Aof Panel

Soru 1

1936 yılında "Para, Faiz ve İstihdamın Genel Teorisi" adlı eserinde klasik iktisatçıların savunduğu gibi piyasa mekanizmasının otomatik olarak tam istihdamı sağlama konusunda başarılı olamadıklarını ileri süren iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 2

Marx gibi tarihçi bir yöntem kullanarak kapitalizmi tarihi bir olay olarak ele alan ve kapitalist sistemin ihtilal olmadan sona ereceğini, böylelikle yerini sosyalist sisteme bırakacağını ileri süren iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 3

Schumpeter'in, Yaratıcı Yıkım (creative destruction) kavramını tanımladığı "Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi" adlı kitabı kaç yılında yayımlanmıştır?

Soru 4

İktisadi büyüme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Soru 5

Üretim imkanları eğrisi ile ilgili aşağıda verilen tanımlardan hangisi yanlıştır?

Soru 6

Verilen iktisadi büyüme aşamalarından hangisi en son aşama olarak kabul edilebilir?

Soru 7

I. İş bölümü gelişmiş, ancak kişi başı gelir düşüktür.

II. Ananeler, gelenekler ve görenekler etkin rol oynar.

III. Üretim tekniği ya gelişmiş ya da gelişmektedir.

Verilenlerden hangisi ya da hangileri iktisadi büyüme aşamalarından geleneksel toplum aşaması için doğrudur?

Soru 8

I. Kalkışa hazırlık aşamasının uzunluğu her ülke ve toplum için aynı uzunluğu göstermektedir.

II. İngiltere, iktisadi ve toplumsal yapısı bakımından bu aşamayı tamamlayan ilk ülke olmuştur.

III. Bu aşamada gelişmenin başlaması için gerekli şartlar tamamen hazırdır.

Verilenlerden hangisi ya da hangileri iktisadi büyüme aşamalarından kalkışa hazırlık aşaması için doğrudur?

Soru 9

I. Net yatırım ve tasarrufların milli gelirdeki payının %5’ten 10’a çıkması şartı vardır. II. Önderlik eden sanayi kolu, demiryolu ve demiryolu şebekesidir. III. Düzgün bir gelişmeye karşı çıkan engeller kısmen yıkılmaya başlar. Verilenlerden hangisi ya da hangileri iktisadi büyüme aşamalarından kalkış aşaması için doğrudur?

Soru 10

I. Ekonominin alanı daha geniş sanayi alanlarını içererek genişler.

II. Kişi başına düşen gelir artar.

III. Uluslararası ticaretin ekonomideki önemi azalır.

Verilenlerden hangisi ya da hangileri iktisadi büyüme aşamalarından olgunluk aşaması için doğrudur?

Soru 11

I. Toplum artık arz yerine taleple, üretim yerine tüketimle ilgilenir.

II. Bireyler asgari fiziki seviyede bir gelir elde etmeye başlar.

III. Devlet refah devleti olarak tanımlanır.

Verilenlerden hangisi ya da hangileri iktisadi büyüme aşamalarından kitle tüketim aşaması için doğrudur?

Soru 12

Verilenlerden hangisi sürdürülebilir kalkınma stratejisinin temel amaçları arasındadır?

Soru 13

I. "Büyümenin Sınırları" raporundan sonra 1978 yılında “Dönüm Noktasındaki İnsanlık” adlı ikinci rapor hazırlanmıştır.

II. Nüfus artışı ve ekonomik gelişme artmadıkça, doğal kaynaklar, içilebilir su ve temiz hava ihtiyacını dünyanın sağlayamayacağı ileri sürülmüştür.

III. Rapor çevre sorunlarına karşı ortak bir platformda hareket edilmesi konusunda bir uzlaşının göstergesi olmuştur.

Roma Kulübü’nün 1972 yılında “Büyüme’nin Sınırları” başlıklı raporu ile ilgili verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Soru 14

Verilenlerden hangisi iktisadi büyümenin ekonomi dışı faktörleri arasındadır?

