II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

Millî Edebiyat Hareketinin hangi tarihler arasında devam eden bir edebiyat olduğu konusunda bir sonuç değerlendirmesi yapmak gerekirse; 1911 ile 1922 arasının daha kabul edilebilir olduğu anlaşılıyor.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur.

Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır. Türk milliyetçiliği ile ilgili söylemlerini makaleleri yoluyla olduğu kadar şiirleriyle de anlatmaya çalışır.

Şiirde ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin (1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’ten başka Fuad Köprülü (1890-1966), Mithat Cemal (Kuntay, 1895-1956), Halide Nusret (Zorlutuna, 1901-1983), Şükûfe Nihal (Başar 1896-1973), Faruk Nafiz (Çamlıbel, 1898-1973), Enis Behiç (Koryürek, 18921949), Orhan Seyfi (Orhon, 1890-1972), Halit Fahri (Ozansoy, 1891-1971), Yusuf Ziya (Ortaç, 1895-1967) önde gelen temsilcilerdir.

Millî Edebiyat yılları tiyatro sanatı açısından dikkat çekicidir. Özellikle de Meşrutiyet sonrasında Vatan piyesi başta olmak üzere Namık Kemal’in vatan ve hürriyet temasını işleyen diğer oyunları da sergilenmiş ve bir müddet büyük ilgi uyandırmıştır.

Millî Edebiyat Hareketi’nin fikri zeminini Batıcılık, Osmanlıcılık, İslamcılık ve milliyetçilik hep birlikte oluştururlar. Çünkü bunların
her biri, dönem aydınlarının Osmanlı’nın kötü gidişini durdurmak için önerdikleri kurtuluş çareleridirler. Fakat şüphesiz ki Millî
Edebiyat Hareketi’nin fikrî zeminini Milliyetçilik/Türk Milliyetçiliği (Türkçülük) gayretleri oluşturur.

Milliyetçilik Fransız İhtilalinin sonucu olarak dünyaya yayılmış modernist bir ideolojidir.

Bütün bunların yanında 1876 Kanun-ı Esasî’sine resmî dilin Türkçe olduğu maddesi yerleştirilmiştir. Bu çalışmalara Kazan’da Tatarların gerçekleştirdikleri aydınlanma hareketi ile Kırım’da İsmail Gaspıralı’nın ‘Dilde fikirde işte birlik’ sloganıyla çıkardığı Tercüman gazetesinin İstanbul’a yansıyan etkilerini de eklemek gerekir.

1861’de Şinasi Agâh Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahval’i, 1863’te ise tek başına Tasvir-i Efkâr’ı çıkarmıştır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu’nda çıkan ilk özel gazetelerdir.

İkdam 1894’te “Türk gazetesidir” sloganıyla yayımlanmaya başlar.

Konuyla ilgili olarak fikir beyan edenlerin düşüncelerine bakılırsa Millî Edebiyat’ı 1908 ile başlatmayı uygun bulanlar varsa da 1911 olarak kabulü daha yaygındır.

Millî Edebiyat Hareketinin tamamlanma tarihi ise genellikle 1922 veya 1923 olarak düşünülmektedir. Bu görüş sahiplerinin hepsi de sonlanma tarihi olarak bir edebiyat olayını değil, fakat edebiyatın toplumdaki değişimleri yansıttığı görüşünden hareketle 1922 İstiklâl Savaşı’nın tamamlanmasını veya 1923 Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu esas almaktadırlar

Bu anlayışla Millî Edebiyat’ın başlangıç tarihi 1911 olarak kabul edilirken 19 yüzyıl sonundaki Mehmet Emin’in Türkçe Şiirler’i, hatta daha öncesinden Namık Kemal’in çalışmaları bir ön hazırlık olarak alınabilir

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur. Öncüleri ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin (1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’dir. Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur. Öncüleri ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin (1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’dir. Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır.

Millî Edebiyat yılları tiyatro sanatı açısından dikkat çekicidir. Özellikle de Meşrutiyet sonrasında Vatan piyesi başta olmak üzere Namık Kemal’in vatan ve hürriyet temasını işleyen diğer oyunları da sergilenmiş ve bir müddet büyük ilgi uyandırmıştır.

1861’de Şinasi Agâh Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahval’i, 1863’te ise tek başına Tasvir-i Efkâr’ı çıkarmıştır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu’nda çıkan ilk özel gazetelerdir.

1861’de Şinasi Agâh Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahval’i, 1863’te ise tek başına Tasvir-i Efkâr’ı çıkarmıştır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu’nda çıkan ilk özel gazetelerdir.

Zira Gökalp 1923’te yayımlanan Türkçülüğün Esasları’ında Turan’ın Türklüğün uzak bir mefkuresi olduğunu ve ancak kültür sahasında gerçekleşebileceğini belirtir.