İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI - Deneme Sınavı - 10

Kişileştirmede anıtlayıcılardan markayı bir kişiymişçesine tanımlamaları istenir.

Psiko-skeçler ile bir markaya ilişkin çağrışım ya da projeksiyonlar, yanıtlayıcı tarafından çizilen bir resimle ifade edilir.

Bilimsel bilginin temel ayırt edici özellikleri, gözlenebilir olgularla ilgili olması, ölçüm sonuçlarına dayanması, tekrarlanabilir, sınanabilir, eleştirel ve birikimli olmasıdır.

Bilimsel araştırma amaçlarını niteleyen diğer soru yapısı “bu nasıl çalışıyor ve neden böyle çalışıyor?” şeklindedir. Neden ve nasıl sorularıyla yönlenen araştırmalardaki amaç, olgular arasındaki ilişkinin yapısını keşfetmektir.

Bilimsel araştırma amaçlarında yol gösterici olan diğer yaklaşım, “bu çalışıyor mu?” tarzı soruların yol göstericiliği ile açıklanabilir. Bu tip araştırmalar özü itibariyle “sınama” araştırmalarıdır.

Yöntem bölümünün araştırma amaçlarına uygun desenlenmesi bilimsel araştırmanın bulgularının “geçerlilik” argümanını sağlaması açısından önemlidir.

Hem tümevarım hem de tümdengelim yaklaşımlarının her ikisinde de genelleme amacı vardır. Ancak bu ortak amaç yanıltıcı olmamalıdır. Çünkü tümevarım yaklaşımında “teorik/olgusal genelleme” hedeflenirken, tümdengelim yaklaşımında “evren genellemesi” hedeflenir.

Yöntem tasarımında; araştırmacıların bireysel olarak güçlü ve zayıf yanları, finansal, fiziksel ve zaman olanakları, gözlem kitlesinin niteliği, araştırılan olgunun niteliği ve hatta mevcut bilimsel konjonktürdeki akımlar dahi etkili olur.

Bilimsel araştırmaların yöntemlerine kılavuzluk eden iki temel yaklaşım tümevarım ve tümdengelimdir.

Bilimsel araştırma süreci literatür taraması, amaç, kapsam, yöntem ve bulgu olarak sıralanır.

Doğrudan veya dolaylı olarak gözlemlenebilir olmayan olgular, bilimsel araştırmanın kapsamı dışındadır.

Bilimsel bilginin en temel ayırt edici niteliksel özelliği “gözlenebilir olgularla ilgili” olmasıdır. Bilimsel araştırmadaki tüm dizgeler, doğrudan ya da dolaylı olarak gözlenebilen olgularla ilgilenir. Örneğin insan düşünce ve duyguları doğrudan gözlenebilir bir niteliğe sahip olmamasına rağmen, bilimsel araştırma alanına girmektedir.

Bilimsel araştırmaların raporlamasında belirli ilkeler vardır. “Yöntem” bölümü, bilimsel araştırma raporlarında yer alan temel bölümlerden biridir. Bu bölümde araştırma amacına “nasıl” ulaşılacağı ve “neden” böyle yapılmasının tercih edildiği gerekçeleriyle açıklanır. Bunun nedeni sonraki araştırmalarda aynı yöntem tasarımıyla gözlemlerin tekrarlanabilirliğine olanak sağlamaktır.

Bu nedir sorusuna karşılık; “İletişim nedir”, “mesaj nedir”, “algı nedir” gibi sorular örnek olarak verilebilir. “Bu nedir” sorusu, bilimde “kavramsallaştırma” amacına yönelik araştırmaların sorusudur. Kavramsallaştırma, bir olguya dair gözlenmiş ortak bir karakteristik yapı, özellik ve durumların açıklamasını içerir.

Bilimsel araştırma amaçlarını niteleyen diğer soru yapısı “bu nasıl çalışıyor ve neden böyle çalışıyor” şeklindedir. Neden ve nasıl sorularıyla yönlenen araştırmalardaki amaç, olgular arasındaki ilişkinin yapısını keşfetmektir. Örneğin “çocuk iletişimi nasıldır ve neden böyledir” sorularına cevap ararken bu iletişimi etkileyen diğer olgularla birlikte etkileşim yapısını ortaya koymak gerekir.

Literatür; belirli bir konu ile ilgili geçmişte yapılmış çalışmalara verilen genel addır. Literatür kelimesinin yerine “yazın” ifadesi de kullanılmaktadır. Her iki kelimede nitelenen aynıdır. Bir araştırmaya başlarken; araştırmacının, araştırdığı konuyla ilgili geçmişte yapılmış çalışmaları bilmesi gerekir.

Bilimsel araştırmanın yönteminin tekrarlanabilirliğe uygun raporlanmasının dışında “araştırma amaçlarına uygun” olarak da tasarlanması gerekir. Bilimsel araştırmaların yöntem tasarımında (araştırmanın desenlenmesinde) en önemli belirleyici araştırma amaçlarına uygunluktur.

Bilimsel araştırmaların yöntemlerine kılavuzluk eden iki temel yaklaşım tümevarım ve tümdengelimdir. Bilimsel araştırmanın amaçları dikkate alındığında; kavramsallaştırma ve keşfetmenin “tümevarım”, sınamanın “tümdengelim” yaklaşımlarını yansıttığı söylenebilir. Tümevarım yaklaşımında “teorik/olgusal genelleme” hedeflenir.

Tümevarım ve tümdengelim yaklaşımları, bilimin eleştirel yapısının da göstergesi niteliğindedir. Tümevarım yoluyla ne olduğu ve nasıl oluştuğu keşfedilen olgular ve olgular arası ilişkilerin doğruluğu, tümdengelim yaklaşımıyla sınanır.

Bir araştırmanın desenlemesinden veya kapsamından kaynaklı sınırlılıklar, gelecek araştırmalar için önerilerle ilişkilendirilerek açıklanır. Böylece bilimsel faaliyet, daha gelişkin bilgiye ulaşma yönünde sürüp gider.