İKTİSADİ BÜYÜME

Bir ülkede, üretim faktörlerinin tam ve etkin kullanılması ile üretilebilecek maksimum mal ve hizmetlerin parasal karşılığına potansiyel GSMH denir. Üretim kapasitesinin tam kullanımı ile potansiyel GSMH’ye ulaşılmaktadır.

Bir ülkede fiili üretim tam istihdam üretim hacminin altına düşerse  bu ülkede  üretim açığı ortaya çıkar.

Ekonomi her yıl sabit bir oranda büyürse (g), üretimin kaç yıl (n) içinde ikiye katlanacağı, 70 sayısı büyüme hızına bölünerek (70/g) hesaplanabilir. Bu hesaplama yöntemine “70 kuralı” denilmektedir. Sorumuzu buna göre çözersek 70/7=10 yıl doğru cevaptır.

İnsani Gelişme İndeksi tespit yöntemleri şunlardır: 

I. Doğumda yaşam beklentisi  II. Yetişkinler için ortalama eğitim süresi ve çocuklar için beklenen eğitim süresi III. Satın Alma Gücü Paritesine göre kişi başına düşen GSYH,

Spontane büyümede, üretim faktörleri kendiliğinden harekete geçmekte ve belli oranda bir büyüme sağlanmaktadır. Devletin ekonomiye müdahalesi asgari düzeydedir.

Acımasız  büyüme sürecinde gelir dağılımı düzeltilemediği gibi daha da adaletsiz hale gelir. Zengin gurubun gelirden aldığı pay artarken fakirlik sınırının altına itilen insan sayısı gittikçe artar.

Türkiye'de son 10 yıla ait Gini katsayısı değeri yaklaşık olarak 0,4 civarındadır.

Ekonomik büyümeden farklı olarak ekonomik kalkınma beş öğeyi bir araya getirmelidir:

I. Kendi kendisini sürdürebilen büyüme

II. Üretim kalıplarında yapısal değişim

III. Teknolojik ilerleme

IV. Sosyal, Politik kurumsal modernleşme

V. İnsani koşullarda geniş çaplı iyileştirmeler.

Sürdürülebilir ve yüksek bir büyümeyi sağlayabilmek için gerekli unsurlar arasında rekabet ortamı kapsamına girenler şunlardır:
İyi yönetim - Siyasi istikrar - Hukukun üstünlüğü - Şeffaflık ve hesap verebilirlik - Mevzuat ve düzenlemelerin etkinliği - Devlet hizmetlerinin kalitesi - Yolsuzlukların önlenmesi

Reel artış, fiyat değişmelerinin etkisi giderildikten sonraki artış oranıdır.

Üretim Faktörleri: Üretimi gerçekleştirmek için kullanılan işgücü, doğal kaynaklar, sermaye ve teknolojidir.

GSYH = GSMH – Net dış faktör geliri

Nominal GSYH, belirli bir yıl da üretilmiş olan nihai mal ve hizmetlerin o yılın fiyatları ile olan değeridir. Bir başka değişle herhangi bir t döneminde üretilen tüm malların miktarları ile o dönemdeki fiyatlarının çarpımlarının toplamına eşittir.

Geleceğe yönelik büyüme hızı, kalkınma planlarında ve daha çok geleceğe yönelik tahminler yapılırken kullanılır. Bu hesaplama yönteminde büyümeyi belirleyen üç unsur bulunmaktadır.

g = büyüme hızı
k = sermaye/hasıla oranı
s = marjinal tasarruf eğilimi iken büyüme hızı; g = s/k olarak ifade edilir.

Satın alma gücü paritesi (SGP), ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak, farklı para birimlerinin satın alma gücünü etkileyen bir değişim oranıdır.

İktisadi büyüme uzun döneme dayalı bir olgudur. İktisadi büyüme nominal değil reel (gerçek) bir artışı ifade eder. İkame yatırımlarının iktisadi büyüme ile ilgisi yoktur. İktisadi büyümenin gelir dağılımını iyileştirici bir özelliği yoktur. İktisadi büyümede mevcuda bir ilave söz konusudur.

Dengeli Büyüme: Bu tür büyümenin en önemli özelliğini sektörler arası karşılıklı bağımlılık oluşturur.

Sürdürülebilir ve yüksek bir büyümeyi sağlayabilmek için gerekli unsurlar;

Makroekonomik istikrar:

- Fiyat istikrarı

- Sürdürülebilir kamu finansmanı

Gini Katsayısı = X/(X+Y)

Üretim Faktörleri, üretimi gerçekleştirmek için kullanılan iş gücü, doğal kaynaklar, sermaye ve teknolojidir.