II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

Bu şairler arasında Şahabettin Süleyman, Fecr-i Ati'den sonra herhangi bir edebiyat hareketine katılmamıştır. Diğer iki şair ise Milli Edebiyat Hareketi'ne dahil olmuşlardır. Doğru cevap B'dir.

Her türlü edebî yönelişin gerek şekil, muhteva, gerekse dil ve üslup ile ilgili birtakım tercihleri vardır. Fakat bu tercihler hiçbir edebî oluşumda mutlak özellik olarak görülemez. Bir metin bazı taraf­larıyla bir oluşumu tam anlamıyla temsil ederken diğer bazı taraf­larıyla ilgili grubu temsilde zayıf kalabilir. Söz gelişi Fecr-i Âtî’nin siyasi temaları tercih ettiği asla söylenemez.

Fecr-i Âtî şairi marazi, melankolik ve platonik, maddeden uzak bir beşerî aşkı terennüm eder. Fecr-i Âtî şairinin en çok işlediği iki temadan biri aşk, diğeri tabiattır. Onun dilindeki aşk, doğrudan doğruya beşerî bir aşktır. Yani edebiyatımızın önceki dönemlerinde varlığı ifade edilen Tanrı aşkı, vatan aşkı, millet aşkı gibi toplumsal bir anlamı bulunduğu söylenemez. Bu aşk tamamen beşerîdir ve sadece ferdî plandadır.

Haşim’in daha sonraki şiirlerinde de göreceğimiz ay ışığıyla renk cümbüşüne kavuşan su ve bin bir türlü hayale müsait esrarengiz gecenin süslediği, yaşanılan âlemden çok farklı şairane tabiat tabloları yanında platonik bir aşkın motifi olan sevgili ile Şi’r-i Kamer serisindeki soluk benizli, hassas ve müşfik anne hayali arasında mühim benzerlik vardır. İşte bu unsurlar, aynı zamanda Fecr-i Âtî’nin şiirdeki tercihleridir. Yukarıda alıntıladığımız metinde anlattığı ve peşinde olduğu şiire asıl, Göl Saatleri’nde rastlarız. 1921’de yayımlanan kitapta 1909-1915 arasında söylediği şiirleri toplanmıştır. Fecr-i Âtî mensubu olarak yazdığı şiirler bu eserindedir. Bunlar arasında O Belde ve Yollar adlı serbest müstezatlar, diğer Fecr-i Âtîcilerin de tarif ettiği fakat ulaşamadığı şiirlerdir.

Fecr-i Âtî’de yer alan Yakup Kadri ve Refik Halit, Ali Canip, Mehmet Ali Tevfik,Fuat Köprülü, Celal Sahir, Hamdullah Suphi gibi isimleri daha sonra Millî Edebiyat hareketi içinde göreceğiz. Buna karşın Fecr-i Âtî dışında herhangi bir edebî zümreyekatılmamış olan Ahmet Haşim,Tahsin Nahit ve MehmetBehçet, Şahabettin Süleyman gibi isimler de vardır.

Fecr-i Âtî mensupları, aralarına Edebiyat-ı Cedide’den katılan iki şair (Celâl Sahir ve Faik Âli) istisna sayılırsa, topluluğu kurduklarında 19-24 yaşları arasındadırlar.

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ahmet Haşim kadar başarılı olamayacağı düşüncesiyle şiiri bırakmıştır. sasen Fecr-i Âtî içindeyken edebiyata toplumsal fayda görevi yüklemesi, onu Millî Edebiyat hareketine yaklaştırmıştır. Millî Edebiyat Hareketine katıldıktan sonra şiirleriyle değil, daha ziyade hita­betiyle tanındı. Söz konusu hitabeleri Dağ Yolu (1. kitap 1928, 2. kitap 1931) ve Günebakan (1929) adlı kitaplarında toplanmıştır.

Fecr-i Âtîciler, şiir anlayışı bakımından Edebiyat-ı Cedide’den Cenap Şahabettin’in tanıdığı Sembolizm’i tercih etmişlerdir.

Sembolizm: Realizm’in (Gerçekçilik) şiirdeki görünümü olan Parnasizm’e tepki olarak doğan anlayış. Onlara göre şiir tabiat gerçeğini değil ruhumuzun dalgalanmalarını yansıtmalıdır. Şiir kelimelerle oluşturulmuş bir musiki parçasıdır.

