İKTİSADA GİRİŞ

Uzun dönemde girdilerin tamamı değişkendir. Ölçeğe göre getiri oranı birden büyükse ölçeğe göre artan getiri, bire eşitse ölçeğe göre sabit getiri, birden küçükse ölçeğe göre azalan getiri vardır. Ölçeğe göre sabit getiri varsa üretim miktarındaki oransal artış girdi kullanımındaki oransal artışa eşittir demektir. Örneğin tüm girdiler iki kat artırıldığında üretim miktarı da iki kat artıyor demektir. Eğer çıktıdaki artış oranı girdilerdeki artış oranından daha az ise, bu duruma ölçeğe göre azalan getiri adı verilir.

Ortalama ürün, marjinal ürün ve toplam ürün arasındaki ilişkileri şöyle özetlenebilir:

Daha önceki bir kararla alınmış olan bir makine, başka bir kullanıma yönlendirilemiyor, kiralanamıyor ya da satılamıyorsa, batık maliyettir.

Ekonomi teorisinde doğrudan şirket kasasından ödenen maliyetlere açık maliyet denir.

Bir kişi örneğin kendi firmasını işletmekle aylık 2000TL bir kazançtan olmuştur. Bu o kişinin kendi işletmesinin başında bulunmasının fırsat maliyetidir. Bu türden maliyetlere ise Örtük Maliyetler denir.

Örneğin bir hayvancılık işletmesinde, arazi, hayvan barınakları, makine ve donanım kısa dönemde sabit üretim girdilerini oluşturduğundan bunlara yapılan ödemeler sabit maliyetleri oluşturur. İşletme hayvan beslese de beslemese de bu maliyetleri ödemektedir. İşletmenin beslediği hayvan sayısını artırması bu maliyetleri artırmaz.

Örneğin bir hayvancılık işletmesinde yem, su, bakım işçiliği, veteriner ödemesi gibi maliyetler değişken maliyetlerdir ve beslenen hayvan sayısı artıkça bu maliyetler de artacaktır.

Maliyet eğrileri arasındaki ilişkileri şöyle özetlenebilir:

Firma, hangi miktarda satış yapmalıdır ki kârı maksimum olsun? Firmanın bu soruya cevap verebilmesi için satış miktarının bir birim daha artırdığında toplam satış gelirinin nasıl değişmekte olduğunu bilmesi gerekir. Bu kavrama Marjinal Hasılat (MR) denir. Marjinal hasılat, firma bir birim daha satış yaptığında toplam hasılatının nasıl değiştiğini gösterir.

Marjinal ürün, emek kullanımı bir birim artırıldığında toplam ürün miktarında ne kadar değişme olacağını gösteren ilişkidir.

İnsanların yaşamlarını sürdürebilmek için çeşitli mal ve hizmetlere ihtiyaçları vardır. Bu mal ve hizmetler firmalar tarafından üretilirler. Firmalar tarafından üretilen bu mal ve hizmetlere firmaların çıktıları ya da ürünleri diyoruz. Firmalar bu üretimi gerçekleştirebilmek için emek, sermaye, toprak ve ara mallar kullanırlar. Firmaların kullandığı bu kaynaklara üretim girdileri diyoruz. Doğru cevap E seçeneğidir.

Marjinal Ürün ise emek kullanımı bir birim artırıldığında toplam ürün miktarında
ne kadar değişme olacağını gösteren ilişkidir. Emeğin marjinal ürünü (MPL),

Son işçinin marjinal ürünü için üretim düzeyi farklarını işçi sayısının farkını bölmemiz gerekiyor.

MPl= 600-440/5-4

160

Marjinal ürün eğrisi, toplam ürün eğrisinin dönüm noktasına kadar yukarı eğimlidir, bu noktada maksimuma ulaşmakta ve daha sonra ise aşağı doğru eğimli olmaktadır.

Marjinal ürün eğrisi ortalama ürün eğrisinin üstünde iken ortalama ürün eğrisi pozitif eğimlidir.
3. Ortalama ürün eğrisinin maksimum olduğu noktada ortalama ürün marjinal ürüne
eşittir.
4. Marjinal ürün ortalama ürünün altında
iken ortalama ürün aşağı eğimlidir
5. Marjinal ürün sıfır olduğunda toplam ürün
maksimuma ulaşmıştır.

Ekonomi teorisinde maliyet bir şeyi elde etmek için vazgeçmek zorunda olduğumuz diğer alternatifler cinsinden tanımlanır ve bu kavrama Fırsat Maliyeti adı verilir. Fırsat maliyeti firma açısından bir girdinin en iyi ikinci alternatifinde kullanılmamasından kaynaklanır.

Daha önceki bir kararla alınmış olan bir makine, başka bir kullanıma yönlendirilemiyor, kiralanamıyor ya da satılamıyorsa, batık maliyettir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Maliyet eğrileri arasındaki ilişkileri şöyle özetleyebiliriz.
1. Toplam Maliyet eğrisi (TC), Toplam Sabit
Maliyet (TFC), ve Toplam Değişken Maliyet (TVC) eğrilerinin dikey olarak toplanmasıyla bulunabilir.
2. Ortalama Maliyet eğrisi (AC), Ortalama Sabit Maliyet (AFC), ve Ortalama Değişken
Maliyet (AVC) eğrilerinin dikey olarak toplanmasıyla bulunabilir.
3. Ortalama Sabit Maliyet (AFC) eğrisi üretim
miktarı arttıkça sürekli azalmaktadır.
4. Ortalama Maliyet (AC) ve Marjinal Maliyet (MC) eğrileri üretim miktarı artırıldıkça
önce azalmakta, bir minimuma ulaşmakta
sonra artmaktadırlar.
5. Marjinal Maliyet eğrisi (MC), Ortalama Maliyet (AC) eğrisinden daha önce minimuma
ulaşmaktadır

Uzun dönem ortalama maliyet eğrisi LAC dikkatle incelenirse, bu eğrinin kısa dönem maliyet eğrilerini alttan sardığını görülür. Bu özellikten dolayı, uzun dönem ortalama maliyet eğrisine zarf eğrisi adı verilmektedir.

Muhasebe maliyetlerinde yalnızca açık maliyetler göz önüne alınırken, ekonomik maliyetler kavramının bir kaynağın tüm fırsat maliyetlerini içermesi gerektiğinden söz etmiştik. Doğru cevap A seçeneğidir.

Firma satışlarını son birimi marjinal hasılatının marjinal maliyetine eşit olduğu noktada durdurmalıdır. Kâr maksimizasyonu için genel kural firmanın,

MR = MC olduğu noktada üretim yapmasıdır.