İKTİSADA GİRİŞ I

İktisadi düşünme tarzının temel ilkesi alıcıların rasyonel davrandıkları ilkesidir. Rasyonel davranış, tercih yapmak veya karar almak durumunda olan bir iktisadi birimin kendi hedefine uygun biçimde hareket etmesidir. Doğru cevap A'dır.

Marjinal analiz, mevcut şartlar değiştiğinde ortaya çıkacak durumun incelenmesidir. Örneğin; bir öğrenci iktisat çalışmak için haftada 5 saat yerine 6 saat ayırmaya karar verdiğinde marjinal analize göre hareket ediyor demektir. Doğru cevap E'dir.

İktisadın ne olduğunu belirlemeye çalışan ve değer yargısı içermeyen bölümüne pozitif iktisat denir. Doğru cevap A'dır.

Normatif iktisat, toplumsal refahın en üst düzeyde sağlanabilmesi için ne olması gerektiğini inceler. Doğru cevap B'dir.

Kaynaklar; mal ve hizmet üretiminde kullanılan doğa ya da insanlar tarafından sağlanan tüm araçlardır. Doğa tarafından sağlanan kaynaklar; su, petrol, mineraller, vahşi yaşam, orman vb. binlerce varlığı içerir. Tüm bu doğal kaynakları ifade etmek için toprak terimi kullanılır.

Fırsat Maliyet: Alternatif maliyet olarak da adlandırılan fırsat maliyeti, kısaca bir kararı uygularken vazgeçilen karar şeklinde tanımlanabiliriz.

İyi işleyen bir piyasada bir malın fiyatı ile fırsat maliyeti arasında çok yakın bir ilişki vardır. Bir malı satın almak için vazgeçtiğimiz TL miktarı o mal için parasal fiyattır.

Üretim imkânları sınırı;
Mevcut üretim faktörleri ve üretim teknolojisi veri iken belirli bir dönemde ekonominin maksimum düzeyde üretebileceği çeşitli çıktı (ürün) bileşimlerini gösteren eğridir.

Mevcut üretim faktörleri ve üretim teknolojisi veri iken belli
bir dönemde ekonominin maksimum düzeyde üretilebileceği
çeşitli çıktı bileşimlerini gösteren eğri üretim imkânları
sınır eğrisidir. Bu eğri üzerinde olunabilmesi için tüm kaynaklar
en etkin biçimde kullanılmalıdır. Artan fırsat maliyeti
nedeniyle orijine göre içbükey çizilir. Artan fırsat maliyeti bir
malın daha fazla üretilmesi için diğer maldan artan miktarlarda
vazgeçilmesi gereken bir durum olarak tanımlanır.

Belirli bir zaman diliminde, bireyin diğer mal ve hizmetlerden olan tüketimi sabit iken, bir malın çeşitli miktarlarının tüketilmesi sonucu ulaşılan tatmin düzeyi toplam fayda olarak tanımlanır ve TU harfleriyle sembolleştirilir.

Bu sistemde temel koordinasyonu piyasada belirlenen fiyatlar sağlar. Bu yüzden serbest piyasa sistemine çoğu kez fiyat sistemi de denir.
Serbestçe oluşan fiyatlar piyasa ekonomisinde önemli roller üstlenirler. Bunlar:
• Fiyatlar, neyin üretileceği ve tüketileceği konusunda sinyal görevi üstlenirler.
• Fiyatlar, insanların tüketimlerine ve üretimlerine yönelik teşvik mekanizması oluştururlar.
• Fiyatlar, bölüşüm mekanizması üzerine önemli görev üstlenir

Kumanda Ekonomileri Sistemi
Kumanda ekonomileri ya da merkezi plan ekonomilerinde, temel ekonomik sorulara ilişkin kararlar merkezi otorite tarafından alınır. Hükümetin kontrolünü elinde bulunduranlar merkezi plan çerçevesinde insanların ne yapacağını, üretim ve tüketim tercihlerini ve gelirin bölüşümünü kontrol altında tutarlar.

Fayda: Bireyin tüketilen mal ve hizmetten elde edeceği memnuniyettir. İktisatçılardan bir kısmı faydanın ölçülebileceğini öne sürmüşlerdir. Faydayı
ölçmek için “util” adı verilen bir birim ya da doğrudan parayı kullanmışlardır. Bu gruba sayısalcılar ya da kardinalistler denilmektedir. Diğer tarafta ise faydanın ölçülemeyeceğini ileri süren sırasalcılar ya da ordinalistler vardır.

Marjinal fayda ise, belirli bir zaman diliminde bir maldan; örneğimizdeki lahmacundan,
bir birim daha fazla tüketilmesi sonucunda ortaya çıkan toplam faydadaki değişme
olarak tanımlanır. Kısaca ilave tüketilen birimin sağladığı fayda marjinal fayda olup, MU
harfleriyle sembolize edilir.

İktisat: Kıtlık koşulları altında yapılan tercihlerin incelenmesidir.

Kıtlık: Bir şeyin mevcut miktarının arzulanan miktarı karşılamakta yetersiz kaldığı durumdur.

İşgücü: Mal ve hizmetlerin üretilmesinde insanlar tarafından harcanan zaman

Çalışanların sahip olduğu bilgi ve beceri beşeri sermaye olarak adlandırılır.

Ekonmik aktörler: Hane halkları, firmalar ve devlettir.

Mal ve hizmetlarin alınıp satıldığı piyasalar ürün piyasalarıdır.