İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ

Merkantilizm.

Merkantilist doktrin ve politika, modern milli devletlerin kurulmasında önemli rol oynamıştır.

Altın ve gümüş.

Merkantilizmin temel politikası; mamul mal ihracatını teşvik etmek, buna karşılık mamul mal ithalatını engellemekti. Temel düşüncesi ithalatı hor gören, ihracatı teşvik eden ve dolayısıyla avantajlı bir dış politikaya sahip olabilme isteğinin hâkim olduğu bu sistem “Bullionizm” olarak adlandırılmıştır.

İhracat fazlasının, daha çok insanın daha düşük ücretlerle çalışarak sağlanabileceği düşüncesi.

Enflasyon.

İngiltere.

Jean Bodin.

Fizyokratik düşünce.

Doğal düzen.

Merkantilist doktirin ve politika, modern milli devletlerin kurulmasında önemli rol oynamıştır. Merkantalizm tüccarın karı milletin karıdır politikasını esas almaktadır.

Merkantilist düşüncenin dayandığı temel ilkeler; altın ve gümüş sevgisi, sömürgecilik, milliyetçiliktir.

Merkantilistler serveti öteki ülkelerin zenginlik durumlarıyla karşılaştırarak ele almışlardır. Kısaca bir ülke ancak öteki ülkeler zarar ettiği halde bir avantaj elde edebilir. Kısaca komşusunu yoksullaştırma pahasına girişilen bu mücadele, saldırgan bir dış ticaret politika ilkesi haline gelmiştir.

Fransız hukukçu ve düşünür Jean Bodin, ilk kez fiyatların yükselmesini tedavüldeki altın miktarının artmasına bağlamıştır.

Merkantilizm korumacı, müdahaleci ve devletçi bir ekonomi politikasına dayalı idi. Merkantilizmin temel politikası; mamul mal ihracatını teşvik etmek, buna karşılık mamul mal ithalatını engellemekti. Temel düşüncesi ithalatı hor gören, ihracatı teşvik eden ve dolayısıyla avantajlı bir politikaya sahip olabilme isteğinin hakim olduğu bu sistem "Bullionizm" olarak adlandırılmıştır.

Merkantilistler, "Bir ülkenin en büyük hazinesi iyi beslenmiş insan sayısıdır." diyerek nüfus artışını savunmuşlardır.

İspanyol Merkantilizmi, değişik yollarla ülkeye altın getirmek, getirilen altını korumak ve ülkeden çıkışını engellemek gibi politikaları içerir. Altının ülkeden çıkışının yasaklamak, ihracat bedellerinin ülkeye getirilmesini zorunlu kılmak, yabancı paraların İspanya’ya getirilmesi için bu paralara yüksek değer biçmek, yani ülke parasının değerinin düşürmek, özellikle İspanyol mallarını satın alan ülkelerden mal ithal etmek, ihraç edilen malların bedelini kısmen altın olarak ülkeye getirmek, İspanyol merkantilizminin temellerini oluşturmuştur.

Fransa'nın diğer ülkelerden farkı ülke içinde altın ve gümüş gibi değerli madenlerinin kaynağının bulunmayışıdır. Fransızlar daha çok sanayi üretimine ve sanayi mallarının ticaretine önem vermişlerdir.

W. Petty toprağın değerinin ve rantının belirlenmesinde “politik aritmetik” adını verdiği kantitatif bir yöntem kullanmıştır. Milli gelir kavramını ilk kullanan kişidir. Petty, bir malın değişim değerini emek ile birlikte satıcılar arasındaki rekabetin, örf, adet ve arz ile talep arasındaki ilişkilerin belirleyeceğini savunmuştur. Ticaretin serbestçe yapılmasından yana olan Petty bu yönüyle Klasik emek-değer teorisine öncü nitelik taşır.

Fizyokratlar tek verimli faaliyet alanı olarak tarımı seçmişlerdir. Zenginliğin kaynağı sadece topraktır. Bu nedenle, toprak sahibinden tek vergi alınmalıdır.