekli ya da mümkün olmayabilir. Daha önce farklı araştırmaların gözlemleri sonucu elde edilmiş verilere “ikincil veri” denir. İkincil verileri elde etmek birincil verilere kıyasla daha pratiktir ve daha az zaman alır. Çünkü yeni bir gözlem süreci gerektirmez.

Bir araştırma sürecinde bütçelenmesi gereken noktalar veya eğer bir araştırma için herhangi bir fona başvuruluyorsa maliyetlendirilmesi gerekenler:
• Personelin aylık ücretleri (araştırma asistanlığı, sekreterlik ve yöneticilik desteği)
• Donanım (bilgisayarlar, ses kayıt cihazları, dijital fotoğraf makinaları)
• Sarf malzemeleri (yazılım, video ve ses kasetleri)
• Kitaplar, telefon, baskı, ofis harcamaları, fotokopi, kütüphane talepleri, posta bedelleri dâhil sürdürme masrafları ya da genel masraflar
• Araştırma bölgesi ve konferanslara seyahat ve ilgili günlük harcamalar
• Deneklere ödemeler ve deneklerin harcamaları
• Bir proje danışmanlığı grubuna ya da bireysel danışmanlıklar için ödemeler
• Personel sağlama için ilan giderleri
• Ticari yayın evlerine ödemeler veya belirli dergilerin talep ücretleri olasılıkları dahil, baskı ve yayımlama masrafları şeklinde sıralanabilir. Bu kapsamda doğru cevap E'dir.

Araştırma projeniz hakkında net bir fikre sahip olduğunuz andan itibaren personel bulma, gerekli donanım, sarf malzemesi, yolculuk ve diğer maliyetler gibi hangi kaynaklara ihtiyaç duyulacağı hakkında düşünmeniz gerekir. Daha önceden de ifade edildiği gibi istediğiniz bu özel kaynakların gerçekçi ve yeterince karşılanabilir olmaları oldukça önemlidir. İşleri yaparken ucuza kaçmanız da bütçenizi gereğinden fazla şişirmeniz kadar finansman sağlayan kuruluşlarca hoş karşılanmayacaktır. İhtiyaç duyulan kaynakların belirlenmesi ve buna bağlı maliyetler gerçekçi değilse araştırmayı finanse edenler önerdiğiniz araştırma projesini düzgün bir şekilde yürütebileceğinize daha az güven duyacaklardır. Bu bağlamda doğru cevap B'dir.

Bir araştırma bütçesi oluştururken işletme yöneticileri veya mali yöneticiler; araştırma görevlileri, bütçe görevlileri, ‘insan kaynakları’ personeli gibi kişilerden önceden yardım almak oldukça önemlidir.  Her zaman görünmeyen harcama kalemleri olabileceği için bütçeniz yeterli olup olmaması göz önünde bulundurulmalıdır.  Bağlı olduğunuz kuruma araştırma sürecinde vermediğiniz hizmeti nasıl geri ödemeniz gerektiği de önemli bir konudur. Hazırlanan bütçe fon sağlayan tarafından ve eş düzey hakemler tarafından dikkatli bir şekilde denetlenecektir. Onların bütçenizde nerelerden kesinti yapılabilir olduğuna bakmaları istenecektir. Genellikle, onlara bu tarz hükümlere varmalarında yardımcı olmak için tasarlanmış bir bütçe gerekçesi eklemeniz talep edilecektir. Bütçede yerleştirilen her bir unsur için geçerli bir gerekçenin olması ve hazırlanan araştırma bütçesini kontrol edenlere bu gerekçelerin sunulması gerekmektedir. Bir araştırma projesi gerçekleştirirken eğer araştırmayı kendiniz yapacaksanız ve araştırma dışında başka bir işiniz varsa bu problem olabilir. Dolayısıyla bağlı olduğunuz kurumdaki yetkiliniz ile proje için ihtiyaç duyduğunuz zamanı, projeye ayırmak için diğer görevlerinizden sizi muaf tutmaya hazır olup olmadıklarını görüşüp belirlemeniz gerekebilir. Bu kapsamda doğru cevap D'dir.

Avrupa Birliği projeleri için maliyet süreci karmaşıktır ve finans ya da araştırma geliştirme departmanından tecrübeli biri ile bağlantılı olarak yapılması gerekmektedir. Birçok Avrupa Birliği projesi için aşağıda verilen bilgiler oldukça önemlidir:
• Çalışanlar: Projede çalışacak tüm kadronun maliyeti karşılanabilir (merkezde olan yatırımcı fonları da dâhil olarak). Maliyetler aşamalı süreçleri ve gelecekteki ödül olarak verilecek ödemeleri de içermelidir.
• Doktora Öğrencileri: Birçok AB Projesi, projede çalışacak doktora öğrencilerinin maaş maliyetlerinin istenmesine izin verir. Fakat, üniversite harçlarının maliyetlerinin karşılanmasına izin vermezler.
• Ekipman: AB tamamen projede kullanılacak ve proje için olmazsa olmaz donanımlar için fon vermektedir. Masaüstü bilgisayarlar için ödeme yapmayacaklardır çünkü başka birçok şey için de kullanılabilen bir gereçtir. 
• Seyahat: Proje ile bağlantılı seyahat giderleri bütçeye eklenebilir ancak, KDV ve havayolu vergileri gibi giderler makul sayılmaz.
• Sarf Malzemeleri: Bunlar sadece proje içinde gider olduğunda makul kabul edilebilecek giderlerdir. Bu bağlamda doğru cevap C'dir.

