İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 37

Araştırmalarda denence ile varsayım arasındaki farkın ayırt edilmesi de çok önemlidir. Ne yazık ki, iletişim alanındaki birçok araştırmada hatta araştırma yöntemleri ile ilgili kitaplarda bile bu iki kavram birbiriyle karıştırılmaktadır. Denence (hypothesis), adından da anlaşılacağı üzere, denenmek üzere ortaya atılan ve verilere dayalı olarak sınandıktan sonra kabul ya da ret edilen önermedir. Buna karşılık, varsayım (assumption) test etmeye gerek görmeden doğru olarak kabul ettiğimiz ve çalışmayı üzerine temellendirdiğimiz önermedir

Örneklem (sample), evren içinden seçilen ve evreni temsil etme yeterliğine sahip olduğu belirlenen görece küçük bir gruptur. Örneklem alma işlemine de örnekleme (sampling) denilmektedir.

Geçerlik genellikle veri toplama aracının amaca dönük biçimde geliştirilmesini, uygun şekilde tasarımlanmasını, maddelerin katılımcılar tarafından doğru şekilde anlaşılmasını, yanıtlama için sürenin yeterli olmasını, sonuçlardan dayanaklı çıkarım yapılabilmesini, maddelerin gerekli performans ölçütleriyle ilişkisini ve elde edilecek verilerin uygulamalara katkısının olup olmadığını göstermektedir (Creswell, 2008). Tüm bu açılardan düşünüldüğünde geçerlik veri toplama aracının hem görüntüsü, hem içeriği, hem de sonuçlarıyla ilgilidir.

Güvenirlik: Bu kavram daha çok ölçmenin tutarlılığıyla ilgilidir. Genel anlamıyla güvenirlik; “aynı özelliğe ilişkin farklı ölçümler arasındaki tutarlılık derecesi” olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle, aynı şey birkaç kez ya da birkaç ayrı yöntemle ölçüldüğünde bunların birbirine yakın değerler vermesi ölçmenin güvenilir olduğu anlamına gelir. Öte yandan, aynı özelliğe ilişkin ölçümler arasında ciddi farklar ortaya çıkıyorsa, bu da ölçmenin pek güvenilir olmadığı biçiminde yorumlanır. Örneğin, aynı bilgileri ölçen iki ayrı başarı testinde öğrencilerin puanları çok farklı çıkıyorsa ölçme işlemi yeterince güvenilir değildir

Alanyazın taraması bölümünde araştırılan sorunun kavramsal çerçevesi ve kuramsal temelleri ortaya konulur. Konuyla ilgili yararlanılabilecek tüm kaynaklar dikkatle incelendikten sonra araştırmacının oluşturduğu kurguya bağlı olarak alanyazından elde edilen bilgiler paylaşılır. Burada kaynakların basit bir özetlemesi yerine ulaşılan tüm bilgilerin ayrıntılı bir çözümlemesi yapıldıktan sonra yaratıcı sentezlere ulaşmak önemlidir. Ayrıca alanyazın taramasıyla ilgili bölümde sistemli, etik ve eleştirel bir tutum yansıtılmalıdır. Kısacası, alanyazın taramasının temel işlevi, sorunun var olan kuramlar ve araştırmalar bağlamında anlaşılmasını sağlamaktır.

Yöntem bölümünde önce araştırmanın dayandığı model açıklanır. Bunu yaparken modelin paradigmatik bağlamı ve uygulama deseni netleştirilmelidir. Evren ve örneklem başlığı altında önce araştırmanın evreni hakkında bilgi verilir. Evren iyice tanımlandıktan sonra örneklemin nasıl seçildiği, kimlerden oluştuğu ve uygun olup olmadığı tartışılır. Verilerin toplanması başlığı altında ne tür verilerin hangi araçlar ve tekniklerle toplandığı açıklanır. Burada veri toplama araçlarının yapısı ve içeriği tanıtıldıktan sonra güvenirlik ve geçerlik çalışmaları hakkında bilgi verilir. Dahası, bu araçların nasıl bir sistematik ya da süreç içinde uygulandığı özetlenir. Verilerin çözümlenmesi ile ilgili açıklamalarda toplanan verilerin hangi istatistiksel tekniklerle çözümlendiği gerekçeleriyle birlikte anlatılır. Ayrıca, veri çözümlemesi sırasında araştırmacının hangi tasarruflarda (örneğin aşırı sapma gösteren değerleri çıkarma) bulunduğu da belirtilir ve gerekçelendirilir.

