İKTİSADİ KALKINMA - Deneme Sınavı - 10

Sosyal sermaye ekonomik kalkınmayı etkileyen toplumun sahip olduğu normlar kurallar, ağlar, iletişim ve karşılıklı güven olarak tanımlanır.

Gelir dağılımında adalet eğitim yatırımlarından beklenen kişisel getirilerden biri değildir.

Teknoloji beşeri sermayenin unsurlarından biri değildir.

Kişinin sahip olduğu bilgi, beceri ve tecrübenin üretime yansımasına beşeri sermaye denir.

Bir ekonomide bir işe sahip gibi görünen insanların aslında üretime katkılarının olmaması, verimliliklerinin çok düşük ya da sıfır olması gizli işsizlik durumunu gösterir.

Nüfus artış oranı, doğum oranı ile ölüm oranı arasındaki farka net göç oranının eklenmesi ile bulunur. Bu durumda nüfus artış oranı 3-2+1 = % 2 olacaktır.

Beklenen ortalama yaşam süresinin artması doğum ve doğurganlık oranlarını olumsuz etkilemez.

Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun payı yüksektir. Yüksek doğum oranı ve doğurganlık oranı nedeniyle nüfus artış hızının yüksek olduğu gelişmemiş veya gelişmekte olan ülkelerde ise 15 yaş altı nüfusun payı yüksektir.

Söz konusu teorinin adı demografik geçiş teorisidir. Bu teoriye göre tarihsel gelişim 4 aşamadan oluşmaktadır.

Demografik geçiş teorisine göre ilk aşamada hem doğum hem ölüm oranları yüksektir. İkinci aşamada ölüm, üçüncü aşamada doğum oranlarında düşüş olmakta ve nihayet son aşamada her iki oran da düşük seyretmektedir.

Malthus’a göre gıda arzı aritmetik bir hızla artarken nüfus geometrik hızla artmaktadır. Bunun neticesi olarak kişi başına düşen gıda miktarı düşecek ve açlık baş gösterecektir.

Düşük düzeyli denge tuzağından çıkılabilmesi için gelir nüfustan daha hızlı artmalıdır. Ancak bu durumda kişi başına düşen gelir yükselecektir.

Optimum nüfus belirli bir kalkınmışlık düzeyinde toplam gelirin değil kişi başı gelirin maksimum olduğu nüfustur.

Bu tür kısa süreli işsizliğe geçici (arızi, friksiyonel) işsizlik denmektedir.

Derslik başına öğrenci sayısının artması eğitimde verimliliği düşüreceğinden beşeri sermayeyi olumsuz etkileyecektir.

Gelir dağılımı ile ilgili ilk teorik yaklaşımı Fizyokratlar
geliştirmiştir. Aslen Fizyokratlar tarafından
geliştirilen “İktisadi Tablo” ekonomide gelirin
ortaya çıkma süreci ile meydana gelen tarımsal ürü-
nün sınıflar arasında nasıl paylaşılacağının analizini
yapmaktadır.

Klasik iktisatçılara göre işgücü talebi artınca ücretler artar, ücretler artınca nüfus artar ve nüfus artınca da ücretler işgücü arzı fazlalığı nedeniyle düşer.

Türkiye’de gelir dağılımı ve yoksulluk göstergeleri TÜİK tarafından hesaplanmakta ve TÜİK’in web
sayfasında ve veri tabanında bir yıllık gecikmeyle açıklanmaktadır.

yoksullukla ilgili verileri bir endekse dönüştüren çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan bazıları yoksulluk açığı endeksi, kafa sayısı endeksi, Gini katsayısı ve Sen endeksidir.

Türkiye’de gelir dağılımı konusunda
yapılan ilk kapsamlı çalışma 1963 yılında Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapılmıştır.