İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 15

Nicel araştırma başta belirlenen yönteme bağlı kalır. Yöntem, araştırmanın nasıl yapılacağına ilişkin bir kılavuz olarak tanımlanır ve nicel araştırmalarda planlanan yöntemin dışına pek çıkılmaz, en azından çıkmamaya özen gösterilir. Yöntemde araştırma modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması, verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması gibi boyutlar yer alır. Bu boyutların her biri sistem bütünlüğü içinde tasarımlandığı için herhangi birinde yapılacak değişiklik çalışmanın tümünü farklılaştırabilir. Araştırma başladıktan sonra ortaya çıkacak yöntemsel sapmalar bilimselliği zedeleyeceğinden nicel araştırmalarda en çok dikkat gerektiren bölümün yöntem olduğu söylenebilir.

Bir araştırma sorunu belirlenirken dikkate alınması gereken birçok ölçütten söz edilebilir. Bunların bazıları oldukça önemlidir ve araştırmacılar tarafından mutlaka dikkate alınır. Söz konusu ölçütleri kendi içinde genel ölçütler ve özel ölçütler olarak sınıflamak olanaklıdır. Genel ölçütler daha çok seçilen konuyla ilgili, özel ölçütler ise araştırmacıyla ilgilidir. Genel ölçütler açısından bakıldığında seçilecek sorun önemli, güncel, özgün, çözülebilir ve etik kurallara uygun olmalıdır.

Reklam bilinirliliği hatırlama ve tanıma ölçümü tekniklerini içeren hafıza testleri yardımıyla gerçekleştirilir. Burada iki farklı yaklaşım söz konusudur ; “yardımlı” ve “yardımsız” hatırlama. Anket ve telefon görüşmeleri daha çok reklam izleme araştırmalarında kullanılır. Semantik farklılıklar ve likert ölçeği ise reklam ilginliğinin ölçülmesinde kullanılır.

Psiko-skeçler ile bir markaya ilişkin çağrışım ya da projeksiyonlar, yanıtlayıcı tarafından çizilen bir resimle ifade edilir.

İletişim araştırmaları tarihinin geniş bir bölümü çok çeşitli bilim dallarında gerçekleştirilmiş olan araştırmalarda iletişimin değişik boyutlarını konu edinen çalışmaların tarihi şeklindedir. Bu da iletişim araştırmalarını incelemede bazı sıkıntıları birlikte getirmektedir. Bu nedenle iletişim araştırmalarının tarihini değerlendirirken temel alınacak ölçütler belirlenmiştir. Bunlar; iletişim teknolojilerinin evrimi, iletişimin temel bileşenleri, ideolojik paradigmalar ile süreç ve gösterge bilimdir. Doğru cevap C'dir.

İletişim tarihinde fikirlerin basılıp çoğaltılmasında matbaa devrimci bir rol oynamıştır. Sanayi devrimi sürecinde daha çok üretim ve artı değer elde etmenin öncelikli hale gelmesi, kitle üretimini ve beraberinde emeğin daha çok sömürülmesini getirmiştir. Yalnızca makinelere ve üretime önem verilerek insanı gözardı etmenin olumsuz sonuçları görülmeye başlamış ve iletişimde egemen yaklaşımların kültürel temeli bu dönemde atılmıştır. Birinci Dünya Savaşı da iletişim çalışmalarının bir süre durmasına ve yöne değiştirmesine neden olan önemli bir kırılma noktasıdır. Bu dönemde iletişimciler özellikle ses ve konuşma alanlarında yaşanan zorluklar ve kekeleme üzerinde durmuşlardır. Topluluk önünde konuşma, tartışma ve müzakere yine temel çalışma konuları olmuştur. Radyo konuşmaları, söylem ve retorik çalışmalarına devam edilmiştir.

Retoriğin Ethos, Pathos ve Logos boyutları iletişimin temel öğeleri olan kaynak, alıcı ve kanal gibi kavramların o dönemde çözümlendiğini göstermektedir. Ethos kaynağın güvenirliği ve karakterini, pathos hedef kitle açısından çekicilik ve erdemi, logos ise aklı ve mantığı temsil etmektedir.

Horkheimer, 1947’de yazdığı “Akıl Tutulması” isimli kitabında akılcı bakış açısını eleştirmekte, akıl ve felsefenin ayrışmasının ve aklın biçimselleşmesinin eşitlik, mutluluk gibi kavramları tarihsel köklerinden kopardığını belirtmektedir.

Habermas bilim ve teknolojinin bireysel bilincin gelişimine olumsuz yönde etkide bulunduğunu ve toplumsal ilerlemenin ancak çarpıtılmamış iletişimle sağlanacağını belirtmektedir. Buna göre, İngiltere ve Fransa’da erken kapitalizmin geliştiği dönemde yaratılan tartışma ortamı yok olmuş, kamusal alan feodalleşmiştir. Toplumsal ilerlemenin ancak tartışmalı konularda tüm katılımcıların eşit ve özgür bilgiye erişim olanağının olduğu, sorunların anlaşılıp uzlaşmayla çözüldüğü ve kamuoyunun demokratik olarak biçimlendiği bir kamusal alanın yeniden yaratılmasıyla olası olduğunu savunmaktadır Bu yaklaşım, İletişimsel Eylem Kuramı olarak da adlandırılmaktadır.

Bilimsel bilginin temel ayırt edici özellikleri, gözlenebilir olgularla ilgili olması, ölçüm sonuçlarına dayanması, tekrarlanabilir, sınanabilir, eleştirel ve birikimli olmasıdır. Bu ayırt edici özellikler nedeniyle bilimsel bilgi; güvenilir, geçerli, nesnel ve genellenebilir olma vasıflarına kavuşur.

Bilimsel araştırma amaçlarını niteleyen diğer soru yapısı “bu nasıl çalışıyor ve neden böyle çalışıyor” şeklindedir. Neden ve nasıl sorularıyla yönlenen araştırmalardaki amaç, olgular arasındaki ilişkinin yapısını “keşfetmek”tir. Örneğin “çocuk iletişimi nasıldır ve neden böyledir” sorularına cevap ararken bu iletişimi etkileyen diğer olgularla birlikte etkileşim yapısını ortaya koymak gerekir. Doğru cevap B'dir.