Varsayımlar, araştırmacının test etmeye gerek görmeden doğru kabul ettiği önermelere dayanır. Ancak varsayımların tartışmalı görüşler içermemesi, sağlam bir temele dayanması ve gerektiğinde kanıtlarının ortaya konulabilir olması beklenir.

Bilginin bilimsel olabilmesi için önemli kavramlardan biri de "görgüllük"tür. Duyular arcılığıyla gözlemlenebilir kanıtlar içermeyi anlatmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt b şıkkıdır.

Sosyolog Auguste Comte tarafından geliştirilen pozitivizm felsefedeki realizm ve idealizm çatışmasında realizm yanında yer almaktadır. Pozitivizm (olguculuk) nicel araştırma anlayışının özünü oluşturur. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

açımlayıcı araştırma keşfedici araştırmalar için kullanılır. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

Nicel araştırmalarda olayların benzer koşullar altında belirli bir düzenlilik ve tutarlılık göstereceği varsayıldığından daha önce yapılan bir araştırmanın benzer bağlamlarda yeniden yapılabileceği düşünülür. bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Araştırmalarda veri toplama izni elde etme çoğu zaman uzun ve yorucu bir çabayı gerektirir. Hatta bazen hiç olanaklı olmamaktadır. Bu süreç araştırmanın özel ölçütleri içinde yer alır. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

İlişkisel modelde araştırmalar tipik olarak korelasyon ve regresyona dayalı araştırmalardır. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

Evrendeki ögeler hakkında yeterince bilgi topladıktan sonra eğer rastgele bir seçim yapmanın sakıncası olmadığına karar verilmişse yansız örnekleme yöntemi kullanılabilir. Bunun için aranan tek koşul evrendeki her bireyin eşit olmasıdır. Bu nedenle doğru yanıt a şıkkıdır.

araştırmada veri toplama işleminin birden çok kişinin kodlamasıyla ya da puanlamasıyla yapıldığı durumlarda puanlayıcılar arası güvenilirlik geçerlidir. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Sonuca etkide bulunma bakımından değişkenler arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla kullanılan istatiksel teknik varyans analizidir. Bu nedenle  doğru yanıt c şıkkıdır.

Bulgular ve yorum bölümünde, tamamlanan araştırmada elde edilen bulgulara ve bunların araştırmacı tarafından yorumlarına yer verilir. Bu nedenle doğru yanıt d şıkkıdır.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, araştırma yöntemi, araştırmanın amacına uygun biçimde örneklem seçiminin yapılması, veri toplama araçlarının geliştirilmesi, verilerin toplanması, çözümlenmesi ve raporlaştırılması gibi tüm araştırma sürecini belirleyen ilkelerdir. Alanyazında bazı kaynaklarda “araştırma modeli” ya da “araştırma deseni” olarak da adlandırılmaktadır. Başka bir deyişle; araştırma yöntemleri, araştırma sürecinde geçerli ve güvenilir bir araştırma gerçekleştirmesi için araştırmacıya rehberlik yapmaktadır.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Çünkü, etnografi, Yunanca ethnos (insanlar) ve graphein (yazım, betimleme) kelimelerinden oluşmaktadır. Etnografik çözümleme, belirli bir gruba ya da topluluğa ait sosyal ilişkilerin, öğrenilen ve paylaşılan inançların, değerlerin ve davranışların tanımlanması ve yorumlanmasıdır. Burada vurgulanması gereken konu; etnografik çözümlemenin, tek başına bireyle değil topluluk duygusu içindeki bireylerle ilgilenmesidir.

Eleştirel söylem çözümlemesi, metin içinde egemen söylemlerin hangi biçimde kurulduklarını ortaya çıkarmaya yönelik çalışmaları içermektedir. Söylem çözümlemesi dille ilgilidir. Ancak, eleştirel söylem çözümlemesi, söylemin ideolojik boyutunun çözümlenmesidir. İdeolojiler büyük ölçüde söylem aracılığıyla yayılmaktadır. İdeolojinin dilde anlatım bulması söylemle doğrudan ilişkilidir. Söylem, ideolojilerin yeniden üretiminde ve günlük ifadelerde önemli bir role sahiptir. Dolayısıyla, doğru yanıt D seçeneğidir.