İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 13

16 ve 18. Yüzyıllar arasında Avrupa ekonomisinin tüm sektörleri içinde en dinamik olanı şüphesiz ticaretti. Bu yüzden 16. Yüzyıl ticaret devrimi dönemi olarak da adlandırılmıştır. Dönem içinde uluslararası ticarette büyük bir patlama olduğu kesindir. Avrupa dışındaki ticaret bu patlamaya büyük ölçüde katkıda bulunmuştur.

1500 ile 1800 yılları arasında Batı Avrupa ülkelerinin ekonomik politikalarına yön veren iktisadi fikirler ve yapılan uygulamalar merkantilizm olarak adlandırılmıştır. Her ülkede farklı şekiller alsa da dönemin ekonomik politikaları bazı ortak özelliklere de sahipti.

Orta Çağda feodal lordlar savaşları finanse edebilmek için para ve maden biriktirmeye büyük önem verirlerdi. 16. Yüzyılda mali metotları daha gelişmiş ve karmaşıklaşmış olarak zengin altın ve gümüş stoklarına olan ilgi devam etti. Külçecilik olarak adlandırılan bu ekonomik politika ülke içinde mümkün olduğu kadar çok altın ve gümüş biriktirmeyi amaçlıyordu.

İngiltere’de ekonomik politika kıta Avrupa’sından daha farklı bir gelişme çizgisi izledi. 16. ve 17. yüzyıllarda kıta Avrupası ülkelerinde kralların gücü atarken, İngiltere’de 1688 devrimiyle parlamento denetimine dayanan anayasal bir monarji doğdu. 1688 İngiltere’nin siyasal tarihinde olduğu kadar ekonomik tarihinde de bir dönüm noktası oldu. İngiltere’de ekonomik politikalar artık toplumu tesadüfi bir şekilde vergilendiren ve çeşitli gruplara imtiyazlar tanıyan mutlak bir monarşinin talepleri doğrultusunda değil de parlamentoda temsil edilen; aristokratlar, toprak sahipleri, zengin tüccarlar ve saray mensupları gibi grupların bazen de birbirleriyle çatışan menfaatlerine göre şekillendi. Parlamentonun bu gücü, kamu maliyesinde daha iyi bir mali yönetim ve daha rasyonel bir vergileme sistemi sağladı. Parlamento dış ekonomik ilişkilerinde sıkı bir milliyetçilik politikası izledi. Ülke içinde ise parlamento, ekonomiyi kontrol etmek istemesine rağmen bürokrasinin zayıflığı nedeniyle bunu gerçekleştirebilecek güçten yoksun olduğundan İngiliz müteşebbisleri dünyada benzeri bulunmayan bir serbestlikten yararlandılar.

İktisat ve tarih literatürde 16. Yüzyıl bir altın çağ, 17. Yüzyıl ise bir kriz dönemi olarak değerlendirilmiştir. 16. Yüzyıl boyunca Amerikan altın ve gümüşü İspanya’ya akmıştır.

İtalya dünyadaki ilk yazma eser kütüphanelerini kurarak ve kitap yayınına öncülük yaparak Avrupa’nın kültürel ve entelektüel gelişmesine büyük destek verdi. Rönesans hareketinde büyük rol oynadı. Ünlü Galile’nin ders verdiği Padova üniversitesi Avrupa eğitiminin önemli bir merkeziydi.

En dinamik ve görkemli sektörü dış ticaret olan Hollanda ekonomisinin mukayeseli avantaji denizcilik alanındaydı. 1650’de Hollandalılar dünyanın tüm denizlerinin ticari lideriydi. Hollanda hem deniz aşırı uzak mesafeli ticaretten, hem de Avrupa sularında yapılan ticaretten büyük kazançlar sağlıyordu. Özellikle Baltık ticaretinde Hollandalılar mutlak bir hâkimiyete sahipti. Kuzey Denizi’nin kıyı balıkçılığı da Hollandalıların elindeydi.

On altıncı yüzyılın sonlarına kadar Osmanlı gümüş parası olan Akçe; gümüş içeriği ve değeri açısından istikrarlı bir paraydı. Fakat 1580’lerden sonra Akçe’nin gümüş içeriği sürekli olarak azaltıldı. 18. Yüzyıla kadar enflasyon Osmanlı ekonomisini altüst etti, bürokrasiyi kötümserleştirdi, sosyal dengeleri bozdu.

Tarım devrimi ile birlikte "Gelir dağılımındaki adaletsizliğin hızla düzelmesi" şeklinde bir sonuç ortaya çıkmamıştır

"Toprak kıtlığı" tarım devrimine yol açan nedenler arasında sayılamaz çünkü o dönemde ekilebilir bereketli toprak alanları oldukça fazlaydı

Ticaret hayatı doğrudan devletin kontrolünde değildi, tüccar sınıf bu faaliyetleri gerçekleştirmekteydi

Serflik rejimi Roma imparatorluğu döneminde uygulanmamıştır

İmparatorluğun sayıları 2.000’i bulan şehirlerinin önemli bir bölümü mahalli
yönetim merkezleriydi. Bazı şehirler ise ya askeri ya da dini bir fonksiyona sahipti. Roma şehirlerinin imalat ve ticaret gibi fonksiyonları çok sınırlı kalmıştı. Yalnızca kırsal çevrenin ürünlerinin satıldığı bir pazar durumunda olan şehirler, buna karşılık onların bazı basit mamul mal ihtiyaçlarını sağlıyorlardı. Bu yüzden şehirler tarım kesiminden kira ve vergi şeklinde elde ettikleri gelirlerle varlıklarını sürdürebiliyorlardı. En büyükleri dışında tüm şehirlerde tarım önemli bir ekonomik faaliyetti. Şehir nüfusunun önemli bir bölümünü tarım işçileri oluşturuyordu.

Doğu’ya karşı dış ticaret fazlası değil açık vermiştir. bu madde elendiğinde doğru yanıt D olur

Tarım devriminin sonuçları arasında, yerleşik hayattan göçebeliğe geçiş yer almaz. Aksine, yerleşik hayat göçebeliğin yerini almıştır.

Fırat ve Dicle arasındaki bölge, Mezopotamya olarak bilinmektedir.

Sümerlerin uygarlığa en önemli katkısı, yazının icat edilmesidir.

Akdeniz dünyasının ilk büyük uygarlığı, Yunan uygarlığıdır.

Roma İmparatorluğunda iş gücünü kölelerle sağlayan ve kar amacıyla üretim yapan büyük çiftliklere Latifundia ismi verilmiştir.

Avrupa’nın Çin ile doğrudan temasının en önemli keşfi çaydı.

Fiyat İhtilali: 1500-1620 yılları arasında Amerika’dan İspanya’ya akan kıymetli maden girişinin neden olduğu fiyat artışlarını tanımlamak için kullanılır.