Maliyetlerin araştırmacının olanakları ile karşılanmasının mümkün olmadığı durumlarda ek finansal kaynaklara ihtiyaç duyulur. Bu fonlar kurum içinden sağlanabileceği gibi kurum dışından da sağlanabilir. Araştırmalara fon sağlayan kurumlara başvurularda aşağıdaki durumların göz önünde bulundurulması gereklidir:
• Fonlama yılın belli bir dönemi için yapılabilir
• Başvuruda bulunacak kişi ve kurum açısından sınırlamalar bulunabilir
• Çok sıkı kurallara bağlanmış başvuru süreci izlenebilir
• Belli alanlar dışındaki araştırma projelerine fon sağlamayabilirler
• Sağlanacak fon miktarının üst sınırları bulunabilir
• Aynı anda birden fazla fonlama yapılmayabilir
• Araştırma projesinin çıktıları konusunda ikna edilmeleri gerekebilir
• Projelerde disiplenler arası bir çalışma arayabilirler
• İnovasyona önem verebilirler
• Akademisyenler dışındaki başvuruları kabul etmeyebilirler ya da projede bir akademisyenin yer almasını ön koşul olarak koyabilirler. Bu kapsamda doğru cevap A'dır.

BAP başvuruları proje önerisini sunulması ile başlar. BAP projelerine başvurular ilgili üniversitelerin proje birimlerine ya da başvuruları almak için görevlendirilmiş birimlerine yapılır. Başvurular komisyonca değerlendirilir. Proje önerileri özgün değer, yapılabilirlik ve yaygın etki boyutlarında değerlendirilmeye alınır. Ayrıca proje; bütçesi, tamamlanma süresi gibi konularda da değerlendirilir. Komisyon tarafından uygun bulunan projeler desteklenir. BAP başvurularında, bütçe formları, gelişme raporları, sonuç raporları gibi belgelerin hazırlanması gereklidir. Ayrıca eğer proje kapsamında hizmet ya da makine – teçhizat alımları gerçekleştirilecekse proforma faturaların hazırlanması da gereklidir. Doğru cevap B'dir.

Sanayi Ar-Ge Proje Destekleme Programı: Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı, 1995 yılından 23 Eylül 2010 tarihine kadar TÜBİTAK ile Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) işbirliği içinde yürütülmüştür. Yeni düzenlemeyle program sadece TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. Program, firma düzeyinde katma değer yaratan kuruluşların Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) çalışmalarını teşvik etmek ve bu yolla Türk sanayisinin Ar-Ge yeteneğinin yükseltilmesine katkıda bulunmak üzere oluşturulmuştur. Bu kapsamda doğru cevap D'dir.

Hızlı Destek Programı: Üniversitelerde, araştırma hastanelerinde ve araştırma enstitülerinde yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamaya yönelik bir programdır. Doğru cevap C'dir.

Bilim ve Toplum Proje Destekleme Programının temel amacı, bilimsel oluşum, kavram ve yeniliklerin topluma tanıtılmasını, öğretilmesini ve sevdirilmesini sağlamak, zamanla bu konuların ülke gündemine alınması ve böylelikle bilim kültürünün ülkemizde yaygınlaştırılması amacıyla proje önerileri hazırlanmasını sağlamak, kabul edilen projeleri desteklemektir. Programa kamu kurum/kuruluş ve üniversite çalışanları başvurabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Avrupa Birliği (AB) Çerçeve Programları, Avrupa Birliği’nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca topluluk programıdır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir. Çerçeve Programları‘nın başlıca amaçları arasında, Avrupa‘nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB’nin Mart 2000’de yapılan Zirve Toplantısı’nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamında ise, AB’nin “dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi” olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve 2007-2013 yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçeve Programı (7. ÇP) AB‘nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir. 7. ÇP, İşbirliği Özel Programı, Fikirler Özel Programı, Kişiyi Destekleme Özel Programı ve Kapasiteler Özel Programı’ndan oluşmaktadır.

TÜBİTAK, akademik araştırma projeleriyle sanayi ve kamu kuruluşlarına ait Ar-Ge projelerini desteklemekte, toplantı ve yayınları teşvik etmekte, geleceğin bilim insanlarına öğrenim hayatları boyunca burslar vermekte ve bilim, teknoloji ve yenilik alanlarında uluslararası işbirliği olanakları oluşturmaktadır. TÜBİTAK Destek Programlarından biri olan Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programının amacı kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç bilim insanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmektir. 21. yüzyılın akademik önderliğini yüklenecek genç araştırmacıların çalışmaları desteklenerek, hem genç bilim insanlarının kariyerlerini araştırmacı ve eğitimci olarak en iyi şekilde sürdürmeleri, hem de bilimsel düzeyimizin geliştirilmesi ve bilimin ülke kalkınmasındaki rolünün artırılması amacına yönelik bir programdır. Doğru cevap A'dır.