İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 40

Var olan bir durumun ya da olgunun tanımlanmasını amaçlayan araştırma türü betimleyici araştırmalardır.

Bilim en genel tanımıyla “gerçeğin görgül, sistematik ve nesnel yollarla araştırılması ve araştırmaların sonucunda ulaşılmış olan düzenli bilgiler bütünü” olarak görülebilir.

Bilimsel yöntem özünde bir sorun çözme yoludur. İnsanlığın karşılaştığı sorunlara çözüm üretme konusunda bugüne değin çok farklı yollar izlediği bilinmektedir. Doğaüstü güçlere inanmak, kişisel deneyimlerden yararlanmak, sezgileri dikkate almak, otoritelere başvurmak ve akıl yürütmek bunların bazılarıdır. Elbette her sorun çözme yolunun kendine göre olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Bilimsel yöntem insanların bugüne kadar bulduğu en güçlü sorun çözme yoludur. Dahası, bilim ancak bilimsel yöntemler kadar ilerleme gösterebilir çünkü bilimsel araştırmanın temelinde bilimsel yöntem yatmaktadır.

Bilimsel araştırmaların bir bölümü doğrudan kuram geliştirmeye dönüktür, bunlara temel araştırmalar denir. Bazı bilimsel araştırmalar ise uygulamaları iyileştirmeye yöneliktir, bunlara da uygulamalı araştırmalar adı verilir.

Pozitivizm gerçeğin kesinlik taşıdığı, bireyin dışında bulunduğu, uygun yöntemlerle ölçülebileceği, sayılarla ifade edilebileceği ve yanlılıktan arınmış biçimde yorumlanabileceği varsayımına dayanmaktadır. Zaten nicel kavramı, miktarı ölçülebilir ya da sayılarla ifade edilebilir anlamına gelmektedir. Bunun altındaki temel düşünce şudur: “Herhangi bir şey doğada ya da toplumda varsa bunun bir miktarı vardır, bir şeyin miktarı varsa o şey ölçülebilir, bir şey ölçülebiliyorsa ölçüm sonuçları sayılarla ifade edilebilir.”

Keşfedici araştırmalarda ele alınan sorun belirsizdir. Temel bilgilerin elde edilmesi amaçlanır. Gökyüzünden ne yağdığının belirsiz olması ve yağan şeyin ne olduğunun anlaşılabilmesi için yapılan araştırma türü keşfedicidir.

Var olan durumu açıklama amacı güden araştırmalar betimleyici araştırmalardır. Eskişehir'e ne kadar yağmur düştüğünün betimlenmesi gerekir.

Suyun döngüsünü açıklamak ise açıklayıcı araştırmaya karşılık gelir. Bu araştırmalarda etki-tepki, neden-sonuç ilişkileri araştırılır.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır.

Nicel araştırma genellikle tümdengelimci bir yaklaşım izler. Nicel araştırmacılar genellikle alanyazında var olan bilgi birikimine dayanarak çeşitli denenceler geliştirir ve topladıkları verilerle bunları test ederler. Sonuçta söz konusu denenceler kabul edilir ya da ret edilir. Alandaki kuramlardan hareketle geliştirilen denenceler, genelde değişkenler arasındaki ilişkileri sorgular. Bu anlamda bilimin birikimliliği büyük önem taşır. Bilgi tabanı geniş olan bilim dallarında denence üretmek daha kolaydır. Dolayısıyla, test edilen denence sayısına bağlı olarak birçok konu netlik kazanmıştır. Buna karşılık, yeni bilim dallarında kuramsal temel yetersiz olduğu için denence üretmekte sıkıntı yaşanmaktadır. İletişim de içinde olmak üzere, bazı bilim alanlarının bilimselleşme ölçütü açısından yetersiz kalmasının bir nedeni de nicel araştırma sayısının azlığıdır.

Sorumuzun doğru cevabı B şıkkıdır.

