İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ

Paradigma.

Relativist yaklaşım.

Tarımsal nitelikli olmasıdır.

Ksenofon (Xenophon)

Ütopya.

Aristo.

Para.

Skolastik/Skolastizm.

Gazali

İbn-i Haldun

Paradigma kavramı, belli bir bilim topluluğu tarafından paylaşılan bütün inançları, değerleri ve teknikleri kapsamaktadır.

Bilimsel araştırma programı, aynı bakış açısına sahip ve birbirini takip eden teorilerden oluşan tarihi bir süreçtir.

Kautilya Maddi Kazancın Bilimi adlı kitabı ile Floransalı Machiavelli'den yaklaşık 18 yüzyıl önce devlet idaresine ve siyasal iktisada ilişkin eser yazan düşünürdür.

Devletin en önemli işlevinin, yöneticilerin seçimi ve denetim olduğunu vurgulayan düşünür Platon'dur.

Planton'a göre, bir devlette, üç tür görevin yerine getirilmesi gerekir: Temel maddi ihtiyaçların karşılanması, savunma ve yönetim

Platon yöneticiler için, eğitim dahil birtakım önlemler koymuştur. Bu önlemlerden birisi yöneticilerin iktisadi faaliyetlerde bulunmamasıdır. Bunun için bu sınıf özel mülkiyet sahibi olmayacak, her türlü mülkiyet duygusundan arındırılacaktır. Yöneticiler basit bir yaşam sürdüreceklerdir. Küçük evlerde oturacaklardır. Platon'a göre zenginlik ve yoksulluk zararlıdır. Yönetici sınıf servet uğraşısı içinde olmayacak ve diğer sınıfların aleyhine zenginleşmeyecektir.

Aristo site devletini oluşturan ögeleri Politika adlı kitabında belirtir.

On üçüncü yüzyılın en önemli siyaset bilimcilerinden Nasreddin Tusi Ahlak-ı Nasıri adlı kitabını, Yunanca bir kaynağı esas alarak, İslam ve Fars düşüncesinden de yararlanarak yazmıştır. Tusi bu kitabında Helenistik felsefi gelenekten yararlanarak bir ahlak sistemi oluşturmaya çalışmıştır.

Para bizatihi bir mal olarak değer taşımaz. Gazali tıpkı Aristo gibi nominalist bir para anlayışına sahiptir. Ona göre altın ve gümüş nadir bir madde olmakla beraber para olarak itibari bir kıymete haizdir.

Bir devletin ve şehirlerin gelişmesi, iktisadi hayatın canlılığı, İbn-i Haldun'a göre belli bir süre içindir. Devletlerin ömrü ortalama olarak üç kuşak kadardır. İbn-i Haldun’a göre devletin harcamaları sadece fiyat artışları dolayısıyla artmıyor. Hanedanın ve bürokratların lüks mallara olan talebi de artış göstermektedir. Artan kamu harcamalarını karşılamak için ise vergi oranları artırılır. Yeni vergiler konur. Ancak vergi yüklerindeki bu artış iktisadi faaliyetleri daraltıcı etkide bulunmaktadır. Bunun sonucunda halk ve tüccarlar ağır vergilerden bunaldığı için çalışma hevesi sönüp, girişim şevki kaybolacaktır. Giderek ülkenin en dinamik kesimleri, tüccarları ve insanları ülkeyi terk etmeye başlarlar. Öte yandan üretimin düşmesi ve ticari faaliyetlerin azalması, vergi hasılatının azalmasına da yol açar. Böylece vergilerin artmasına karşın vergi hasılatı da düşmüş olur. İbn- Haldun bu analizi ile Laffer Eğrisini yaklaşık 600 yıl önce öngörmüştür.