İKNA EDİCİ İLETİŞİM

İnsanların günlük hayatta konuşarak gerçekleştirdiği sözel iletişim %7 oranındadır, geri kalan %93’lük kısımda insanlar sözsüz iletişimi kullanmaktadır. Sözsüz iletişim öğeleri olan ses %38 oranında kullanılırken, beden hareketleri %55 oranında kullanılmaktadır.

Sözsüz anlamda iletişim kurabileceğimiz çeşitli kanallar bulunmaktadır. Yukarıdaki maddeler sözsüz iletişim açısından insanların kullanageldiği kanalları açıklamaktadır.

Sözsüz iletişimde beden dili kullanılarak iknaya ilişkin olumlu bir etki yaratması amaçlanmaktadır. Sözsüz iletişimle ikna süreci başarılı kılınmaya çalışılmaktadır.

İkincil jestler denilmektedir. Bunların çoğu toplumsal bir anlam taşımamaktadır. Çünkü bunları alıştığımız için hatta belirli bir nedeni olmadan yaparız. Elbette, belirli bir duyguyu daha yoğun yaşarken, kendimize özgü jest ve mimikler yapabiliriz.

Jestler ve mimikler diğer kişilerin görsel sinyaller gönderen hareketleridir. Jest ve mimiklerimizin anlamını doldurması için duygu ve düşüncelerimiz ile ilgili değer taşıması gerekmektedir.

Sosyal jestler bulunduğumuz ortama uymak için, bulunduğumuz durumdan daha farklı bir yüz ifadesini takınmaktır.

Anlatım jestleri hayvanlarla da ortak olan biyolojik kökenli jestlerimizdir ve altı tanedir; mutluluk, korku, öfke, hayret, üzüntü, tiksinti.

Mimik jestleri bir objeyi ya da hareketi kusursuz taklit etmek için kullandığımız jestlerdir. Tiyatro, taklit ve şematik olmak üzere üçe ayrılır.

Açık eller cömert, sır saklamayan, olduğu gibi görünen anlamını taşımaktadır. Kapalı eller cimri, duygu ve düşüncelerini kendine saklayan anlamını taşımaktadır. Yarı açık eller ne cimri ne cömert, sır saklayabilen akılcı anlamını taşımaktadır. Cansız eller dalgın, iyi düşünemeyen anlamını taşımaktadır.

Kaynak, ayaktaysa duruyorsa, omurgası ve omuzları ile canlı, sağlıklı bir duruş sergilemeli; yine monotonluk yaratmamak için konumunda ufak değişiklikler yaparak iletişim kurmalıdır.

Kültürümüzde, resmi olmayan mesafe, ortalama 50 cm ya da 1 m. arasındadır.

Kamusal Mesafe: Bu mesafe tipine, konuşmacıların dinleyicilerden  yaklaşık 4,5-7,5 m. kadar ya da daha fazla uzakta olduğu kamusal konuşma durumlarında sıkça rastlanır.

Sosyal ya da Resmi Mesafe: Bu tip mesafe, resmi fakat kamusal olmayan durumlarda, örneğin görüşme ve komite haberlerinde kullanılır. İknacı, bu durumlarda tarz olarak resmiyse de, güzel konuşma sanatını kullanma gereksinimi duymaz.

Samimi Mesafe: İnsanlar, söylendiklerinde ya da sevgiyle fısıldaştıklarında, başkalarının kulak misafiri olmasını istemediklerinde bu mesafeyi kullanırlar.

Psiko Linguistik susma; dilin gramatik yapısının getirdiği susmadır. (birine bir şey anlatırken yavaş yavaş anlatma ve gerekli yerlerde duraklama).

Etkileşimsel susma; birbirini yeni tanıyan kimselerin ilk kim konuşacak diye bekleme süresi ya da üst alt ilişkisi olan kimselerin konuşmaya başlamak için bekleme süresi veya bir kişi konuşurken onu dinleme, anlama ve daha sonra cevap vermek üzere geçen zamandır.

Akıl yürütme ile ilgili susma: Hedefin, kaynağın söylediklerini anlamaya ve yorumlamaya, amacını kavramaya yönelik sessizliğidir.

Denetim kurma amacıyla susma: Dikkati çekmek ya da otoriteyi gerçekleştirmek için yapılır. Bu tip susma biraz sonra verilecek iletinin önemini vurgulamak için gerçekleştirilebileceği gibi, kişinin kendi önemini ve gücünü hissettirmek için başvurabileceği sessiz yollardan biridir.

