II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 14

Mehmet Âkif (Ersoy, 1873-1936), şiirlerinden başka 1908 sonrası gelişen fikir hareketleri içerisinde İslamcılık anlayışının temsilcisi olarak da önemli bir rol oynar. Çünkü o, etki alanı olarak sadece nesri değil aynı zamanda, hatta daha fazla, şiiri kullanmaktadır.

Aydemir (1918) adlı romanıyla dönemde adını duyuran Müfide Ferit (Tek, 1892-1971), aslında roman konusunda sınırlı bir eser sayısına sahip Yeni Lisan yolunun önemli eserlerinden birini vermiştir. Roman Halide Edip’in Yeni Turan’ından (1913) sonra Türkçü düşünce etrafından yazılmış ikinci romandır. Her iki romanın da birer kadın yazar tarafından yazılmış olması, kadınların bu düşünce içindeki yerlerini belirtmesi açısından dikkat çekicidir. Halide Edip Yeni Turan’da Türkiye Türklüğü üzerinde dururken Müfide Ferit Aydemir’le Asya Türklüğüne açılır. Bu sebeple İstanbul’dan başlayarak Asya’daki Türk dünyasına açılan roman, o günlerin insanına Ahmet Hikmet’in Gönül Hanım’ından daha önce Orta Asya Türklüğünü tanıştırır. Ancak “Döneminin birçok meselesine dokunan Aydemir uyandırdığı heyecana rağmen, tezli olmasından kaynaklanan kusurlar dolayısıyla
da hayli hırpalanmıştır”. Cevap C şıkkıdır.

Meşrutiyet sonrasında Fransa’dan dönerken Fransız şiirinin kendini yenileme yollarını Türk şiirine uygulama konusunda zihninde birtakım birikimler de getiren Yahya Kemal, bir yandan da tarihin içinde Türk’ün yerini aramakla meşguldür.

Sorel’in “Dünyada henüz keşfedilmemiş iki şey vardır: Coğrafyada kutup ve tarihte Türklük” cümlesiyle Julian’ın toprağa bağlı milliyetçilik görüşünü ifade eden “Fransız toprağı bin yılda Fransız milletini yarattı” cümlesi, Yahya Kemal’in düşüncesinin temellerini

Genç Kalemler dergisi Balkan Savaşlarının başlaması ve yazarlarının Balkan Savaşına katılmak için dergiyi tatil etmesi üzerine yayımını 15 Ekim 1912 tarihli dördüncü cildin 27. sayısı ile durdurur.

Yeni Lisan yazarları arasında yer alan Yakup Kadri, Nur Baba'da (1922) dikkatleri sosyal hayatın çürümüş bir başka tarafına yönelttiği romanıdır. Nur Baba romanı, Türk kültür tarihi içinde önemli roller üstlenmiş ve bir kültür ocağı haline gelmiş Bektaşi tekkesinin çöküşünü anlatmaktadır. Cevap D şıkkıdır.

Konuyla ilgili olarak fikir beyan edenlerin düşüncelerine bakılırsa Millî Edebiyat’ı 1908 ile başlatmayı uygun bulanlar varsa da 1911 olarak kabulü daha yaygındır.

Millî Edebiyat Hareketinin tamamlanma tarihi ise genellikle 1922 veya 1923 olarak düşünülmektedir. Bu görüş sahiplerinin hepsi de sonlanma tarihi olarak bir edebiyat olayını değil, fakat edebiyatın toplumdaki değişimleri yansıttığı görüşünden hareketle 1922 İstiklâl Savaşı’nın tamamlanmasını veya 1923 Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu esas almaktadırlar

Bu anlayışla Millî Edebiyat’ın başlangıç tarihi 1911 olarak kabul edilirken 19 yüzyıl sonundaki Mehmet Emin’in Türkçe Şiirler’i, hatta daha öncesinden Namık Kemal’in çalışmaları bir ön hazırlık olarak alınabilir

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur. Öncüleri ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin (1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’dir. Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır.

Millî Edebiyat’ın belirleyici karakterini Genç Kalemler dergisinde başlayan Yeni Lisan hareketi oluşturur. Öncüleri ise Ziya Gökalp (1876-1924), Ömer Seyfettin (1884-1920) ve Ali Canip (Yöntem, 1887-1967)’dir. Ziya Gökalp Yeni Lisan’ın fikir babasıdır.

Millî Edebiyat yılları tiyatro sanatı açısından dikkat çekicidir. Özellikle de Meşrutiyet sonrasında Vatan piyesi başta olmak üzere Namık Kemal’in vatan ve hürriyet temasını işleyen diğer oyunları da sergilenmiş ve bir müddet büyük ilgi uyandırmıştır.

1861’de Şinasi Agâh Efendi ile birlikte Tercüman-ı Ahval’i, 1863’te ise tek başına Tasvir-i Efkâr’ı çıkarmıştır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu’nda çıkan ilk özel gazetelerdir.