İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 27

"Toplumsal yaşamda kültürün bireylerin davranışlarını nasıl etkilediğini, tüketim sürecinde tüketicilerin rollerini belirlemede sosyolojinin iletişim araştırmalarına katkıları çoktur."

Sosyolojinin konusu ise toplum ve toplumsal yaşama ait olgu ve olaylardır. İletişim araştırmalarda pek çok konuyu toplumsal yaşamı göz ardı etmeksizin incelemek gerekmektedir.

Reklam araştırmaları daha çok reklamların tüketici üzerindeki etkilerini incelemek, reklam verilecek mecraları belirlemek, tüketicinin dikkatini çekerek ürünle ilgilenmesini sağlamak amaçlarını güder. Toplumda alışveriş kültürü çok geniş bir konudur ve iletişim alanında genel olarak incelenebilir. Aynı şekilde alım gücünün artırılması konusu da belki daha çok ekonomi konulu araştırmalarda ele alınabilir. Dolayısıyla bu ikisi reklam araştırmalarının konusu değildir.

TV izleme araştırması, örneklemin televizyon izleme kalıplarını projekte ederek
günün ve haftanın farklı saatlerindeki televizyon izleyicilerinin büyüklükleri hakkında bilgi sağlar. İzleyicilerin izledikleri programları ne derece beğendiklerinin ölçülmesi de bu çalışmada ölçülebilmektedir. Dolayısıyla diğer seçeneklerdeki ifadeler doğru değildir.

Radyo dinleme araştırmalarında genellikle “günlük yöntemi” uygulanır. Ölçülecek radyo istasyonunun kapsama alanındaki hedef kitleden belirli örneklem alınır. Örnekleme katılanlara haftalık günlük bırakılır. Ankete katılan kişiler bu günlüğü bir hafta boyunca doldururlar. Araştırmaya katılan kişiler günlüklerde radyo dinleme alışkanlıklarına yönelik bilgilere ver verirler. Araştırmacı daha sonra günlükleri toplayarak, orada bulunan bilgileri analiz eder.

Reklam ilginliği genellikle, reklama yönelik tutumun belirlenmesinde olduğu gibi ölçekler yardımı ile ölçülür. İlginlik ölçeklerinde genellikle Likert Ölçeği ve Semantik Farklılıklar Ölçeği kullanılır.

Beşli likert ölçeğinde şu seçenekler bulunur: I.Kesinlikle katılıyorum, II.Katılıyorum, III.Kararsızım, IV.Katılmıyorum, V.Kesinlikle katılmıyorum

Eğer medyanın bireyleri ya da toplulukları resmetme, biçimlendirmelerini ya da eğilimlerini belirlemek gibi bir amacımız varsa içerik çözümlemesi bize yardımcı olur. Medyada müslüman karakterlerin nasıl sunulduğu sorusu da yine bu araştırma yöntemiyle yanıtlanabilir. Örnek olarak dizilerde erkeklerin nasıl yansıtıldığı, otomobil reklamlarında kadınların nasıl resmedildiği, çocuklu aile kavramının hangi tür reklamlarda kullanıldığı, yabancı filmlerde Türk
kadınının nasıl sunulduğu, gençlerin sinema reklamlarında nasıl resmedildiği gibi konuları içerik çözümlemesi ile incelemek mümkündür.

Gizli müşteri araştırması, bir işletmenin herhangi bir zamanda, herhangi bir müşteri tarafından hizmet performansı açısından değerlendirilmesi sürecidir. Bu araştırmaların amacı, tüketiciye araştırma ortamında bulunduğunu hissettirmeden doğal ortamda gözlem yapabilmektir. Bu çalışmalarda olaylar, gerçek hayat içerisinde ya da doğal hayatta incelenir. 

Burada da Ayşe otelin bir müşterisi gibi davranarak otelle ilgili bilgi toplamış, gizli bir müşteri olarak gördüğü noktaları otel yönetimine rapor etmiştir.