Kırmızı gibi sıcak renkler heyecanı ve duyguların yoğunluğunu arttıran uyarıcı bir etki yaratmaktadır. Mavi gibi soğuk renkler sakinleştirici, dinlendirici ve rahatlatıcı etkiler yaratmaktadır. Deodorant, sabun ya da parfüm ambalajlarında çoğunlukla çiçek kokuları için  pembe renk kullanılır. Amerika’da içecekler çoğunlukla kırmızı ile ilişkilendirilmişken, Kore ve Japonya’da daha çok sarı ile ilişkilendirildiği saptanmıştır.

Sözsüz iletişim iletişim yokluğunu olanaksız kılar. İnsanlar beden dili, ses kullanımı, sessizliğin kullanımı, dinleme ve susma, giyim ve kuşam, dokunma ve temas, zaman kullanımı ile karşılarındaki insanlara devamlı bir mesaj verirler.

Araştırmacı Albert Mehrabian’ın (1971) ifade ettiğine göre, yüz ifadelerinin ve ses tonu, hız gibi ses özelliklerinin doğru kullanılması durumunda, sözel iletişim, yani sözcükler kullanarak; konuşarak gerçekleştirilen iletişimin oranı %7, geri kalan %93’lük kısımda ise, tamamen sözsüz etmenler kanalıyla iletişim sağlanmaktadır. Mehrabian, iletişimde kullanılan sözel ve sözel olmayan etmenler ve etkileri yüzde(%) olarak ifade etmiştir. Bunlar:

 Sözel İletişim: sözcükler…………………%7

Ses: Ton, ritim, yükseklik………………..%38

 Beden Hareketleri: Yüz ifadeleri………....%55

Çevre (mimari ve mobilya) , Mark Knapp’ın sözel olmayan iletişim açısından insanların kullanageldiği sekiz kanalından birisidir.

Yüksek perdeli sesler heyecanı ifade ederken; kimi zaman düşük perdeli ama gergin sesler de sinirliliği ifade ederler, Sözlü iletişimle ilgilidirler.

İnsan jestleri, yüz bölgesindeki kasların çalıştırılması ile gerçekleşmektedir. Başlıca yüz ifadeleri, alın, dudaklar, kaş ve göz hareketlerinden oluşmaktadır. Leather sözsüz iletişimde en önemli mesaj aktarma bölgesinin, yüz olduğunu iddia etmektedir (Leather, 1986; 19). Yüz ifadeleri belli ve tanıdıktır. Bunlarda ufacık bir değişme algılanan anlamda büyük farklılıklar yaratabilir. Örneğin gözbebeğindeki genişleme oranı, göz kırpma oranı kişinin dikkati, duyguları ve ilgisi hakkında çok geniş bilgi

Esas olarak anlatıma katkıda bulunmayan ve kendiliğinden refleks olarak ortaya çıkan bu hareketlere ikincil jest ve mimik adı verilmektedir. Bunların çoğu toplumsal bir anlam taşımamaktadır. Çünkü bunları alıştığımız için hatta belirli bir nedeni olmadan yaparız. Elbette, belirli bir duyguyu daha yoğun yaşarken, kendimize özgü jest ve mimikler yapabiliriz. Hangi duygusal durumda olduğumuz önemlidir. Yalnız değilsek yanımızdakiler, bunlardan bizim hakkımızda düşünceye sahip olurlar. Bazen ikincil jestleri bilinçli olarak, sadece onlarla mesaj iletmek için kullanırız. Böyle durumlarda ikincil jest olmaktan çıkıp, esas jeste dönüşürler. Örneğin: istemediği halde eşi camı açmış olan biri hapşırdığında olabildiğince güçlü ve açık hapşırır. Burada hapşırık esas jesttir.

Şematik jestler: Kısaltma veya özetlemeyle ilgili taklitlerdir. Bir durumu en göze çarpan yönüyle ifade etmektir. Olmayan sigarayı içmek, elle ateş etmek bunlara örnektir. Bazı bilim adamları, bu jestlerin de evrensel olduğunu iddia etmiştir. Fakat birçok araştırmacı kültürün getirdiği farklılıklar olduğunu söylemiştir.132

El hareketleri ve yorumları;

Açık eller (cömert, sır saklayamayan, olduğu gibi görünen)

Kapalı eller (cimri, duygu ve düşüncelerini kendine saklayan)

Yarı açık eller (ne cimri ne çok cömert, sır saklayabilen, akılcı)

Cansız eller (dalgın, iyi düşünemeyen)

Canlı eller (akılcı, kararlı) olarak yorumlanır.

İknacının otururken ya da ayaktayken, hareketliyken ya da hareketsizken, bedeninin aldığı şekline Duruş / Postür denir. Omurganın ve omuzların ne çok serbest ne de çok gergin tutulması gerekmektedir. Üzgünlük, bıkkınlık, gerginlik, rahatlık gibi saptamalar bedenin aldığı şekil yani duruşa bakılarak değerlendirilmektedir.

Eğik bakışlar: Üzüntü ifade eder.