İKTİSADİ BÜYÜME

Büyüme teorisi analizlerinde geleneksel büyüme teorileri olarak A. Smith’in büyüme ile ilgili görüşleri ve ardından Neo klasik büyüme modelleri de çok önemli teori ve modeller olmaktadır (Parasız, 2008; 131). Solow büyüme modelinin temelinde tasarruf,
sermaye birikimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin analizi yatmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

•Ekonomi potansiyel hasıla düzeyinde ve
tam istihdam seviyesindedir. Piyasa mekanizması çalışmaktadır.

 • Modelde tek sektörlü bir ekonomi söz konusudur. Bu ekonomide tek bir mal üretilmekte ve tüketilmektedir. Bu mal ise ülkenin GSYİH’sını da meydana getirmektedir. Devlet müdahalesinin olmadığı dışa kapalı
bir ekonomi mevcuttur.
• Modelde teknolojik gelişmeler dışsal olup
tüm ülkeler teknolojik gelişmelerden eşit
oranda ve hiçbir maliyete katlanmadan
faydalanabilmektedirler. Bunun yanında
başlangıçta teknolojik gelişmenin olmadığı
varsayımı geçerlidir (∆A / A=0).
• Modelde kullanılan üretim fonksiyonu
ölçeğe göre sabit getiriye sahiptir. 2Y=F
(2K,2L)
• Azalan verimler yasası emek ve sermaye
faktörleri için geçerlidir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Solow modelinde Harrod Domar modelinin aksine, piyasa ekonomilerinin istikrarlılığı benimsenirken,
uzun dönemde ekonomilerin mutlaka kararlı ya da dengeli büyüme sürecini yaşayacakları tahmin edilmektedir. Görüldüğü üzere, büyüme ile nüfus artışı ve teknolojik gelişme arasındaki ilişki tek yönlü nedensellik ilişkisidir. Bu nedenle nüfus artışı ve teknolojik gelişme modelin dışsal değişkenleridir. O halde denilebilir ki Solow modeli ölçeğe göre sabit getirinin var olduğu bir üretim fonksiyonunu ve sermaye birikim denklemlerini kullanmaktadır. Solow temel modelinde ise, teknolojik gelişmenin var olmadığı bir durum temsil edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Solow büyüme modelinde sermaye birikimi ile ilgili olarak sermayenin genleşmesi ve sermayenin derinleşmesi kavramları da önemli olmaktadır. İşgücü piyasasına yeni katılanların sermaye ihtiyacını karşılamak amacıyla tasarrufların kullanılması ve bu
amaç doğrultusunda yatırım yapılmasına sermaye genleşmesi adı verilir. Sermayenin genleşmesi kavramı ile işgücü artışının sermaye artışı yarattığı ancak işçi başına sermayenin değişmediği durum anlatılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Solow modelinde uzun dönemde durağan durumda kararlı büyümenin gerçekleşeceği varsayılır. Durağan durum kararlı büyümesi ile anlatılmak istenen ise işçi başına düşen sermaye miktarının uzun dönemde sabit bir düzeye ulaşacağıdır. Bu düzey ise k* olarak ifade edilir. k* denge sermaye stoku düzeyine gelindiğinde işçi başına çıktı da sabit bir değer almaktadır. Çünkü işçi başına düşen çıktı, işçi başına düşen sermayenin bir fonksiyonudur. Kısacası durağan durum düzeyinde hem işçi başına sermayenin hem de işçi başına çıktının değişmediği bir durum temsil edilmektedir (Berber, 2006; 148). Doğru cevap B seçeneğidir.

Solow büyüme modelinde sermaye birikiminin altın kural seviyesi Phelps tarafından modele eklenmiş
olup, altın kuralın amacı işçi başına düşen sermaye birikimini sağlamak olduğu kadar diğer yandan işçi
başına düşen tüketimi ve refahı da maksimum düzeye çıkarmaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tasarrufun gereken yatırım düzeyinden fazla olması ise sermaye derinleşmesine yani işçi başına düşen sermaye stokunun artışına yol açar.  O halde denilebilir ki daha yüksek ekonomik büyüme oranları elde etmek isteyen hükümetler için tasarruf artışını destekleyici politikalar kullanılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Bu durum sadece kısa
dönem için geçerli olup, tasarruftaki artış büyüme oranını ancak yeni durağan durum düzeyine ulaşıncaya kadar
artırır. Uzun dönemde ise tasarrufta görülen artış ekonomik büyüme oranını etkilemez. Doğru cevap C seçeneğidir.

Solow, 1957 yılında yapmış olduğu çalışmasında ekonomik büyüme ve gerçekleşen hâsıla artışının
sermaye birikiminin sağlanmasından, teknolojik gelişmelerden, tasarruf oranlarında ve işgücünde görülen
artıştan kaynaklandığı sonucuna varmıştır. Solow işgücü sermaye artışı dışında açıklanamayan ekonomik büyümenin kaynağının teknoloji olduğunu belirtmiş ve bu farka ise “Solow Artığı” ismini vermiştir.

Bunun yanı sıra Solow modelinde bazı soruların yanıtları da verilmektedir. Örneğin, bazı ülkelerin neden zengin, bazı ülkelerin de neden yoksul olduğunun yanıtı yatırım oranları nüfus artışındaki ve teknolojik gelişmelerdeki farklılıklardır. Zengin ülkelerin karakteristik özelliklerine bakıldığında daha çok yatırım yaptıkları, düşük nüfus artış oranlarına sahip oldukları ve işgücü verimliliklerinin teknoloji sayesinde daha yüksek olduğu görülmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tasarruf oranında gerçekleşen artışlar uzun dönemde büyüme hızını etkilemeyip, kısa dönemde işçi başına sermaye ve işçi başına çıktıda artışa sebep olur. O halde denilebilir ki tasarruf oranında meydana gelen artışlar durağan durum gelir düzeyini artırırken, durağan durum büyüme oranını etkilememektedir. Yine Solow modelinde bahsedilen teknolojik gelişme emek arttırıcı teknolojik gelişme şeklindedir. Teknolojik gelişme, etkin emek başına düşen sermaye stoku miktarını artırma görevini üstlenir
ve bu sermaye artışı gerçekleşmediği zaman fiili çıktıda azalma söz konusu olur. Solow Modelinin varsayımlarından bir diğeri olan
yakınlaşma hipotezi de tartışmalıdır. Bilindiği üzere yakınlaşma hipotezi gereği zengin ülkeler zamanla durgunluk sürecine girerken yoksul ülkeler daha yüksek büyüme oranları gerçekleştirerek zengin ülkeleri yakalayacaktır. Ancak modelin ekonomi çevresine kazandırıldığı 1960’lı yıllardan beridir bu örneği doğrulayabilecek bir yoksul ülke örneğine rastlanmamıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.