İKTİSADA GİRİŞ

Otonom harcamalar: Gelir düzeyinden bağımsız olarak yapılan harcamalardır.

Tasarruf paradoksu, hanehalklarının gelirlerinde bir değişme yokken daha fazla tutumlu olmalarının, tasarruf düzeyinin artmasına ve gelirin de azalmasına yol açmasını ifade eder.

Otonom harcamalardaki bir birimlik değişmenin, denge gelir düzeyi üzerinde kendisinden daha büyük miktarda yarattığı değişime çoğaltan veya çarpan denir.

İthalat, ülke vatandaşlarının yurt dışındaki mal ve hizmetleri satın almalarını ifade etmektedir.

Devletin olmadığı dışa kapalı bir ekonomide toplam gelirin harcanabilir gelire eşittir. (Y = YD)

Çoğaltan, otonom harcamalardaki bir birimlik değişmenin denge gelir düzeyi üzerinde ne kadarlık bir değişme yaratacağını gösterir.

α= 1/(1-c*(1-t)) = 1/(1-0,6*(1-0,30))=1,72

dışa açık bir ekonomide planlanan toplam harcamaları şu şekilde gösterebiliriz: AE = C+I+G+X-M Toplam planlanan harcama fonksiyonundaki son iki terim; yani ihracat ile ithalat arasındaki fark (X-M), ülkenin mal ve hizmetler üzerine olan net ihracatını (NX) ifade eder.

α= 1/(1-c*(1-t)+m)= 1/(1-0,7*(1-0,40)+0,25)=1,20

Ortalama tüketim eğilimi (APC), her bir yıl için bir ekonomideki tüketim harcamalarının harcanabilir gelire oranıdır ve harcanabilir gelirin ne kadarının tüketim harcamalarına ayrıldığını göstermektedir.

Diğer faktörler sabitken, faiz oranındaki bir artış tüketim harcamalarında azalmaya yol açacaktır ve buna bağlı olarak tüketim fonksiyonu aşağıya doğru kayacaktır.

Hanehalklarının servetlerinin artması, reel faiz oranlarındaki düşüşler, gelecekle ilgili iyimser beklentiler ve ileride fiyatların artacağına ilişkin beklentiler tüketim harcamalarını artırarak tüketim fonksiyonunun yukarı doğru kaymasına neden olur.

Hanehalklarının servetlerinin azalması, reel faiz oranlarındaki artışlar, gelecekle ilgili kötümser beklentilerin oluşması ve ileride fiyatların azalacağına ilişkin beklentiler, tüketim harcamalarını azaltarak tüketim fonksiyonunun aşağıya doğru kaymasına neden olacaktır.

Kamu harcamaları, gelir düzeyinden bağımsız olduğu için yatay eksene paralel olarak çizilmiştir. Bu gelir ne olursa olsun, kamu harcaması düzeyinin değişmediğini göstermektedir. Kamu harcamalarındaki bir artış, kamu harcamaları fonksiyonunun yukarıya doğru kaymasına; kamu harcamalarındaki bir azalış ise, kamu harcamaları fonksiyonunun şekilde görüldüğü gibi aşağıya doğru kaymasına neden olmuştur.

İhracat ile ithalat arasındaki fark (X-M), ülkenin mal ve hizmetler üzerine olan net ihracatını (NX) ifade eder. İhracatın artması net ihracatı artırırken, ithalatın artması ise net ihracatı azaltacaktır. Net ihracatın artması da, toplam planlanan harcamaların ve gelir düzeyinin artmasına yol açacaktır. Tersine, eğer net ihracat azalırsa, toplam planlanan harcamalar ve gelir düzeyi azalacaktır.

İthalat fonksiyonu şu şekilde gösterilebilir: M = M0+mY

Net ihracat fonksiyonundan görüleceği üzere, net ihracat (NX) gelir düzeyinin (Y) bir fonksiyonudur. Net ihracat ile gelir düzeyi arasındaki ilişkiyi, fonksiyonda gelirin önünde bulunan marjinal ithalat eğilimi (m) belirlemektedir. Marjinal ithalat eğilimi (m), aynı zamanda net ihracat fonksiyonunun eğimidir. Net ihracat fonksiyonunda marjinal ithalat eğiliminin eksi olması (-m), net ihracat fonksiyonunun negatif eğimli olmasına neden olmaktadır. Toplam ihracattan toplam ithalat çıkarıldığında net ihracat elde edilir.

MPS, marjinal tasarruf eğilimi, harcanabilir gelirde ortaya çıkan artışın ne kadarının tasarruf edildiğini gösterir.

Dışa açık bir ekonomide planlanan toplam harcamaları şu şekilde gösterebilir:

AE = C+I+G+X-M

Klasikler, ekonomide ücret ve fiyatların tam esnek olduğunu ve böylece ekonominin
devamlı olarak tam istihdam düzeyinde bulunduğunu ifade etmektedirler. Klasikler’e göre, geliri (veya üretimi) belirleyen temel faktör istihdam düzeyidir. Keynes ve Keynesyenler ise Klasikler’in bu görüşüne karşı çıkarak, geliri belirleyen temel
faktörün toplam harcamalar (veya toplam talep) olduğunu ifade etmişlerdir.