II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 21

Türkçe cem edatından başka katiyyen ecnebi cem edatları kullanılmayacaktır, der.

Yazı dilinin konuşma dilinde birleştirilmesi gerektiğini savunur.

“Yeni Lisan”, dilde uzun yıllar boyunca üzerinde çalışılmış ve düşünülmüş nihayet bir noktaya vardırılmış olan deneyimlerin üzerinden prensiplerini ileri sürer ve radikal kararlarla hareket etmez.

Yeni Lisana yapılan itirazlar şu noktalarda toplanabilir: Terkiplerin dilden atılması dilde bir yoksullaşmaya sebep olacaktır. Yeni Lisanın savunduğu dil, ancak bir bilim dili olabilir, bu dille sanat eserleri üretilemez. Dildeki sadeleşmeler ancak tabii bir şekilde gerçekleşebilir. Dile dışarıdan müdahale edilemez, oysa Yeni Lisancılar dile müdahale etmişlerdir. Yeni Lisancı gençlerin yaptığı sınırlı bir grubun dile müdahalesidir ve siyasal kaynaklıdır. Yeni Lisancılar tasfiyecidirler ve Türkçeyi tarihî dönemlerine döndürmek istemektedirler.

Türk Derneği (1908), Türk Yurdu (1911) ve Türk Ocağı (1912) tarihlerinde kurulmuştur.

Türk Yurdu Cemiyeti 31 Ağustos 1911’de Mehmet Emin, Ahmet Hikmet, Ahmet Ağaoğlu, Âkil Muhtar ve Yusuf Akçura gibi dönemin Türkçüleri tarafından kurulmuştur.

Genç Kalemler’den sonra milliyetçilik ve millî edebiyatla ilgili tartışmaların ve makalelerin yayın yeri artık Türk Yurdu dergisi olur. Zaman zaman düzenli yayımlanma periyodunu kaybetmişse de 15 günde ya da ayda bir sayı olarak yayımlanır.

Milli Edebiyat hareketi Nisan 1911’de Milli Edebiyatın beyannamesi sayılan “Yeni Lisan” makalesinin Genç Kalemler dergisinde yayımlanmasıyla başlar ve 1922
sonlarında İstiklal Savaşının bitimiyle tamamlanır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.

Mehmet Emin, ilk kitabı Fazilet ve Asalet’ten (1890) sonra yayımladığı Türkçe Şiirler’le modern Türk edebiyatında hece vezni ve sade Türkçe ile yazılmış şiirin öncülüğünü yapar. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Millî Edebiyat, yüzyıllara dağılmış çok uzun bir geçmişe sahip olan Türk edebiyatı tarihinin Osmanlı coğrafyasında 20. yüzyıl başlarının tarihî, siyasi ve fikrî hareketliliklerine paralel olarak gelişmiş bir edebiyat dönemini işaret etmektedir.

Millî Edebiyat ile aynı yıllarda, Nâyîler, Nev-yunanîlik ve Şairler Derneği gibi edebî gruplaşmalar da vardır.

20. yüzyıl başlarında bir ihtiyaç sonucu olarak ve hatta çok tabii bir oluşumla ortaya çıkan Millî Edebiyat, prensiplerini ve mensuplarını açıklayan bir beyanname ile yola çıkmamıştır.

1911’i kabul eden yaklaşım “Yeni Lisan” makalesinin Genç Kalemler dergisindeki yayımını esas almaktadır

Millî Edebiyat Hareketinin tamamlanma tarihi ise genellikle 1922 veya 1923
olarak düşünülmektedir. Bu görüş sahiplerinin hepsi de sonlanma tarihi olarak
bir edebiyat olayını değil, fakat edebiyatın toplumdaki değişimleri yansıttığı görüşünden hareketle 1922 İstiklâl Savaşı’nın tamamlanmasını veya 1923 Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu esas almaktadırlar.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur. Öncüleri ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin
(1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’dir.

Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır.

Reşat Nuri (Güntekin, 1889-1956) Millî Edebiyat’ın roman ve hikâyedeki temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Yahya Kemal (Beyatlı, 1884-1958) ve Mehmet Âkif (Ersoy, 1873-1936) Millî Edebiyat anlayışının içinde olmasalar ve vezin kullanımı gibi bir takım temel konularda ayrılsalar da dönem şiirinin kendini bulmasında etkili olmuş isimlerdir.

Türkçülüğün Esasları adlı eser Türkiye Cumhuriyet'in kuruluş felsefesini özetlemekle birlikte Ziya Gökalp'in eseridir.

‘Yeni Lisan’ hareketi 1911’de Selanik’te çıkmakta olan Genç Kalemler dergisinde başlar. Sadece dil ve edebiyat odaklıymış gibi görünmesine rağmen çalışmalarına, uzun yıllar boyunca farklı yayın organlarındaki devamlılığına ve yansımalarına bakılırsa aslında çok yönlü ilmî, fikrî ve siyasi boyutları olan bir harekettir.

‘Yeni Lisan’ hareketi 1911’de Selanik’te çıkmakta olan Genç Kalemler dergisinde başlar. Sadece dil ve edebiyat odaklıymış gibi görünmesine rağmen çalışmalarına, uzun yıllar boyunca farklı yayın organlarındaki devamlılığına ve yansımalarına bakılırsa aslında çok yönlü ilmî, fikrî ve siyasi boyutları olan bir harekettir. Öncü­leri Ömer Seyfettin, Ali Canip ve Ziya Gökalp’tır.