İKTİSADA GİRİŞ

Kârını maksimize etmek isteyen bir firma şu sorulara cevap bulmalıdır.
• Ne üretilecek?
• Ne zaman üretilecek?
• Ne kadar üretilecek?
• Bu üretimi gerçekleştirirken nasıl bir teknoloji kullanılacak?
• Teknoloji seçimi yapıldıktan sonra ne kadar
emek, sermaye ve toprağa ihtiyaç duyulacak?
• Bunların maliyetleri ne kadar olacak?
• Yapılan üretim piyasada satıldığı zaman ne
kadar getiri elde edilecek?
• Ve nihayet toplam kârın miktarı ne kadar
olacak?

Q üretim miktarını, K sermaye miktarını ve L emek miktarını göstermek üzere....

Marjinal Ürün ise emek kullanımı bir birim artırıldığında toplam ürün miktarında ne kadar değişme olacağını gösteren ilişkidir.

Ortalama ürün, marjinal ürün ve toplam ürün arasındaki ilişkileri şöyle özetleyebiliriz:
1. Marjinal ürün eğrisi, toplam ürün eğrisinin dönüm
noktasına kadar yukarı eğimlidir, bu noktada maksimuma ulaşmakta ve daha sonra ise aşağı doğru eğimli
olmaktadır. (Şekilde 7 birim emek kullanımı)

2. Marjinal ürün eğrisi ortalama ürün eğrisinin üstünde iken ortalama ürün eğrisi pozitif eğimlidir.
3. Ortalama ürün eğrisinin maksimum olduğu noktada ortalama ürün marjinal ürüne eşittir

.....

Ekonomi teorisinde maliyet bir şeyi elde etmek için vazgeçmek zorunda olduğumuz diğer alternatifler cinsinden tanımlanır ve bu kavrama Fırsat Maliyeti adı verilir. Fırsat maliyeti firma açısından bir girdinin en iyi ikinci alternatifinde kullanılmamasından kaynaklanır.

Firmanın kısa dönem Toplam Maliyetini (TC), Toplam Sabit Maliyetler (TFC) ve Toplam Değişken Maliyetler (TVC) oluşturmaktadır.

Uzun dönem ortalama maliyet eğrisi LAC dikkatle incelenirse, bu eğrinin kısa dönem maliyet eğrilerini alttan sardığını görülür. Bu özellikten dolayı, uzun dönem ortalama maliyet eğrisine zarf eğrisi adı verilmektedir.

Üretim düzeyinde ulaşılan ölçek firmanın uzun dönem ortalama maliyetlerinin en az olduğu üretim düzeyidir. Bu noktaya minimum
etkin ölçek adı verilir. Minimum etkin ölçek firmanın uzun dönem ortalama maliyetinin minimuma ulaştığı üretim düzeyidir.

Firmanın üretim miktarı artıkça artan maliyetlere ise değişken maliyetler diyoruz.

Bu durumda firmanın günlük üretim maliyeti 600T olacaktır. Bu maliyetler doğrudan şirket kasasından ödenen maliyetlerdir. Ekonomi teorisinde biz bu tür maliyetlere Açık Maliyet diyoruz.

Bir üretim faktörü olan emeğin toplam ürün miktarının (TP emek) maksimum olduğu üretim düzeyinde emeğin marjinal ürün miktarı (MPP emek) sıfıra eşit olur. Yani ilave olarak işe alınan işçiler artık toplam ürün miktarına bir katkı yapamaz olur. Çünkü bu ölçekteki bir firmanın istihdam edeceği optimum miktarda işçi sayısı artık aşılmıştır.

Maliyet eğrilerinin şekli azalan verimler kanununa bağlıdır.  Şekli azalan verimler kanuna bağlı olan MC eğrisi öncü olarak şekillenir. Bu nedenle MC eğrisi AC ve AVC eğrilerini minimum noktalarında keser.

Ortalama sabit maliyet eğrisi ve ortalama değişken maliyet eğrilerini dikey olarak toplarsak ortalama maliyet eğrisine ulaşırız. Bu ilişkilerin temelinde ise TC=TFC+TVC eşitliği bulunmaktadır.

"AC ve MC eğrileri üretim miktarı artırıldıkça önce azalmakta, bir minimuma ulaşmakta sonra artmaktadır" ifadesi doğrudur. Maliyet eğrileri arasındaki ilişkilerle ilgili olan diğer ifadeler doğru değildir.

Kısa dönemde marjinal maliyet, ortalama değişken maliyet ve ortalama toplam maliyet eğrilerinin U harfinin biçimine benzer olmasının nedeni azalan verimler kanunudur. Azalan verimler kanunu kısa dönemde geçerlidir.

Bir firmanın uzun dönem ortalama maliyetlerinin en az olduğu üretim düzeyi minimum etkin ölçek şeklinde adlandırılır. Minimum etkin ölçek firmanın uzun dönem ortalama maliyetinin minimuma ulaştığı üretim düzeyidir.

Sabit maliyetler üretim miktarına bağlı değildir. Firma hiç üretim yapmasa bile bu maliyetlere katlanmak zorundadır. Örneğin memur maaşları, güvenlik görevlilerinin ücretleri, kiralar, bazı vergi türleri üretim yapılmasa bile oluşan maliyetlerdir.

Marjinal maliyet eğrisinin, ortalama toplam maliyet eğrisinin üstünde yer aldığı dönemde ortalama toplam maliyet eğrisinin eğimi artandır. Bu bölge azalan verimler kanununun işlediği bölgede yer almaktadır.

Ekonomik Kâr = Satış Hasılatı - Açık Maliyetler - Örtük Maliyetler 'dir. Ekonomik kâr ile muhasebe kârı bu açıdan farklılaşmaktadır.

Uzun dönemde firmalar için sabit maliyet geçerli değildir. Sabit maliyetler kısa dönemde geçerlidir.