İKTİSADİ BÜYÜME - Deneme Sınavı - 13

Mutlak yakınsama; aynı durağan durumda bulunan ülkelerden kişi başına hâsıla düzeyi daha düşük olanlar, kişi başına hâsıla düzeyi yüksek olan ülkeyi bir süre sonra yakalamasına denir.

Solow modelinin literatürde tartışma konusu haline gelmiş olan kimi eksik yönleri bulunmaktadır. Örneğin Harrod Domar modelinin emeği bir üretim faktörü olarak almayan yaklaşımına bir çözüm getirdiğini öne süren Solow modelinde görülmektedir ki emeğe büyük önem atfedilmemektedir.

Solow işgücü sermaye artışı dışında açıklanamayan ekonomik büyümenin kaynağının teknoloji olduğunu belirtmiş ve bu farka ise “Solow Artığı” ismini vermiştir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Geri dönüşü riskli olan kredilere dünya faiz haddinden daha yüksek faiz uygulanır. Uygulanan faiz oranı ile dünya faiz haddi arasındaki farka risk primi denir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Solow büyüme modeline göre, tasarruf oranları, aşınma düzeyi ve nüfus artış oranları aynı olan ve teknolojik gelişmenin farklı olmadığı dışsal ve sabit olduğu ülkelerde ülke ve bölgelerde aynı durağan durum kişi başına çıktı düzeyinde bulunmaktadırlar. Aynı durağan durumda bulunan ülkelerden kişi başına hasıla düzeyi
daha düşük olanlar, kişi başına hasıla düzeyi yüksek olan ülkeyi bir süre sonra yakalayacaklardır. Bu duruma mutlak yakınsama adı verilir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Rostow'a göre bir toplumun Kalkış aşamasına geçebilmesi için net yatırım ve tasarrufların milli gelirdeki payı en az % 10 olmalıdır.

Büyüme hızı %5'den büyük olduğu için 72/g formülü kullanılır.Bu formül sonucu cevabımız:72/8=9 yıl olur.

İktisadi büyüme ekonominin birçok alanında değişime yol açmakta ve bu değişimi hızlandırmaktadır. Büyüme üretimin sektörel kompozisyonunu, istihdamı, finansal sistemi, gelir ve servetin dağılımını, demografik yapıyı, çevreyi etkilemekte aynı zamanda bu değişimler iktisadi büyüme sürecinden etkilenmektedir.

Türkiye'nin 1923-1980 arasında uyguladığı kalkınma stratejisi İthal İkameci Kalkınma Dönemi olarak adlandırılır.

Devlet öncülüğünde planlı sanayileşme amacıyla Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (BBYSP)
1934-1938 yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.

1947-1960 yılları arasında Türkiye iktisadi açıdan korumacı, içe dönük iktisat politikalarının gevşetilerek, ithalatın serbestleştirildiği, dış açıkların kronikleşmeye başladığı dolayısıyla dış yardım, kredi ve yabancı sermaye yatırımlarına dayalı bir iktisadi yapının geliştiği bir dönem olmuştur.

Tablo 8.1'de görüldüğü üzere kişi başına gelirin büyüme hızının negatif olarak seyrettiği dönemler; 1939-1946,1978-1980,1999-2001,2009.

Birinci Kaldor Yasası’nda, imalat sanayi büyümesi ile GSYH’nın büyümesi arasında güçlü
bir pozitif ilişkinin bulunduğu belirtilmektedir.İkinci Kaldor Yasası’nda, imalat sanayindeki üretim büyümesi ile imalat sanayindeki verimlilik artışı arasında güçlü bir pozitif ilişkinin bulunduğu ifade edilmektedir. Üçüncü Kaldor Yasası’nda ise, imalat sanayinin büyümesi ile imalat sanayi dışındaki verimlilik artışı arasında güçlü bir pozitif ilişkinin bulunduğu ileri sürülmektedir.

Tablo 8.8'de, toplam talep bileşenlerinin iktisadi büyümeye yaptığı katkılar iktisadi büyümeye en fazla katkı yapan bileşenlerin özel tüketim ve özel yatırım harcamaları olduğunu gösterir.

Kamuda kurumsal kalite ve yüksek katma değerli üretim 2018 ile 2020 yılları arasını kapsayan Orta Vadeli Programın büyüme için öncelikli politika alanlarında yer alır.

Sürdürülebilir ekonomik büyüme insan gücü, sermaye donanımı, doğal kaynaklar ve teknoloji ile bilgi gibi kıt kaynakların sürekli artışı olarak tanımlanır. Bu çerçevede bir ülkenin iktisadi büyümesi üretim kapasitesi artışlarına yol açan üretim faktörleriyle ilişkilendirilir. Üretim faktörlerinin nitelik ve nicelik artışları ile teknolojik ilerlemeler iktisadi büyümeyi belirleyen temel faktörlerdir.

İktisadi büyüme nedeniyle geliri yükselen bireyler daha fazla mal ve hizmet tüketim olanağına kavuşacakları için bireysel ve toplumsal yaşam standardı yükselecektir. Ayrıca artan gelirle birlikte mal ve hizmetlere yönelik talep artışları üreticilerin kapasite kullanım oranlarını arttırmalarına yol açacak, ekonomide kapasite sınırına ulaşıldıktan sonra ise yapılacak yeni yatırımlar istihdam düzeyini yükseltecektir. Ancak iktisadi büyümenin gelir dağılımının daha adil hale gelmesini sağlayacağına dair farklı görüşler bulunmaktadır. Kuznets hipotezine göre gelir dağılımı ile gelir düzeyi arasındaki ilişki "ters U-eğrisi" şeklindedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sadece yukarıda verilen bilgiler kullanıldığında 2009 yılında Türkiye'nin büyüme hızının eksi olduğu buna paralel biçimde kişi başına düşen gelirin de azaldığı sonucuna ulaşılabilir. Ayrıca büyüme hızı -4.8 iken kişi başı gelirin -6.1 olması kişi başına düşen gelirdeki azalmanın ekonominin daralmasından daha yüksek oranda gerçekleştiğini ortaya koyar. Bu doğrultuda doğru cevap D seçeneğidir.

Ekonomide devletçiliğe geçilmesinde bir çok faktör etkili olmasına rağmen bu süreçte belirleyici olan unsur dünya ekonomik krizinin yıkıcı etkilerinin görülmeye başlanmasıdır. Krize çare olarak devletler gümrük duvarları ile ekonomilerini korumaya çalışmış ancak bu durum uluslararası ticaretin çökmesine yol açmıştır. Böyle bir ortamda sermayenin yatırımdan kaçınması krizden çıkış için ekonomide devletin daha fazla rol almasına yol açmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Savaş yılları tarım ve sanayideki üretimin ve verimliliğin azaldığı bir dönem olmuştur.  Bu durum savaş döneminde insan kaynaklarının üretimde tutulamaması, üretken sektörlere kredi olanaklarının sağlanamaması gibi faktörlere bağlanabilir. Ayrıca savaş döneminde yaşanan hızlı fiyat artışlarının üretken faaliyetler yerine kısa dönemde kar getiren hizmet kesiminde kullanılmasının da önemli etkisi olduğu söylenebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.