İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ

Rönesans hareketi.

Liberal iktisadi düşünce.

Rasyonel birey.

Üretken emek.

Adam Smith.

Nüfus Teorisi.

Rant.

John Stuart Mill.

Marksist Sosyalist Düşünce.

Milli İktisat Doktrini.

Klasik okulun belli başlı temsilcileri arasında başta bu okulu kurucusu olan Adam Smith, Robert Malthus, David Ricardo, John Stuart Mill ve Jean Baptiste Say sayılabilir.

Skolastik düşünce: Bilimsel ve akılcı düşünceyi reddeden, her şeyi dine dayandırarak açıklayan, eleştiriyi kabul etmeyen Orta Çağ Avrupasının düşünce yapısıdır.

Liberal iktisadi düşünce, aşağıdaki temel ilkeleri benimsemiştir;

Klasik iktisatçılar ve bu arada iktisat biliminin ve klasik iktisadi düşüncenin kurucusu kabul edilen Adam Smith, fizyokratların “doğal düzen” felsefesinden önemli ölçüde etkilenmiş ve hatta doğal düzenin piyasada olan yansımalarını anlatarak, bu düzene uyulduğunda toplumun kendiliğinden optimal biçimde işleyeceğine inanmıştır.

A.Smith’e göre iş bölümünün doğmasının nedenlerinden bir tanesi, insanlardaki mübadele eğilimidir.Mübadele eğilimi yanında iş bölümünün gerçekleşmesinde ikinci etmen, yeterli bir sermaye birikiminin olmasıdır.İş bölümünün doğuşunda üçüncü bir etken de pazarın genişliğidir.

A.Smith uluslararası iş bölümü ve serbest ticaret sayesinde ticarete girişen iki ülkenin bundan fayda sağlayacağını ve kaynakların böylece optimal bir şekilde dağılacağını “Mutlak Üstünlük Teorisi” ile açıklamıştır.

R. Malthus 1798 yılında “Nüfus Artış Kanunları Üzerinde Bir Deneme” adlı eserinin yayınlanmasından sonra toplumun büyük tepkilerini üzerine çekmiştir

Diferansiyel rant: İşlenebilir ve kullanılabilir toprakların kimyasal ve tarımsal özellikleri, coğrafi konumları, hammadde temini ve toprak verimliliğindeki farklılıklar nedeniyle ortaya çıkan ranttır.

Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi geçerli olabilmesi için şu varsayımlar gereklidir:
• Ülke içinde tam rekabet koşulları geçerli olmalıdır.
• Ödemeler bilançosu dengede olmalıdır.
• Tam istihdam ve tam kapasite mevcut olmalıdır.
• Üretim maliyeti emek maliyetine eşit olmalıdır.
• Her malın arz fiyatı üretim maliyetine eşit olmalıdır.
• Nakliye masrafları hesaba katılmamalıdır.

Dönemin sosyal-ekonomik sonuçlarına tepki gösteren ‘’Marksist Sosyalist Düşünce’’dir. Bu düşünce, bir yandan klasik iktisadın yani kapitalizmin içsel çelişkileri ile çökeceğini savunurken diğer yandan hızla çoğalmakta olan işçi sınıfına sosyalist ihtilal gibi bir hedef gösteriyordu.