Soru 15

I. Piyasaların genişletilmesi

II. Kurumsal düzenlemelerin yapılması

III. Tekelci yapının desteklenmesi

Verilenler arasında hangisi ya da hangileri gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkeler iktisadi büyüme sürecini hızlandırabilmek için girişimciliği verilen desteklerdendir?

Soru 16

Ekonominin fiili hasılası ile mevcut kaynakların tam istihdam edilmesiyle üretilebilecek olan hasıla arasındaki fark aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

Soru 17

Yukarıdaki formül aşağıdaki değerlerden hangisini hesaplamak için kullanılmaktadır?

Çözüm Açıklaması

Nominal GSYH, belirli bir yıl da üretilmiş olan nihai mal ve hizmetlerin o yılın fiyatları ile olan değeridir. Bir başka değişle herhangi bir t döneminde üretilen tüm malların miktarları ile o dönemdeki fiyatlarının çarpımlarının toplamına eşittir

GSYH Deflatörü Nominal GSYH’nın reel GSYH’ya oranıdır. Yani bir ülke vatandaşları tarafından üretilen tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişmeyi ölçmektedir. Deflatör ise belli bir yılda geçerli olan fiyatların baz yılın fiyatlarına oranını gösterir.

Satın alma gücü paritesi (SGP), ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıklarını ortadan kaldırarak, farklı para birimlerinin satın alma gücünü etkileyen bir değişim oranıdır. SGP, belirli bir mal ve hizmet sepetinin satın alınabilmesi için gereken ulusal para tutarlarının oranı şeklinde hesaplanmaktadır. Bu oran kullanılarak farklı para birimlerine dönüştürülen harcamalar satın alınan mal ve hizmet hacmindeki farklılıkları yansıtarak, ülkeler arasında gerçek anlamda karşılaştırılabilir veriler sağlamaktadır. İki ülkede aynı tanıma sahip bir ürünün fiyat oranı şeklinde hesaplanır.

Ülkelerin ekonomik refah açısından amaçları kişi başına düşen gelirin sürekli arttırılmasıdır. Kişi başına düşen gelir belirlenirken de nominal değerler değil reel değerler alınarak hesaplanılmaktadır. Kişi başına değerlerin esas alınmasıyla ülkenin zaman içerisinde nüfusunun değişmesinden kaynaklanabilecek yanılgılar ortadan kalkacak ve farklı nüfus büyüklüğüne sahip ülkelerin karşılaştırması mümkün olacaktır.Bunun için kullanılan kavram, reel GSYH'nın ülke nüfusuna bölünmesi ile elde edilen kişi başına düşen reel GSYH kavramıdır.

Ekonominin belli bir dönemde ürettiği hasıladaki büyüme nominal veya reel terimlerle, ya da hasıla düzeyindeki ve ya kişi başına hasıladaki artış terimleriyle ölçülebilir. Fakat ekonominin gerçek üretim gücünün hesaplanmasında, nominal değişkenler yerine reel değişkenler kullanılmaktadır. Bu yüzden büyümeyi, reel GSYH’deki artış hızı olarak tanımlayabiliriz. Bir değişkenin herhangi iki dönem arasındaki değişme oranı, bu değişkenin iki dönemdeki değerleri arasındaki farkın, başlangıç dönemindeki değerine bölünmesi ile hesaplanır. Bir yıldan diğer bir yıla büyüme oranı ya da büyüme hızı aşağıdaki formülle hesaplanır.

Bulunan değeri 100 ile çarparak büyüme oranını yüzde cinsinden ifade edebiliriz. Bu oran dönemler arasında ülkenin üretim gücü hakkında bize bilgi sunar. Doğru cevap B'dir.

Soru 18

Bir ülkenin insani gelişme indeksi "0.47" olarak ölçülmüştür.Bu sonuca göre ilgili ülke için aşağıdaki ifadelerden hangisi kullanılabilir?

