İLERİ PROGRAMLAMA - Deneme Sınavı - 10

Örnek nesne

Özellikler ve metotlar

Metot

Düşük bağlılık, yüksek uyum

Sarmalama

Kalıtım

Çok biçimlilik

Nesneye Yönelik Programlama bir programlama yaklaşımıdır. 1960’lı yılların sonuna doğru ortaya çıkan bu yaklaşım,
o dönemin yazılım dünyasında beliren bir bunalımın sonucudur. Yazılımların karmaşıklığı ve boyutlarının sürekli artması ve aynı zamanda belli bir nitelik düzeyinin korunması için gerekli bakım maliyeti, zaman, çaba vb. unsurların sürekli artması sonucu nesneye yönelik programlama yaklaşımı çözüm olarak geliştirilmiştir.
Nesneye yönelik programlama yaklaşımı, gerçek hayattan alınmış problemi çözmek üzere oluşturulacak modelin, gerçekte var olan nesneler ve bu nesneler arasındaki ilişkilerden faydalanılarak oluşturulmasını ilke edinmiştir.

Sınıf (Class), Nesne (Object) kavramları, ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı sabun kalıbı gibi, sabun kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca sabun üretilebilmektedir. Buradaki sabun kalıbı sınıfı (class), o kalıpça üretilen sabunlar ise nesneleri (object) oluşturmaktadır. Nesneye yönelik programlama yaklaşımında her bir nesnenin özellikleri (properties) ve davranış olarak metotları (methods) mevcuttur.

Sınıf (Class), Nesne (Object) kavramları, ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı sabun kalıbı gibi, sabun kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca sabun üretilebilmektedir. Buradaki sabun kalıbı sınıfı (class), o kalıpça üretilen sabunlar ise nesneleri (object) oluşturmaktadır. Nesneye yönelik programlama yaklaşımında her bir nesnenin özellikleri (properties) ve davranış olarak metotları (methods) mevcuttur.

Sınıf (Class), Nesne (Object) kavramları, ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı sabun kalıbı gibi, sabun kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca sabun üretilebilmektedir. Buradaki sabun kalıbı sınıfı (class), o kalıpça üretilen sabunlar ise nesneleri (object) oluşturmaktadır. Nesneye yönelik programlama yaklaşımında her bir nesnenin özellikleri (properties) ve davranış olarak metotları (methods) mevcuttur.

Sınıf (Class), Nesne (Object) kavramları, ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı sabun kalıbı gibi, sabun kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca sabun üretilebilmektedir. Buradaki sabun kalıbı sınıfı (class), o kalıpça üretilen sabunlar ise nesneleri (object) oluşturmaktadır. Nesneye yönelik programlama yaklaşımında her bir nesnenin özellikleri (properties) ve davranış olarak metotları (methods) mevcuttur.

Nesneye yönelik tasarım aşamasında modelin oluşturulması için sınıflar ve nesneler kullanılır. Sınıflar arasındaki ilişkiler incelenmekte, gereksinimleri karşılanmak üzere sınıf özellikleri ve davranışları şekillendirilmektedir. Tasarım sonlandırılırken, ortaya nesneye yönelik bir model çıkmaktadır. Bu modelin görsel olarak ifade edilmesi ve daha iyi anlaşılması için bir takım görsel diller kullanılmaktadır. Bu diller arasında en popüler olanı Birleşik Modelleme Dili (Unified Modelling Language - UML)’dir. Tasarım aşaması, genellikle sistemin çeşitli açılardan görünüşlerini ifade eden UML diyagramlarıyla sonlanır.

Nesneye yönelik programlama, geliştirilen yazılım üzerinde bakım (maintenance), genişletilebilirlik (extensibility) ve kodun yeniden kullanılabilirliği (reusability) sağlamaktadır.

Bir yazılımcının kod geliştirme aşamasında nesneye yönelik programlama yaklaşımı içerisinde belli bir sınıfa baktığında sınıfın özellikleri ve metotlarının hangilerinin kendisine yarayacağını hangilerinin sadece başka metotlarda kullanılacağı ve sınıfa özel olduğunu görmesi zor olabilir. Bazı durumlarda güvenlik ve sağlamlık amacıyla bir sınıfta kullanılan özelliklerin değiştirmesi ve bazı metotlara erişmesi engellenmek istenilebilir. İşte bütün bu istenilen durumlar için erişim sınırlandırma işlemine sarmalama (encapsulation) adı verilmektedir. Sarmalama işleminin yapılabilmesi için public, private, protected gibi kelimeler kullanılan yazılım dili içerisinde bulunmaktadır.

Kalıtım (Inheritance), adından da anlaşılacağı üzere birtakım özelliklerin miras alınabilmesi anlamındadır. Yani, bir sınıfın başka bir sınıftaki özelliklere ve metotlarına sahip olmasıdır. Bir anlamda kodun yeniden kullanılabilirliğini sağlayan yapıdır.

Çok biçimlilik, nesnelerin içeride farklı çalışmalarına rağmen, dışarıdan aynı biçimde görünmelerini ifade etmektedir. Bu şekilde, bir grup nesneyi kullanan sınıflar kalıtımla ilgili detayları bilmek zorunda kalmamakta, içerideki değişikliklerden etkilenmeden çalışmaya devam etmektedirler. Aynı sınıftan türetilen sınıflar standart bir şekilde erişilebilme özelliklerine sahip olmaktadır. Aslında çok biçimlilik, bir nesnenin bir işlemi farklı şekillerde yapabileceğini göstermektedir. Birbirine benzeyen nesneleri ortak özellikleriyle ele alarak ya da nesnelerin aynı işi farklı şekillerde yapabilmesini sağlamaktadır.

Nesne ise, ait olduğu sınıftan gelen özelliklerin belli olduğu, sınıfı için tanımlı olan davranışları nasıl sergilediğinin bilindiği, somut olarak var olan bir kimliği olan varlık olarak düşünülebilir. Sınıfın yaratılan bir örneğine, örnek nesne (instance) ismi verilmektedir

Ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı mum kalıbı gibi, mum kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca mum üretilebilmektedir. Buradaki mum kalıbı sınıfı, o kalıpça üretilen mumlar ise nesneleri oluşturmaktadır.

Ürünlerin detaylarının belirlendiği, tıpkı sabun kalıbı gibi, sabun kalıbına verilen şekil ve detaylar sonrasında o kalıptan istenilen sayı kadarınca sabun üretilebilmektedir. Buradaki sabun kalıbı sınıfı, o kalıpça üretilen sabunlar ise nesneleri oluşturmaktadır.