İKTİSAT TARİHİ

Gustave Schmoller Tarihçi Okulu' nun temsilcilerindendir.

1998 yılında kişi başına gelir açısından bölgelerarası farklılık oranı 1:19' dur.

Söz konusu tanım Eli Heckscher' e aittir.

Tarım devri M:Ö 8. binyılda meydana gelmiştir.

Ot ve hububatla beslemenin daha sağlıklı olması tarım devrime geçişi hazırlayan faktörlerden birisi değildir.

Lewis R. Binford' a göre nüfus baskısı, önce büyük hayvanlardan daha küçük hayvanların avlanmasına ve daha sonra da toplayıcılıktan tarıma geçilmesine neden olmuştu.

M.Ö. 6. binyıldan itibaren taş kaplara göre daha az dayanıklı olan fakat yapımı daha az emek gerektiren çömlek kaplar imal edilmeye başlandı.

Avcı ve toplayıcı topluluklarda tüm gelirler emek geliri niteliğinde olduğun-dan gelir dağılımı oldukça eşitlikçiydi. Tarım toplumlarında ise gelirlerin yarısı toprak kirası ve sermaye geliri şeklinde devredilerek biriktirilebilen servetlerden kaynaklandığı için gelir dağılımında eşitsizlik önemli ölçüde arttı.

Ticaret Firavun’un adamlarının denetimindeydi. Bazı değerli mallarda hükümet, tam bir tekel kurmuştu ve üreticiden sabit bir fiyatla satın aldığı bu malları içeride ve dışarıda daha yüksek fiyatlarla satıyordu. Bu nedenle Mezopotamya’da olduğu gibi bağımsız bir zengin tüccar sınıfı doğmamıştı.

Ölüm oranı oldukça yüksek, hayat süresi kısaydı. Yetişkinler için bile ortalama hayat süresi sadece 30-35 yıldı.

Bütün bu toplumlarda bireyin her türlü davranışlarına yön veren temel itici güç iktisadi çıkar sağlama düşüncesidir ve insan bu amacına ulaşmak için uygun araçlar seçerek daima rasyonel hareket eder. Klasik iktisatçılara göre iktisadi davranış kuralları fizik kanunları gibi evrensel geçerliğe sahiptir ve bu nedenle de tüm ekonomiler için uygulanacak iktisat politikasının amaç ve araçları aynıdır. Buna göre cevap “A” seçeneğidir.

Tarihçi Ekol, Klasik İktisat Ekolünün her dönem ve her toplum için geçerli tek bir iktisat politikasının mevcut olduğu görüşüne de karşı çıkıyor ve uygulanacak iktisat politikasının amaç ve araçlarının ekonominin içinde bulunduğu gelişme safhasına göre tespit edilmesi gerektiğini savunuyordu. Buna göre cevap “B” seçeneğidir.

İktisat tarihinin bir bilim alanı olarak ortaya çıkışı ile ilgili çok farklı tarihler ileri sürülmüştür. Önerilen tarihlerden birisi Adam Smith’in meşhur Milletlerin Zenginliği adlı kitabının yayın tarihi olan 1776’dır. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

İktisat tarihinin başlangıç yılı olarak önerilen bir diğer tarih de ABD’de Harvard Üniversitesinde Sir William J. Ashley için özel olarak ve dünyada ilk kez bir iktisat tarihi kürsüsünün kurulduğu 1892’dir. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.

Tarım Devrimi öncesinde nüfusun artış oranı sadece on binde 0.07-0.15 dolaylarındaydı. Tarım Devriminden sonra nüfusun artış hızı binde 0.36’ya yükseldi. İnsanların yerleştikleri alanlar genişledi. Akdeniz’in çevresindeki toprakların nüfusu oldukça yoğun hale geldi. Buna göre “C” seçeneği yanlıştır.

Childe’ın teorisi, belirli tür hayvanların ve bitkilerin yok olması sonucu doğal kaynaklarda meydana gelen bir azalmadan doğan çevre değişimini hareket noktası olarak almaktadır. Azalan doğal kaynak, avcılık ve toplayıcılıkta istihdam edilecek iş gücünün verimliliğinin düşmesine yol açmıştı. İnsanın hayatta kalabilmesi için geriye kalan kaynaklardan daha etkin biçimde yararlanması gerekiyordu. İnsan, tarım yoluyla emeğinin verimini artırmayı başarmıştı. Buna göre cevap “A” seçeneğidir.

Yunan şehirlerinin ekonomik refahının en önemli nedeni, üretim faktörleri üzerinde etkin bir mülkiyet hakları sistemi kurmayı ve buna uygun bir hukuki çerçeve meydana getirmeyi başarmasıydı. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

İlk Çağ ekonomilerinin çöküşünü hazırlayan başlıca neden, nüfus artışı ve bunu izleyen tarımda azalan verim olgusudur. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

Teknik açıdan Roma tarımı geriydi. Kölelik, yeniliği önleyici bir faktör olarak bu geriliğin önemli bir nedeniydi. Bu nedenle “B” seçeneği yanlıştır.