İKTİSADİ BÜYÜME - Deneme Sınavı - 14

Üretimin küreselleşme düzeyi ile ilgili çeşitli göstergeler kullanılmaktadır. Bunların başlıcaları şu şekilde sıralanabilir:
• Bir çokuluslu şirketin yabancı aktiflerinin toplam aktiflerine oranı
• Bir çokuluslu şirketin yabancı satışlarının toplam satışlarına oranı
• Bir çokuluslu şirketin yabancı istihdamının toplam istihdamına oranı

Uluslararası işgücü göçleri; savaşların yol açtığı göçler, doğal afetler, devletin politik düzeni ile ters düşme, gezi ve macera arzusuyla yapılan göçler gibi iktisadi olmayan sebepler ve insanların iş bulmak ve daha kaliteli koşullarda yaşayabilmek için yaptıkları iktisadi nitelikli göçler gibi çok farklı nitelik ve neden dayalı olarak tarihin tüm dönemlerinde karşılaşılmış bir olgudur.

Neo-Klasik Büyüme Modelleri: Dış ticaret üretim faktörlerinin etkin kullanımını sağlar. Dış ticaret sadece düzey etkisine sahiptir, uzun dönemli büyüme üzerinde etkisi yoktur. Uzun dönemli büyümenin belirleyicisi dışsal teknolojik değişmedir.

Serbest ticaretin sağlayacağı faydaları:

Ölçek ekonomilerinden yararlanma

Ekonomik dinamizmin artması

Rekabet yapısının gelişmesi

Teknoloji ve bilgi transferinin kolaylaşması

Kaynak dağılımının küresel boyutta optimizasyonunun sağlanması

Çarpan etkisi ile millî gelirin artması

Döviz darboğazına girmeyi engellemesi

Yakınsama: Solow modelinde aynı yapısal özelliklere ve eşit teknoloji düzeyine, aynı nüfus artış haddine, aynı yıpranma oranına sahip ülkelerden kişi başına düşen milli geliri düşük olanların kişi başına düşen geliri yüksek olanları onlardan daha hızlı büyüyerek yakalayabileceğini ileri süren öngörüdür.

Verilenlerin hepsi Solow büyüme modelinin temelinde var olan ve araştırdığı konulardır.Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Devlet müdahalesine kapalı olmakla birlikte tüm diğer maddeler solow modelinin varsayımları arasındadır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Solow temel modelinde ise, teknolojik gelişmenin var olmadığı bir durum temsil edilmektedir (A=0). Bu durum teknolojik ilerleme hızının sıfır olması biçiminde de ifade edilebilir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Solow modelinde, ekonominin kapalı olduğu ve devletin olmadığı varsayılmıştır. Bu varsayımlar altında, Solow modelinde çıktı (Y), hanehalkları-tüketiciler tarafından tüketim (C) ve yatırım (I) yapmak için kullanılır. Y=C+I olur. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

İşçi başına düşen sermaye miktarının sabit düzeyde kalabilmesi için sermaye stokunun değişmemesi gerekir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Amortisman: Genel olarak, üretim faaliyetleri ve süreci sonunda mal ve hizmetler elde edilirken geçmiş yıllardan devralınan
sermaye mallarında meydana gelen aşınma ve eskimenin parasal değeridir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Solow büyüme modelinde sermaye birikiminin altın kural seviyesi Phelps tarafından modele eklenmiş olup, altın kuralın amacı işçi başına düşen sermaye birikimini sağlamak olduğu kadar diğer yandan işçi başına düşen tüketimi ve refahı da maksimum düzeye çıkarmaktır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Robert M. Solow, Neo klasik büyüme modeline önemli katkılarda bulunmuştur. Solow büyüme modeli adı ile anılan bu model birçok büyüme iktisatçısının da çalışma alanına girmiş ve bu iktisatçılar da Solow modeline çeşitli katkılar sağlamışlardır; Swan, Tobin, Hicks, Meade, Samuelson ve Uzawa bu iktisatçılar arasındadır.

Robert M. Solow’un, 1956 yılında 1İktisadi Büyüme Teorisine Bir Katkı” isimli makalesinde ortaya koyduğu model “Solow (Neoklasik) Büyüme Modeli” adı ile anılmakta olup, Solow bu makalesine istinaden 1987 yılında Nobel İktisat ödülünü almıştır.

Neoklasik büyüme modelinin yapısını tanımlayan üç temel varsayım vardır. Bunlar;

Solow büyüme modelinde piyasa tam rekabet piyasasıdır. Karar birimleri olan üretici ve tüketiciler fiyat alıcı konumundadır ve fiyat, piyasalarda arz ve talebi birbirine eşitleyerek piyasaların temizlenmesini sağlar.

Modelde ekonominin arz yönü, girdilerin çıktıya dönüşümünü gösteren üretim fonksiyonu ile açıklanmaktadır. Böylece firmalar üretimi; sermaye, emek ve teknolojiyi kullanarak yaparlar. Teknolojinin var olmadığı varsayımı altında Temel Solow modelinde üretim fonksiyonu şu şekilde yazılabilir;

Y = F(K, L)

Solow temel modelinde, ülkedeki her bireyin işgücünü oluşturduğu, emek girdisinin miktarı (L) ile nüfusun aynı anlama geldiği ve emek artış hızının (ΔL/L) nüfus artış hızına (n) eşit olduğu (ΔL/L = n) varsayımı geçerlidir.

Solow büyüme modelinde işgücü piyasasına yeni katılanların sermaye ihtiyacını karşılamak amacıyla tasarrufların kullanılması ve bu amaç doğrultusunda yatırım yapılmasına sermaye genişlemesi adı verilir. Sermayenin genleşmesi kavramı ile işgücü artışının sermaye artışı yarattığı ancak işçi başına sermayenin değişmedi durum anlatılmaktadır.

Solow büyüme modelinde sermaye birikiminin altın kural seviyesi Phelps tarafından modele eklenmiştir. Altın kuralın amacı işçi başına düşen sermaye birikimini sağlamak olduğu kadar diğer yandan işçi başına düşen tüketimi ve refahı da maksimum düzeye çıkarır.

İşgücü n, işgücü etkinliği de g oranında artış gösterdiğinde etkin işgücü (n+g) kadar artış gösterir. Durağan durumda etkin işgücü sayısı (n+g) oranında artış gösterirken, etkin işçi başına sermaye ve çıktı düzeyinin sabit olması toplam sermaye ve çıktının da (n+g) oranında arttığını gösterir. Bu durum ise dengeli büyüme olarak ifade edilir. Teknolojik gelişmenin olduğu durumda ekonomide;

ΔY/Y = Δ/K/K = n+g

Eşitliği geçerli olur. Uzun dönemde ekonominin büyüme hızı n+g’dir. Nüfus artışı n oranında olduğuna göre büyüme hızı nüfus artış hızından teknolojik gelişme oranı kadar fazla olur. Bu ise teknolojik gelişmenin var olduğu ekonomilerde uzun dönemde büyüme hızının teknolojik gelişme ile açıklanmasının nedenidir.