Niteliksel yöntemler, yanıtlayıcıların karşılık vermeleri gereken açık bir soruyla yüz yüze geldikleri serbest çağrışımlı ve projektif teknikler içerir. Projektif tekniklerden biri olan kolaj tekniğinde yanıtlayıcılardan genellikle dergilerden alınmış resimlerin montajı yoluyla bir marka hakkındaki düşünce ve kanılarını ifade etmeleri istenir.

Söz konusu araştırma teknikleri şunlardır:

Kolaj: Yanıtlayıcılardan genellikle dergilerden alınmış resimlerin montajı yoluyla bir marka hakkındaki düşünce ve kanılarını ifade etmeleri istenir.
Fotoseçme: Yanıtlayıcılar bir fotoğraf kümesinden bazı fotoğrafları seçerek markayla ilgili çağrışımlarını açıklamaya çalışırlar.
Rol Oyunu: Başkan katılımcılara oynayacakları rolleri dağıtır. Gruba bir durum ve bir problem verilir. Çözümler değerlendirilir ve kaydedilir.
Kişileştirme: Yanıtlayıcılardan markayı bir kişiymişçesine tanımlamaları istenir.
Psiko-skeçler: Bir markaya ilişkin çağrışım ya da projeksiyonlar, yanıtlayıcı tarafından çizilen bir resimle ifade edilir.

Ekonomi ise, bireylerin sınırsız tüketim arzu, istek ve ihtiyaçlarının sınırlı kaynaklar ile en tatmin edici biçimde nasıl gerçekleştirileceği konusunda insanları aydınlatır. Bu noktadan hareketle, iletişim araştırmalarında önemli bir değişken olan “fiyat”ın, tüketicilerin davranışlarını hangi yönde etkilediği konusunda ekonomi bize faydalı ipuçları verecektir

Toplumsal yaşamda kültürün bireylerin davranışlarını nasıl etkilediğini, tüketim sürecinde tüketicilerin rollerini belirlemede sosyolojinin iletişim araştırmalarına katkıları çoktur

Bu araştırmalarda genellikle “günlük yöntemi” uygulanır. Ölçülecek radyo istasyonunun kapsama alanındaki hedef kitleden belirli örneklemler alınır. Örneklemlere haftalık günlük bırakılır.

Gazete okurları ölçümü çalışmasında önemli olan kişinin gazeteyi alması değil, kişinin gazeteyi okumasıdır.

Reklama yönelik tutum reklamcılık literatüründe beğenilme  olarak anılan kavramla ilişkilidir

Bu araştırmalarda niteliksel yöntem kullanılacaksa genellikle fokus (odak) grup tekniği tercih edilir

Son-test araştırmalarında aşağıdaki unsurlar incelenir;

• Ürüne/Reklama karşı tutumlar

• Reklamdan yada markadan hoşlanma

• Ürünün/Reklamın hissettirdikleri 

• Markaya karşı tutum

• İkna olma

• Marka tercihleri

Bu yöntemde katılımcılardan ürün grubu ya da markaların kalabalık bir aile olduğunu ve her bir ürün ya da markanın ailenin birer ferdi olduğunu hayal etmeleri istenir. Daha sonra katılımcı her bir aile üyesinin nasıl yaşadığını, nerede yaşadığını, değer yargılarının neler olabileceğini, kaç yaşında olduğunu, nasıl bir eğitim aldığını, aile içindeki yerini vb. tanımlar

Galvanik deri tepkisi analizinde, reklamlara ya da bir ürüne karşı tepkileri ölçülen kişinin psikolojik bir dürtü karşısında (örneğin korkma) ortaya koyduğu psikolojik tepki ölçülür. Bu araştırmalar cildin, özellikle de avuç içlerinin ve diğer kılsız bölgelerin, uyarıcıya bir tepki olarak elektrik direncinin değişmesi mantığına dayanır. Duygu ve stres düzeyindeki değişimleri ölçmeye yarar.

Yanıt D'dir. Reklam ilginliğidir.