Fecr-i Âtî’nin en göze çarpan özelliklerinden birisi kelime kadrosunda seçici olmalarıdır. Edebiyatın asıl malzemesi olan dil bahsinde onlar da Edebiyat-ı Cedideciler gibi davranarak, kelimelerin milliyetine değil ses kıymetine ve anlatılmak istenen kavramı ifadedeki kudretine önem verdiler. Böyle bir tercih onları da Edebiyat-ı Cedideciler gibi ahenk uğruna Arapça ve Farsça sözlüklerin kıyısında köşesinde kalmış bir yığın kelime kadrosunu Türkçeye sokma gayretine götürdü.

Fecr-i Âticilerin severek kullandıkları özel kelime kadrosu, ahenktar olmanın yanı sıra nezaket, nezahet ve zarafet ifade eden son derece yumuşak, zarif kelimelerdir. Söz konusu kelimelerden çok kullanılanları sayalım: Mesa (akşam), şeb (gece), melâl (hüzün), matem, miyah (sular), “lahn” (nağme), mîna (şarap şişesi, cam, billur, gümüş üzerine nakşedilen lacivert veya yeşil renkli sırça), cevf (boşluk), nücûm (yıldızlar), erganun, erguvanî, nef­tî (neftrenkli), zehebî (altun renginde), zulmet, mehtâp, rüya, rûh, ervâh, riyâh (rüzgâr), elmas, çiçek, ye’s, nûr, akşam, ilâhe, mülhime (ilham perisi) gibi kelimeler onların çok severek kullandıkları söz servetindendir. Fecr-i Âtî şairleri, daima renkli hayat sahnelerini, tabiat manzaralarını dille canlandırmaya gayret etmişlerdir.

Fecr-i Âtî’nin en göze çarpan özelliklerinden birisi kelime kadrosunda seçici olmalarıdır. Ahenk uğruna Arapça ve Farsça sözlüklerin kıyısında köşesinde kalmış bir yığın kelime kadrosunu Türkçeye sokma gayretindedirler.

Fecr-i Âtî şairleri, daima renkli hayat sahnelerini, tabiat manzaralarını dille canlandırmaya gayret etmişlerdir. Gerçekçi bir şekilde değil, yarı kapalı, hülyalı bir şekilde ifade etmişlerdir bu nedenle IV. Şıkkı doğru değildir.

Fecr-i Âtî mensubu, şiiri öncelikle kelimelerle yapılmış bir musiki parçası olarak görür. Kelimelerin ses kudretine çok değer vermeleri bu musikiyi yakalayabilme çabasının tabii bir sonucudur.

Onlara göre şiirde her şey apaçık söylenmemeli, yarı kapalı bir atmosfer bulunmalıdır.

Fecr-i Âticilerin severek kullandıkları özel kelimelerden olan "mesa" akşam anlamında kullanılmıştır.

Fecr-i Âtî topluluğu şairleri Ahmet Haşim, Tahsin Nahit, Mehmet Behçet, Emin Bülent, Celâl Sahir, Fâik Âli, Fuat Köprülü, Ali Canip, Hamdullah Suphi, Fazıl Ahmet, Mehmet Ali Tevfik, İbrahim Alaattin, Abdülhak Hayri, Nevin, Ahmet Samim ve Mehmet Rüştü’dür.

Fecr-i Âticilerin severek kullandıkları özel kelimelerden olan "mesa" akşam anlamında kullanılmıştır.

Fecr-i Âticilerin severek kullandıkları özel kelimelerden olan "melâl" hüzün anlamında kullanılmıştır.

Fecr-i Âticilerin severek kullandıkları özel kelimelerden olan "riyâh" rüzgar anlamında kullanılmıştır.

“Şi’r-i Kamer” serisi Ahmet Haşim'e aittir.

Fecr-i Âtî şiirini temsil kabiliyeti bakımından kusursuz şairimiz Ahmet Haşim (1885-1933)’dir.

Emin Bülend, Fecr-i Âtî’den başka bir edebî gruba katılmamıştır. Onlardan farklı olarak, ferdi konular yanında devrinin sosyal meselelerine ve millî ızdıraplara da açık bir sanatkârdır.

Ahmet Haşim ve Tahsin Nahit’ten sonra, Fecr-i Âtî şiirini temsil edebilecek olan üçüncü isim, Mehmet Behçet’tir. İlk kitabı Erganun (1911)’daki 56 şiirin ancak 10 tanesinde sosyal çizgi bulunabilir.