İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 12

Bir ekonomide paranın dolaşım hızı ile mal ve hizmet üretim hacminin sabit olduğu varsayımından hareketle para arzındaki artışların aynı oranda fiyat yükselişlerine yol açacağını ileri süren Amerikalı iktisatçı I. Fisher’in Paranın Miktar Teorisi’ne dayanan bu görüş, önemli tenkitlere uğramıştır.

16. yüzyıldaki nüfus artışının çeşitli sebepleri vardı. Bina standartlarının iyileşmesi, ölülerin daha iyi gömülmesi, doğal bağışıklığın gelişmesi ve taşıyıcıları etkileyen ekolojik değişmeler olması gibi nedenlerle veba ve diğer salgın hastalıklar giderek azaldı.

Avrupa’da en gelişmiş tarıma sahip bölge Aşağı Ülkeler, özellikle de Hollanda idi. On altıncı yüzyılda Hollanda modern tarıma geçen ilk bölge oldu.

16 ve 18. yüzyıllar arasında Avrupa ekonomisinin tüm sektörleri içinde en dinamik olanı şüphesiz ticaretti. Bu yüzden 16. yüzyıl ticaret devrimi dönemi olarak da adlandırılmıştır. Dönem içinde uluslararası ticarette büyük bir patlama olduğu kesindir.

1500 ile 1800 yılları arasında Batı Avrupa ülkelerinin ekonomik politikalarına yön veren iktisadi fikirler ve yapılan uygulamalar merkantilizm olarak adlandırılmıştır. Her ülkede farklı şekiller alsa da dönemin ekonomik politikaları bazı ortak özelliklere de sahipti.

Merkantilist iktisadi politikalar her zaman yöneticilerin arzuladıkları olumlu sonuca ulaşmadı ve hatta bazı ülkelerde ekonominin uzun dönemdeki gelişmesi üzerinde zararlı etkilere bile neden oldu. Bu açıdan enteresan iki örnek Fransa ve İngiltere’dir. Ekonomik milliyetçiliğin en tipik örneği Fransa’da Colbert dönemi (1665-1683) idi. Uzun bir merkantilist geleneğe sahip olan Fransa’da Colbert’in etkisi o denli büyük oldu ki zamanla Colbertizm ve merkantilizm kelimeleri eş anlam kazandı. Colbertizm merkantilizmin aşırı bir örneği olarak nitelenebilir.

On beşinci yüzyıl ile 16. yüzyılın ilk yarısı boyunca Güney Hollanda’daki Antwerp baharatlar, İngiliz kumaşları, İtalyan ipeklileri, Alman gümüşü gibi değerli mallarda en parlak uluslararası finans ve ticaret merkeziydi. Flandra’da üretilen tekstil ürünleri, Kuzey ve Orta Avrupa’nın en kaliteli yünlü kumaşlarıydı.

Hollandalıların ekonomik başarılarının temeli, dünyanın her yerinde her şeyi diğer
ülkelerin tüccarlarından daha ucuza satabilmeleriydi.

Almanya'nın coğrafi keşiflere ve buna bağlı olarak Avrupa'nın zenginleşmesine doğrudan bir katkısı olmamıştır. Doğru yanıt 'D'.

Adı geçen ülke İspanya'dır. Doğru yanıt 'C'.

Amerika kıtasında verimli topraklarda gereksinim duyulan iş gücü İspanyolların Afrika kıtasından Amerika'ya getirdiği köleler ile sağlanmıştır. Doğru yanıt 'C'.

İspanya bu tarihlerde Amerika'dan Avrupa'ya bolca altın ve değerli maden getirmekte idi. Bu bolluk fiyatlandırmalarda artışa ve nispi bir zenginleşmeye yol açmıştır. Doğru yanıt 'E'.

16.yy. Avrupa ekonomisinde değerli madenlerin girişi ile fiyatlar artmış ama hizmet ücretleri geri kalmıştır. Doğru yanıt 'D'.

İngiltere ve Hollanda kraların borçlanması yerine milli borçlanma sistemine geçerek daha ucuz kredi bulabilmişlerdi.Doğru yanıt 'E' seçeneğidir.

Bu teoriye göre değerli madenler zenginliği belirtmekte idi. Doğru yanıt 'E'.

Bu nedenle 1500-1620 yılları arası iktisat tarihçileri tarafından biraz da mübalağa ile Fiyat İhtilali Çağı olarak adlandırıldı. Bu 120 yıllık sürede çeşitli Avrupa ülkelerinde fiyatlar genel seviyesi %300-400 dolaylarında artış gösterdi.

İspanya coğrafi keşiflerden oldukça fazla miktarda değerli maden kazancı ile çıkmışsa da kıtlık, salgın,savaş ve nüfusun azalması , yanlış ekonomi politikası gibi nedenlerle bu gücünü kaybetmiştir. Doğru yanıt 'E'.

Ticaretin diğer bir alanı da köle ticaretiydi. Bu ticaret başlangıçta Portekizlilerin tekelindeydi. Ancak daha sonra Hollandalılar, Fransızlar ve İngilizlerin
de girdiği bu ticaret, üçlü bir ticaret şeklinde yürüyordu.

Bu ürünleri üreten ve Çin ile ipek ticareti yapan ülke İtalya idi. Doğru yanıt 'B'.

Merkantilizm: Bu görüşe göre bir ülkenin zenginliği sahip olunan kıymetli maden miktarı ile ölçülür. Ülkeye altın ve gümüş girişini artırmak için müdahaleci bir dış ticaret politikası ile mamul mal ihracını teşvik edip ithalatı sınırlamak gerekir