Nicel araştırmada görece formal bir dil kullanılır. Araştırmacı kendini olabildiğince araştırma raporundaki anlatımın dışında tutar ve üçüncü tekil kişi dilini kullanır. Anlatım, daha çok yöntem doğrultusunda şekillendirilir. Buradaki dil ve anlatım en başta nicel araştırmaya karşılık gelir. Yapılan çalışmanın da anket olduğu hatırlanırsa, çalışmanın nicel bir araştırma ifadesine ait olduğu söylenebilir.

Sorumuzun doğru cevabı D şıkkıdır.

Araştırmalarda denence ile varsayım arasındaki farkın ayırt edilmesi de çok önemlidir. Ne yazık ki, iletişim alanındaki birçok araştırmada hatta araştırma yöntemleri ile ilgili kitaplarda bile bu iki kavram birbiriyle karıştırılmaktadır. Denence (hypothesis), adından da anlaşılacağı üzere, denenmek üzere ortaya atılan ve verilere dayalı olarak sınandıktan sonra kabul ya da ret edilen önermedir. Buna karşılık, varsayım (assumption) test etmeye gerek görmeden doğru olarak kabul ettiğimiz ve çalışmayı üzerine temellendirdiğimiz önermedir. Varsayım yerine bazı yazarlar “sayıltı” sözcüğünü de kullanmaktadırlar; bunda herhangi bir sakınca yoktur çünkü anlam aynıdır. Ancak denence ile varsayım birbirinden çok farklı kavramlardır ve varsayımın doğruluğu şüpheli bir savdan ibaret olması düşünülemez. Burada da anket çalışmasında yanıt verenlere ilişkin bir önkabul söz konusudur. Doğru ve samimi yanıtlar verdikleri kabul edilmektedir. O halde bu test edilen bir durum değil, kabul edilerek araştırmanın üzerine temellendirildiği bir yargıdır. Buna da sayıltı, varsayım adı verilir.

Sorumuzun doğru cevabı E şıkkıdır.

İlişkisel modeldeki araştırmalarda genelde değişkenler arasındaki ilişkiler üzerinde odaklanılmaktadır. Var olan durum değişkenler arasındaki ilişkilere bağlı olarak tanımlanmakta ya da açıklanmaktadır. İki değişken arasındaki ilişkinin yönü, düzeyi ve anlamlılığından hareketle öngörü ya da kestirimler
yapılabilmektedir. Ancak bunun söz konusu olabilmesi için çoğunlukla iki değişkenin de sayısal değerlerle ifade edilebilmesi gerekir. Bu modeldeki araştırmalar tipik olarak korelasyon ve regresyona dayalı araştırmalardır.

Bu soruda da medya ve kamu gündemleri iki ayrı değişken olarak tanımlanabilir. Her iki gündemdeki konuların önemlilik düzeyleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılmasında da istatistisel anlamlılık hesaplamalarından yararlanılabilir. Literatürde bu tür çalışmalara "gündem belirleme araştırmaları" adı verilmektedir

Olasılıksız örneklemede evreni temsil etme koşulu aranmaz; evrenin içinden belirli bir amaca ya da ölçüte dayalı örneklem alınır. Bu tür örneklemede araştırmacının kararları önemli olduğundan buna “yargısal örnekleme” de denilmektedir. Olasılıksız örneklemede duruma göre gelişigüzel örnekleme, kolaylı ya da hazır örnekleme, kota örneklemesi, amaçlı örnekleme, odak küme örneklemesi, gönüllü örnekleme ve kartopu yaklaşımıyla örnekleme gibi yöntemler uygulanabilir. Burada ülkedeki gazeteleri temsilen en çok satan üç gazetenin belirlenmesi ve bunların ülke gazetelerinin tamamını temsil edebileceğinin söylenmesi yargısal bir ifadeyi yansıtır.

Sorumuzun doğru cevabı B şıkkıdır.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır.

Sorumuzun doğru cevabı C şıkkıdır.

Sorumuzun doğru cevabı A şıkkıdır.