İKTİSADA GİRİŞ I - Deneme Sınavı - 7

Kaydi para yaratılması süreci ile ilgili vurgulanması gereken önemli bir nokta şudur. Yaratılan kaydi paranın ekonomidekileri daha zengin hale getirdiği anlamına gelmez. Kredi olarak verilen kaydi para, kredi alan müşterinin bankaya olan borcudur. Yani yaratılan şey bir zenginlikten ziyade bir borç alacak ilişkisidir. Bununla birlikte, para arzındaki artış ekonomiyi daha likit hale getirmiştir. Artık ekonomide ödemeler için kullanılabilecek daha fazla para vardır. Doğru cevap D’dir.

Bankalar ellerindeki rezervlerin hepsini kredi olarak veremezlerse ve bir kısmını atıl rezerv olarak tutarlarsa yaratılan kaydi para miktarı azalacaktır. Doğru cevap A’dır.

Merkez bankaları ekonomi için çok önemli roller üstlenmişlerdir. Günümüzde merkez bankalarının temel hedefi, enflasyona neden olmadan hızlı bir ekonomik büyüme sağlanmasıdır. Merkez bankaları bu temel hedefe üstlendiği işlevleri yerine getirerek ulaşmaya çalışır. Merkez bankalarının üstlendikleri başlıca işlevleri aşağıdaki gibi sayabiliriz:

Madeni paralar ise Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından basılır. Doğru cevap C’dir.

Merkez bankaları ekonomik büyümenin sağlanabilmesi için gerekli para politikalarının uygulanmasından sorumludur. Para politikalarının uygulanması pratikte para arzının kontrolü ile gerçekleşir. Merkez bankasının para arzını kontrol etme çabaları para politikası olarak adlandırılır. Merkez bankası, ekonomideki para arzını kontrol edebilmesi için gerekli bir takım araçlara sahiptir. Bu araçlar zorunlu rezerv oranları, açık piyasa işlemleri ve reeskont oranlarıdır. Doğru cevap C’dir.

Bankaların ellerindeki ticari senetleri vadesinden önce merkez bankalarına kırdırarak likidite elde etmelerine reeskont kredileri adı verilir. Reeskont kredisi kullanan banka, rezervlerini artırmış olmaktadır. Böylece para arzında bir artış meydana gelecektir. Merkez bankası bu krediler için uyguladığı faiz oranını değiştirerek bankaların rezerv miktarlarını etkileyebilmektedir. Reeskont kredilerine uygulanan faiz oranı, reeskont oranı olarak adlandırılır. Doğru cevap C’dir.

Fisher paranın dolaşım hızını şu şekilde ifade etmiştir: V = PY / M .Paranın dolaşım hızı nominal gelirin, yani nominal GSYİH’nin para arzına bölünmesiyle elde edilir. Fisher’e göre paranın dolaşım hızı, insanların bir dönemde kaç kez maaş aldıklarına, kaç kez alışveriş yaptıklarına, yani ne sıklıkla ticari işlem yaptıklarına bağlıdır. Fisher’in miktar teorisi, paranın dolaşım hızının sabit olduğunu ileri sürmektedir. Buna göre sağ taraftaki değişkenlerden biri değiştiği zaman diğer değişkenler de V sabit kalacak şekilde değişecektir. Doğru cevap C’dir.

Öngörülemeyen ödemeleri gerçekleştirebilmek amacıyla bulundurulan para miktarı, ihtiyat amacıyla para talebini oluşturur. İhtiyat amacıyla para talebi gelire bağlıdır ve gelir arttıkça artacaktır. Doğru cevap E’dir.

Mal ve hizmetlerin başka mal ve hizmetlerle değiş tokuş edilmesine trampa veya takas adı verilir

10*(10-1)/2=45

Likidite: Herhangi bir varlığın nakit paraya, diğer varlıklara, mal veya hizmete dönüştürülebilme kolaylığı olarak tanımlanır.

Tasarrufların zaman içerisinde birikmesiyle oluşan değere ise servet adını veriyoruz.

En likit olan varlık nakit paradır. Ondan sonda vadesiz mevduat ve vadeli mevduat gelmektedir. En az likit olanlar ise gayrimenkullerdir.

En likit olan varlık nakit paradır. Ondan sonda vadesiz mevduat ve vadeli mevduat gelmektedir. En az likit olanlar ise gayrimenkullerdir.

TCMB tanımına göre, dar tanımlı para arzı olarak bilinen M1, dolaşımdaki nakit para ve vadesiz mevduatların (Türk lirası + yabancı para) toplamından oluşur. Doğru yanıt E'dir.

“Sikke” adı verilen ve altın, gümüş gibi değerli maden içeren madeni paraların uzun bir tarihi vardır. Bu konudaki en eski bulgular, Anadolu’da yaşamış bir topluluk olan Lidyalıların M.Ö. 7. yüzyılda altın ve gümüşten madeni para bastıklarını göstermektedir.

Kâğıt paralar tarihte ilk olarak M.S. 800 yıllarında Çin’de kullanılmıştır.

Kaydi para çarpanının rezerv oranının tersidir, dolayısıyla 100/4=25. Mevudatlarda 1000₺ tutarında bir artış (1000₺*25)=25000₺ kaydi para yaratılmasına neden olur?

Paranın üç temel işlevi vardır: değişim aracı olması; hesap birimi olması ve değer muhafaza aracı olması.

Fiziksel olarak da bir değer ifade eden konut, arsa ve tarla gibi gayrimenkuller; altın ve gümüş gibi değerli metaller; elmas gibi değerli taşlar veya otomobil gibi dayanıklı tüketim mallarına reel varlıklar adını veriyoruz.

En likit olandan olmayana sıralama:

I.Kağıt ve madeni para (nakit)

II.Vadesiz mevduat

III.Vadeli mevduat

IV.Kısa vadeli hazine bonosu

V.Hazine tahvili

VI.Gayrimenkul