Soru 19

GSMH’yı oluşturan mal ve hizmetlerin üretiminde, önceki yıllarda üretilmiş sermaye malları da kullanılır. Zaman içerisinde bu sermaye mallarında aşınma ve yıpranmalar ortaya çıkar ki bunlar üretilen malların değerinin bir parçasıdır. Bu aşınma payını (amortisman) GSMH’dan çıkartarak elde edilen değer aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20

Bu tür büyümede, milli gelir artış hızı ile nüfus artış hızı birbirine eşit olduğu için kişi başına gelir artış hızı sıfır olmaktadır. Yani artan nüfus artan geliri tamamen emmekte, bu nedenle ekonomi büyümekle birlikte kişi başına gelir artışı gerçekleşmemektedir. Yukarıda tanımlanan büyüme aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Açıklaması

İktisadi büyüme türlerini dokuz gurupta toplamak mümkündür:

• Spontane Büyüme: Üretim faktörleri kendiliğinden harekete geçmekte ve belli oranda bir büyüme sağlanmaktadır. Devletin ekonomiye müdahalesi asgari düzeydedir.

• Planlı Büyüme: Kıt kaynakların hangi malların üretimine ne oranda tahsis edileceği bir plan dâhilinde yürütülür. Amaç her alanda etkinliğin sağlanması ve verimin arttırılmasıdır. Eğer, plan uygulaması tüm sektörler için zorunlu ise, otoriter planlama söz konusudur. Plan uygulaması bazı sektörler için zorunlu ise, yol gösterici planlamadan bahsedebiliriz.

• Kapalı Büyüme: Ülkenin kendi öz kaynaklarına dayanır. Amaç dışa olan bağımlılığın yok edilmesidir. Kapalı büyümede devlet ekonomiye her bakımdan müdahalede bulunur.

• Açık Büyüme: Bu tür büyümede uluslararası sermaye ve emek önemli bir yer tutmaktadır. Açık büyüme serbest piyasa ekonomisini benimsemiş olan tüm ülkelerde görülmektedir.

• Durgun Büyüme: Bu tür büyümede, milli gelir artış hızı ile nüfus artış hızı birbirine eşit olduğu için kişi başına gelir artış hızı sıfır olmaktadır. Yani artan nüfus artan geliri tamamen emmekte, bu nedenle ekonomi büyümekle birlikte kişi başına gelir artışı gerçekleşmemektedir.

• Üstel Büyüme: Hızı gittikçe artan büyümedir.

• Biyolojik Büyüme: Canlıların büyümesinden esinlenmiştir. Yani, büyüme önce hızlı şekilde devam etmekte, daha sonra yavaşlamaya başlamakta ve bir yerde durmaktadır. Hatta bu noktadan sonra gerileme başlamaktadır.

• Dengeli Büyüme: Bu tür büyümenin en önemli özelliğini sektörler arası karşılıklı bağımlılık oluşturur. Bu bağımlılık hem üretimde, hem de tüketimde geçerlidir. Her üretim birimi çıktısına pazar bulmak zorundadır. Dengeli büyümede denge: yatırım malları ile tüketim malları, sanayi malları ile hammaddeler, gıda maddeleri ile giyecek malları, iç talep ile dış talep gibi konulurda kurulmaya çalışılır. Kaynak israfının önlenmesi için bu dengeler zorunludur.

• Dengesiz Büyüme: Dengeli büyümenin gerçeğe uymadığı düşüncesiyle doğmuştur. Konuya ilk değinen Fransız iktisatçı F. Perroux olmuştur. Perroux, ekonomilerin genellikle eşitsizliklerin, dengesizliklerin ve hiyerarşinin içinde bulunduğunu, bu özelliklerin ortadan kaldırılmaya çalışılması yerine onlardan faydalanma yoluna gidilmesinin çok daha yararlı olacağını ifade etmiştir.

Doğru cevap D'dir.

İKTİSADİ BÜYÜME - Deneme Sınavı - 2